Psychoterapia grupowa - na czym polega? SERIA PSYCHOTERAPIA

  Na czym polega psychoterapia grupowa - klucz do zmiany?

 Są osoby, które mają problemy głównie w relacjach z innymi. Ograniczają one satysfakcję życiową. Powodują, że ludzie nie sięgają po swoje marzenia, rezygnują ze swoich dążeń, pragnień, bycia sobą. Czasem objawiają się klinicznie – zaburzeniami adaptacyjnymi, zaburzeniami depresyjno – lękowymi, fobią społeczną, czasem zachowaniami na granicy prawa. Czynnikiem wspólnym jest cierpienie, ma ono jednak inny obraz. Niektórzy boją się ludzi. Wyobrażają sobie, że inni tylko krytykują i oceniają. Chcąc chronić siebie tak dalece jak to możliwe zawężają swoje kontakty. Stają się „odludkami”. Inni stosunkowo dobrze funkcjonują do momentu, kiedy nie pojawią się sytuacje trudne. Wobec konfliktu reagują unikiem lub/i atakiem. Trudności sprawia im asertywna postawa. Wycofują się w milczeniu. Reagują napaścią. Bądź jedno i drugie. Kolejny rodzaj trudności polegać może na tym, że ktoś angażuje się w związki lub podtrzymuje takie, które są dla niego niedobre. Czasami dana osoba w relacjach ujawnia jakiś charakterystyczny styl funkcjonowania. Nie jest on dobry dla niej lub/i otoczenia – ogranicza rozwój, perspektywy życiowe, czasem powoduje kolizje z organami władzy, a ma związek z jej doświadczeniami z przeszłości.

Na psychoterapii grupowej pacjent mówi o swoich problemach. Jednocześnie jako uczestnik wchodzi z innymi z interakcje, pokazuje swój specyficzny styl bycia z ludźmi. Staje się to tematem rzetelnej obserwacji szczególnie dla prowadzącego. W niezwykle cenny sposób uzupełnia obraz kliniczny. Grupa i terapeuta rozmawiają o tym, co słyszą i o tym, czego doświadczają w kontakcie z daną osobą. Odbywa się to w atmosferze poufności i życzliwości. W dalszej kolejności uczestnik może zdecydować się na zmianę swojego zachowania w kontaktach międzyludzkich. Przyjaznym laboratorium do eksperymentów jest grupa. Tutaj wszyscy są sobie równi – każdy ma problemy, a nadrzędnym celem jest uporanie się z nimi, rozwój oraz wyjście poza destrukcyjny schemat. Po nieśmiałych, ale i owocnych pierwszych próbach osoba może podjąć decyzję i zacząć zmieniać się w relacjach poza grupą, a sesje służą omówieniu procesu zmiany. Grupa udziela informacji zwrotnych. Motywuje do dalszych sukcesów.

Doświadczenie wspólności grupowej - możliwość współuczestniczenia w problemach innych i dzielenia się swoimi problemami z innymi, to bardzo cenne czynniki leczące takiej psychoterapii. Specyficzne dla psychoterapii grupowej. W psychoterapii indywidualnej pacjent nie powinien uczestniczyć w problemach psychoterapeuty. Nie jest to rola wykwalifikowanego specjalisty. Jeśli tak się dzieje to jest to nadużycie, błąd etyczny. Ważna jest analiza możliwości i zysków oraz trudności związanych z udziałem w psychoterapii grupowej w odniesieniu do konkretnej osoby. Dlatego każda kwalifikacja poprzedzona musi być spotkaniem konsultacyjno – diagnostycznym. Pomimo wyraźnych przesłanek o tym, że przyczyną problemów psychicznych, psychologicznych są trudności w relacjach czasem mogą istnieć przeciwwskazania do psychoterapii grupowej. Może dotyczyć to na przykład osoby skrajnie nieśmiałej. Udział w grupowych sesjach byłby na tyle zagrażający i trudny, że koszty znacznie przewyższałyby potencjalne zyski. Może dotyczy to także osób, których trudności interpersonalne mają swoją genezę związaną z konfliktami wewnętrznymi, frustracjami rozwojowymi, które czasem ze względu na ich rozmiar i siłę lepiej jest przepracowywać w kontakcie indywidualnym /przez godzinę czasu pacjent ma psychoterapeutę tylko dla siebie/.

Sesje psychoterapii grupowej jeśli prowadzone są w warunkach ambulatoryjnych trwają przeciętnie 1,5 – 3 godzin, spotkania odbywają się zazwyczaj raz lub dwa razy w tygodniu, a czas trwania grupy od kilku do kilkunastu miesięcy /zależnie od nurtu psychoterapii i celu grupy/.

Wyodrębnia się również stacjonarne sesje psychoterapii grupowej. Są one realizowane wtedy codzienne lub kilka razy w tygodniu i stanowią element rozbudowanego programu terapeutycznego /obok psychoterapii indywidualnej, terapii zajęciowej, muzykoterapii i in/. Szczególną formą są także wyjazdowe sesje psychoterapii. Oparte są one na intensywnej pracy przez kilka dni (od 4 do 7). Sesje odbywają się od rana do wieczora. Z reguły cieszą się one dużym powodzeniem wśród osób, które ze względu na tryb życia lub/i miejsce zamieszkania mają utrudniony dostęp do cyklicznych sesji psychoterapii.

Deklaracja udziału w grupie jest zazwyczaj jednoznaczna z akceptacją zasady dyskrecji i aktywności. Pozostałe normy dotyczące pracy grupy ustalają wspólnie psychoterapeuta i uczestnicy.

W Polsce istnieje kilka ośrodków od lat kształcących psychoterapeutów grupowych i specjalizujących się w leczeniu tą metodą m.in.: Instytut Analizy Grupowej „Rasztów”, Laboratorium Psychoedukacji. Wśród wybitnych autorytetów w tej dziedzinie psychoterapii są: Prof. Czesław Czabała, Jerzy Dmuchowski, dr Jerzy Pawlik i inni.