Zadziwiające Podkarpacie
Lesiste grzbiety, egzotycznie brzmiące nazwy, drewniane cerkwie i kamienne przydrożne krzyże. Taki jest Beskid Niski. Bazę wypadową wycieczki możemy założyć w miasteczku Szymbark. W tutejszym skansenie zapoznamy się z Pogórzanami, dawnymi mieszkańcami tych terenów. Później obejrzymy obiekt z Listy UNESCO, przepiękną łemkowską cerkiewkę w Kwiatoniu. W Ciężkowicach odnajdziemy miasto, które zostało zamienione w skały. A po tych atrakcjach pora na odpoczynek w uzdrowisku Wysowa, cichym i kameralnym zdroju.
Legenda mówi, że w tutejszym dworze miało dojść do wydarzenia, które opisał Mickiewicz w balladzie "Lilie". Pamiętacie "Zbrodnia to niesłychana, Pani zabija Pana..."? Miejscem tej literackiej zbrodni mógł być alkierz. Ma na to wskazywać purpurowo-czerwona barwa ścian tego pomieszczenia.
Odrestaurowany kasztel jest jednym z najpiękniejszych przykładów polskiej renesansowej architektury rezydencyjnej. Wychodzimy z muzeum, a po przeciwnej stronie drogi już czeka na nas kolejna atrakcja. Usytuowany na zboczu łagodnego wzniesienia niewielki skansen prezentuje XIX-wieczną kulturę wsi pogórzańskiej.
Na tych terenach przez lata przenikały się wpływy dwóch wielkich obrządków chrześcijańskich - wschodniego i zachodniego, dlatego cerkwie przeplatają się tutaj z kościołami.
Najbardziej oryginalną grupą ludności na tych terenach byli Łemkowie. Ten wędrowny lud pasterski wyróżniał odrębny język, barwna kultura pogranicza i wyznanie greckokatolickie. Dziś o Łemkach, po przymusowym wysiedleniu ich pod koniec lat 40. XX wieku, przypominają zachowane świątynie.
Jedną z najpiękniejszych budowli tego typu jest cerkiew parafialna w Kwiatoniu. Wyjątkowo smukła i strzelista budowla reprezentuje typowy styl cerkwi łemkowskich. Według ostatnich badań świątynię wzniesiono na początku XVII wieku, co potwierdza niedawno odkryta część dawnego ikonostasu.
Wystrój wnętrza tworzą piękne polichromie o motywach figuralnych i ornamentalnych oraz ikonostas z początku XX wieku. W 2013 r. obiekt wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Naturalnego UNESCO. Cerkiew znajduje się na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej obejmującym 252 zabytkowe obiekty.
>>> Gdzie znaleźć skamieniałe miasto cudów? O tym przeczytasz na następnej stronie <<<
Tę maleńką wieś ukrytą między zalesionymi wzgórzami niegdyś porównywano do włoskiego kurortu Merano. Górskie uzdrowisko położone jest w dolinie rzeki Ropy, zaledwie cztery kilometry od granicy ze Słowacją.
Miejscowość charakteryzuje się nieskażonym środowiskiem naturalnym. Dobroczynne działania tutejszych wód ceniono już w połowie XVIII w. Leczył się nimi właściciel lokalnych dóbr, hrabia Lanckoroński, a także zbójnicy grasujący w okolicznych górach. Najintensywniej uzdrowisko rozwijało się w okresie międzywojennym, kiedy wybudowano nowe łazienki, stylową pijalnię i rozlewnie wód mineralnych. Większość działających dziś sanatoriów i ośrodków wczasowych powstała dopiero pod koniec poprzedniego stulecia.
Dziś beskidzki kurort odzyskuje dawną świetność. Wizytówką uzdrowiska są zlokalizowane na terenie parku: Stary Dom Zdrojowy z początku XX wieku, służący dziś gościom jako pensjonat z restauracją, oraz zrekonstruowany budynek Pijalni Wód Mineralnych.
Największą atrakcją miasteczka, którego legendarnym założycielem miał być stryj Mieszka I, jest unikalny rezerwat przyrody. Zwiedza się go, podążając za znakami niebieskiego szlaku, który rozpoczyna się na parkingu przy drodze w kierunku Zborowic. Pokonanie podstawowej trasy zajmuje około 3 godz. Monumentalne skały przybierają rzadko spotykane kształty, są tu m.in.: Baszta, Piramida i Czarownica. Na drugim brzegu rzeki Białej, dwa kilometry od centrum, w miejscowości Kąśna Dolna znajduje się posiadłość dworska należąca niegdyś do Ignacego Paderewskiego, słynnego polskiego pianisty, kompozytora i męża stanu.
Zobacz także:
