Co lubi wątroba?
Pracuje jak chemiczna fabryka, a bez niej nie można żyć. Codziennie wątroba wypełnia ponad 500 różnych funkcji w organizmie.
Wydziela żółć, substancję konieczną nam do trawienia tłuszczów oraz wchłaniania witaminy A, D, E, K. Wątroba przekształca składniki pokarmowe w energię. Odpowiada za syntezę białek, reguluje też poziom hormonów.
Co możesz zrobić?
Utrzymuj szczupłą talię
Nadwaga może być wynikiem nieprawidłowej pracy wątroby, ale jeszcze częściej jest przyczyną stłuszczenia tego narządu. Najbardziej niebezpieczna jest tzw. otyłość brzuszna, gdy obwód w talii przekracza 88 cm (u pań) i 95 cm (u panów).
Stłuszczenie wątroby prowadzi do stanu zapalnego i włóknienia narządu. Schorzenie można wykryć za pomocą badań laboratoryjnych. Zbyt niski poziom tzw. dobrego cholesterolu HDL i za wysokie stężenie trójglicerydów we krwi świadczy o chorobie.
Rada: innej nie ma - schudnij. Najlepiej stosuj dietę i więcej się ruszaj. Jeśli stwierdzono u ciebie stłuszczenie wątroby, wskazane jest włączenie do diety fosfolipidów. Związki te regenerują komórki wątroby, usuwają z nich tłuszcz i zapobiegają jego odkładaniu. Fosfolipidy znajdują się w pożywieniu: żółtkach jaj, płatkach owsianych, kiełkach pszenicy i soi.
Wspomagaj trawienie
Jeśli jesz rzadko, ale bardzo obfite posiłki, np. tylko dwa razy dziennie, wątroba zmuszana jest do nadmiernego wysiłku. Poza tym duże przerwy między posiłkami sprzyjają tworzeniu się kamieni żółciowych.
Rada: jadaj 5-6 niewielkich posiłków co 3-4 godziny. Wtedy wątroba nie będzie przeciążona.
Jedz powoli, dokładnie przeżuwaj każdy kęs. Dzięki temu wątroba będzie miała czas, aby dostarczyć odpowiednią ilość żółci koniecznej do strawienia każdego z posiłków. Do potraw warto dodawać zioła, które sprawiają, że dania są lżejsze do strawienia.
Polecane są zwłaszcza majeranek, tymianek, mięta, oregano, kminek i jałowiec. Przyprawy te pobudzają wydzielanie soków trawiennych, działają rozkurczowo na drogi żółciowe, regulują wypływ żółci do dwunastnicy. Należy natomiast ograniczyć stosowanie przypraw, które podrażniają wątrobę. Są to: pieprz, curry, ostra papryka, ocet i musztarda.
Jeśli po posiłku nie czujesz się dobrze, postaraj się o wsparcie dla wątroby. Możesz zażywać (najlepiej po konsultacji z lekarzem) preparaty, które wspomagają jej pracę, przyspieszają odtruwanie i regenerację komórek wątroby (hepatocyty). Leki te zawierają najczęściej wyciąg z ostropestu plamistego, karczocha. W ich skład wchodzi silimaryna. Pomagają także preparaty z fosfolipidami soi, asparaginianem ornityny i witaminami.
Unikaj używek, wirusów i przestrzegaj higieny
Bądź wierna
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (prowadzące do marskości tego narządu, a nawet raka) przenosi się drogą płciową.
Rada: wierność partnerowi (z wzajemnością) to znakomite zabezpieczenie przed zakażeniem. Zabezpieczeniem jest też prezerwatywa, która prawidłowo założona i stosowana, skutecznie chroni przed HBV, nie daje jednak stuprocentowej pewności.
Ogranicz picie alkoholu
Nadużywanie alkoholu prowadzi do stłuszczenia, stanów zapalnych i marskości wątroby (jest to zastępowanie jej komórek przez tkankę łączną). Dla wątroby groźne są nawet niewielkie ilości alkoholu, ale pite regularnie. Jeśli codziennie będziesz wypijać 2 kieliszki wina, to już po 4 miesiącach w wątrobie zajdą zmiany.
Rada: Po alkohol, nawet ten niskoprocentowy, sięgaj jedynie od czasu do czasu. Najlepiej - by popić ciężkostrawną, tłustą potrawę. Wówczas (pod wpływem alkoholu) wątroba zacznie wydzielać więcej żółci, co ułatwi strawienie tłuszczów.
Myj często ręce
WZW typu A to choroba brudnych rąk, dziś na szczęście coraz rzadziej się zdarza, ale zawsze lepiej jej zapobiegać.
Rada: trzeba zachowywać higienę podczas przygotowywania posiłków i często myć ręce.
Rośliny dobre dla wątroby
1. Ostropest plamisty - zawiera sylimarynę - naturalny kompleks flawonoidów, które są dużo skuteczniejsze niż te uzyskiwane na drodze syntezy chemicznej. Sylimaryna chroni wątrobę przed toksynami, ma działanie przeciwzapalne, regenerujące, zapobiega marskości i tworzeniu się kamieni żółciowych. Przy problemach z wątrobą warto zażywać leki zawierające ekstrakty z ostropestu minimum przez miesiąc.
2. Dziurawiec - zawarte w nim flawonoidy działają rozkurczowo na drogi żółciowe i zapobiegają tworzeniu się kamieni. Ziele wspomaga trawienie po tłustym posiłku (torebkę dziurawca zalej szklanką wrzątku i zaparzaj 5 minut, pij ciepły napar).
3. Soja - produkuje się z niej leki regenerujące wątrobę. W ich skład wchodzą fosfolipidy, które wbudowując się w komórki jej miąższu, przywracają ich prawidłowe funkcjonowanie.