Czarnogóra

Bokę Kotorską, jedyny i niepowtarzalny w swej śródziemnomorskiej urodzie fiord nad Adriatykiem, zamyka u jego krańca średniowieczne miasto Kotor.

Od 1979 r. znajduje się ono na Liście Światowego Dziedzictwa Kulturalnego I Przyrodniczego UNESCO. Zwiedzanie zacznij od nadbrzeżnej promenady kotorskiej. Nim wejdziesz na starówkę przez renesansową Bramę Morską, skieruj wzrok na otaczające fiord z trzech stron góry Lovcen, Vrmac i urwisko Kotorskie Strane. Pnące się ku jego graniom mury obronne miasta (mają aż 4,5 km długości!) wraz z twierdzą św. Jana stanowią niezapomniany widok.

Każdy, kto tu przybywa, zadaje sobie pytanie: co było powodem powstania tak rozbudowanych fortyfikacji? Otóż fiord ze względu na swe strategiczne położenie przez długie wieki przechodził z rąk do rąk. Walczyli o niego Grecy, Rzymianie, Bizantyjczycy, Wenecjanie, Turcy, Austriacy, Hiszpanie, wojska napoleońskie, a nawet Rosjanie.

Największy rozkwit miasto przeżywało w XVII i XVIII w., gdy obszar fiordu znalazł się pod kontrolą Wenecjan. Przypominają o tym do dziś rozliczne podobizny lwów (symbol Republiki św. Marka)  m.in. na fasadach pałaców. Prawie na każdym kroku dotyka się tu historii. Bez gratisowej mapki, którą otrzymasz w biurze informacji turystycznej (pawilonik przed murami, obok Bramy Morskiej), lepiej nie zagłębiać się w niesymetryczny, średniowieczny układ wąskich kotorskich uliczek i nieregularnych placów, bo można się pogubić.

Po przejściu Bramy Morskiej trafisz od razu na centralny plac starówki zwany dawniej Placem Broni z jego głównymi zabytkami: wieżą zegarową wzniesioną przez Wenecjan w 1602 r., sąsiadującym z nią średniowiecznym pręgierzem o kształcie piramidki oraz pałacami namiestnika Wenecji, Rady Miejskiej oraz Bizanti (od nazwiska patrycjusza).

Okazałych siedzib dawnych rodów jest w Kotorze znacznie więcej, a wśród nich wyróżniają się barokowy pałac rodu Grgurina i zdobiony gotyckimi oprawami okien pałac Drago. Malutki Kotor (5,5 tys. mieszkańców) jest również miastem zabytkowych kościołów i cerkwi. Najokazalsza świątynia to katedra św. Tryfuna istniejąca od 1166 r., w której skarbcu (wstęp 2 euro) obok relikwiarza zawierającego szczątki jej patrona, jest też skromny drewniany krzyżyk, którym wysłannik papieża błogosławił pod Wiedniem wojska polskiego króla Jana Sobieskiego!

Godna uwagi jest też stojąca przy placu Braterstwa i Jedności jednonawowa romańsko-bizantyjska cerkiew św. Łukasza z pięknymi freskami, której fasadę wieńczy barokowa dzwonnica. Zwiedzanie Kotoru możesz zakończyć wyprawą wzdłuż wijących się  na ścianie urwiska murów obronnych do wysoko położonej nad miastem  (260 m n.p.m.) Twierdzy św. Jana. Nagrodą za wysiłek jest niezapomniany widok na Bokę Kotorską, niezwykły cud natury.

Jerzy Gonrad