Wigilia i Boże Narodzenie. Co można przygotować wcześniej?

Jeśli to my przygotowujemy Święta Bożego Narodzenia, a w szczególności kolację wigilijną, nie musimy całych przygotowań zostawiać na ostatnie dni przedświąteczne. Warto zastanowić się, co można zrobić wcześniej.

Na początek polecam zakwas na barszcz czerwony - to baza, której smak dojrzewa najlepiej przez kilka dni.

Składniki:

• 1 kg buraków ćwikłowych
• 3 l wody
• 1 łyżeczka kminku
• 30 g korzenia chrzanu
• 1 główka czosnku
• 3 łyżeczki soli
• szczypta cukru
• 1 kromka chleba razowego

Opis przygotowania:

Buraki obrać i pokroić na kawałki. Przełożyć do słoika lub kamionki, zalać letnią przegotowaną wodą. Dodać kminek, chrzan, czosnek, sól, cukier i kromkę chleba. Odstawić pod przykryciem na 3-6 dni.

A jak barszcz, to do niego uszka, które można zamrozić i tuż przed podaniem ugotować.

Składniki:

• 100 g suszonych grzybów
• 1 cebula
• masło do smażenia

Ciasto:

• 500 g mąki
• 1 jajko
• 1 szczypta soli
• 1 szklanka gorącej wody

Opis przygotowania:

Namoczone grzyby ugotować w wodzie której się moczyły.

Na patelni na maśle przesmażyć cebulkę i do złocistej dodać posiekane drobno grzyby. Podlać wodą z gotowania grzybów. Odparować, przyprawić solą i pieprzem, wystudzić.

Mąkę zaparzyć gorącą wodą. Dodać jajko i szczyptę soli. Wyrobić. Rozwałkować bardzo cienko (dużo cieniej niż na pierogi). Wyciąć niewielkie kwadraciki, nałożyć farsz, skleić.

Mrożę także pierogi.

Ciasto:

• ½ kg mąki
• 1 jajko
• ok. 1 szklanki gorącej wody

Farsz z kapustą i grzybami:

• 300 g kapusty kiszonej
• 300 g kapusty białej
• 1 duża cebula
• 30 g suszonych prawdziwków
• 2 łyżki masła
• sól i pieprz

Farsz ruski:

• 600 g ugotowanych ziemniaków
• 200 g sera białego
• 2 cebule
• 2 łyżki masła
• sól i pieprz

Farsz serowy na słodko:

• 400 g twarogu
• 1 żółtko
• 1 łyżeczka cukru waniliowego
• ½ łyżeczki cynamonu
• cukier puder do smaku

Przygotowanie:

Mąkę przesiać na stolnicę. Zrobić kopczyk, w kopczyku dołeczek, wlać gorącą wodę. Nożem zagarniać brzegi. Gdy zrobią się kluski, znowu zrobić kopczyk, dołeczek i wybić jedno jajko. Wyrobić rękoma. Gładkie ciasto zostawić na stolnicy pod przykryciem na ok. 15 minut (po tym czasie lepiej się wałkuje). Podsypując mąką, rozwałkować na grubość 2-3 mm. Szklanką wykroić krążki i nałożyć farsz, sklejać pierogi. Popakować do woreczków, woreczki podpisać i zamrozić. Można też ugotować pierogi, wystudzić i dopiero zapakować i zamrozić.

Farsz kapuściany może być zrobiony na samej kapuście kiszonej. Ja jednak wolę nadzienie na dwóch kapustach - kwaśnej i słodkiej. Grzyby, by się namoczyły, zalać wodą na noc (szklanka wystarczy). Następnie gotować do miękkości w tej samej wodzie (ok. 30 minut). Po ugotowaniu posiekać. Białą kapustę drobno posiekać. Przełożyć do garnka, zalać wrzątkiem i gotować ok. 15 minut. Odcedzić i lekko odcisnąć. Kapustę kiszoną odcisnąć z nadmiaru soku i bardzo drobno posiekać. W garnku podsmażyć na maśle drobno pokrojoną cebulę. Gdy stanie się złocista, dodać obie kapusty oraz grzyby i zalać wodą z gotowania grzybów (trzeba wlewać delikatnie, by do farszu nie dostał się piasek). Doprawić solą i pieprzem. Dusić przez ok. 25 minut, odparowując cały płyn. Zostawić do wystudzenia.

Nadzienie do ruskich jest jeszcze prostsze. Ugotowane w osolonym wrzątku, ciepłe ziemniaki przecisnąć przez praskę (można utłuc). Cebulę kroić drobno i podsmażyć na maśle - tak, by była dobrze zrumieniona, a nawet lekko przypalona. Twaróg rozdrobnić widelcem, dodać ziemniaki i rumianą cebulę. Doprawić solą i pieprzem. Wymieszać.

Farsz serowy na słodko wymaga najmniej pracy. Twaróg rozgnieść widelcem, dodać żółtko, cynamon i cukier waniliowy. Dosłodzić cukrem pudrem do smaku. Wymieszać.

Obowiązkową pozycją na świątecznym stole są pierniczki. Aby były aromatyczne, ciasto na ich pieczenie przygotowuję kilka tygodni wcześniej. Jak to zrobić? "Instrukcja" poniżej.

Składniki:

• 250 g cukru
• 250 g miodu
• 250 g masła
• 750 g mąki
• 3 jajka
• łyżeczka proszku do pieczenia
• 1 łyżeczka sody
• 1 łyżka przyprawy do pierników
• skórka otarta z pomarańczy

Opis przygotowania:

Masło roztopić, wsypać cukier. Gdy się rozpuści, dodać miód. Zdjąć z ognia, dać przyprawę do piernika i skórkę pomarańczową. Wsypać trochę mąki, wymieszać i odstawić do wystudzenia .

Do wystudzonej masy stopniowo, po jednym, wybić jaja, wsypując jednocześnie porcjami mąkę, proszek do pieczenia i sodę. Miksować, aż ciasto będzie gęste.

Odstawić na kilka tygodni do leżakowania - najlepiej w glinianym naczyniu, w chłodne miejsce.

Następne czynności mogą być wykonywane wcześniej - nawet kilka dni przed świętami, bo pierniczki po upieczeniu doskonale się przechowują.

Ciasto podzielić na kilka części. Rozwałkować jak na pierogi. Mocno podsypać mąką, by ciasto nie kleiło się do stolnicy. Wyciąć świąteczne wzory pierników. Ułożyć na blasze wyłożonej papierem do pieczenia. Piec w piekarniku nagrzanym do 180 st. C ok. 15 minut - na złoty kolor.

Pierniczki ozdobić lukrem (najprostszy i najsmaczniejszy lukier robi się, ucierając sok z cytryny z cukrem pudrem). Do lukru można przykleić migdały lub orzechy. Gotowe ciasteczka umieścić w szklanym zamykanym naczyniu ze szklanką wody, aby pierniczki lekko nawilgły. Takie będą najsmaczniejsze.

Podsumowując, dobrze jest zacząć przygotowania do Wigilii i Bożego Narodzenia z wyprzedzeniem. Rozłożenie pracy na kilka dni, a nawet tygodni pozwoli uniknąć stresu i w pełni cieszyć się świąteczną atmosferą.