Domenico Tintoretto: Obrazy z Tarnogrodu
W ramach cyklu Galeria Jednego Obrazu w Zamku Królewskim w Warszawie pokazywane są obrazy Święty Jan Chrzciciel i Święty Jan Ewangelista autorstwa Domenica Tintoretta.
Powstanie tych obrazów związane było z fundacją przez kanclerza i hetmana wielkiego Jana Zamoyskiego kolegiaty w Zamościu, mającej stanowić miejsce jego pochówku i pomnik chwały całego rodu.
Sam Jan Zamoyski był autorem programu ikonograficzny ołtarza głównego, gdzie największy obraz przedstawiać miał Zmartwychwstałego Chrystusa ze św. Tomaszem Apostołem - patronem świątyni, malowidła w partiach bocznych: św. Jana Chrzciciela i św. Jana Ewangelisty - patronów fundatora, zaś to w zwieńczeniu - Boga Ojca.
W związku z wolą fundatora, aby dzieła prezentowały wysoki poziom artystyczny zamówienie na obrazy złożono w cieszącym się sławą weneckim warsztacie Domenica Robusti, zwanego Tintoretto (1560-1635), syna i długoletniego współpracownika jednego z najwybitniejszych renesansowych malarzy - Jacopa Tintoretta. Po kilkuletnich negocjacjach z artystą, które w imieniu Zamoyskiego prowadzili przedstawiciele włoskich rodzin Capponich i Montelupich, gotowe obrazy trafiły do Polski w 1604.
W kolegiacie w Zamościu dzieła Domenica Tintoretta pozostawały do roku 1781, kiedy zdecydowano się je przenieść, wraz z całym ołtarzem głównym, do kościoła w Tarnogrodzie, miejscowości na terenie ordynacji zamojskiej. Podczas przenosin zaginął obraz z Chrystusem i św. Tomaszem oraz przedstawienie Boga Ojca. Zachowane w Tarnogrodzie do dzisiaj wyobrażenia dwóch świętych Janów to ostatnie pozostałości tej fundacji Jana Zamoyskiego. Zachwycające wyrafinowaną gamą kolorystyczną i interesującą kompozycją malowidła te są zarazem jednymi z nielicznych w polskich zbiorach późnorenesansowych dzieł weneckich, dających wyobrażenie o wielkich umiejętnościach i wrażliwości artystycznej tamtejszych mistrzów.
Dotychczas warszawska publiczność miała okazję podziwiać malowidła Domenica Tintoretta tylko raz - na wystawie zorganizowanej w 1968 r. W 1994 r. obrazy zostały skradzione z kościoła w Tarnogrodzie. Odnaleziono je szczęśliwie w 2000 r. i poddano gruntownej konserwacji.
Wypożyczenie obrazów Domenica Tintoretta do Zamku Królewskiego było możliwie dzięki uprzejmej zgodzie JE Biskupa Zamojsko-Lubaczowskiego Mariana Rojka oraz parafii p.w. Przemienienia Pańskiego w Tarnogrodzie.
Domenico Tintoretto, 17 listopada 2017 do 25 lutego 2018 r., Zamek Królewski w Warszawie.
