Kreta: mitycznie i mistycznie
Kreta odkrywa przed każdym zwiedzającym swoją niezwykłą historię: tę potwierdzoną faktami naukowymi i znaleziskami archeologicznymi oraz tę, którą odnajdujemy w licznych mitach.
Boska Kreta
Określenie to wcale nie jest nadużyciem. To właśnie na największej greckiej wyspie, a dokładniej w (nadmieńmy: tłumnie odwiedzanej przez turystów) jaskini Dikti tuż obok wioski Psychro, miał narodzić się władca Olimpu - Zeus. Los najpotężniejszego ze helleńskich bogów i jego krew zostały na zawsze połączone z tym miejscem. Jeden z wielu synów Zeusa z nieprawego łoża – Minos - został królem Krety. Minos nie był jednak bogobojnym władcą. Wręcz przeciwnie, nie przykładał wagi do składania należnych bogom ofiar. Według mitologii, Posejdon ukarał Minosa, doprowadzając do poczęcia przez jego małżonkę pół-człowieka, pół-byka. Minotaur został uwięziony w stworzonym przez legendarnego architekta i konstruktora Dedala labiryncie.
Ta mityczna opowieść z pewnością największe wrażenie robi opowiedziana w zbudowanym około 2000 lat p.n.e. pałacu w Knossos. To właśnie pod murami powstałego w okresie kultury minojskiej kolosa (budowla liczyła pięć pięter i 1 300 pomieszczeń) miał znajdować się labirynt, w którym mieszkał Minotaur. Dziś w częściowo zrekonstruowanym pałacu podziwiać możemy wielkie wazy minojskie do przechowywania wody i oliwy – pitosy, barwne freski, ceramiczne naczynia, gliniane zabawki, kosze, figurki z ceramiki, brązu i alabastru oraz wiele innych przedmiotów. Wyjątkowo cennym skarbem, jaki tu odkryto, są także gliniane tabliczki pokryte pismem linearnym. Kto pragnie podziwiać minojskie budowle sprzed tysięcy lat powinien również zawitać do Fajstos, Malii oraz Zakros.
Kreta - historia, którą znają wszyscy
Historie związane z Kretą zna właściwie każdy, kto uważał na lekcjach historii i języka polskiego. Warto przypomnieć, że już na V - III w. p.n.e. datowane są pierwsze ślady osiedli ludzkich na Krecie. Okres świetności przypadł na lata 2000 - 1100 p.n.e., jednak inwazja Mykeńczyków, liczne trzęsienia ziemi i wielka fala spowodowana przez wybuch wulkanu na sąsiedniej wyspie Thira spowodowały ogromne zniszczenia. Wspaniałą historię Krety można odkrywać na nowo, zwiedzając ruiny starożytnych miast – Aptera, Gortyna, Gournia, a także Tylissos i Lissos. Z kolei pozostałości antycznego portu skrywa miasteczko Falsarna. Atrakcje archeologiczne to zdecydowanie nie wszystko, co oferuje Kreta. XIV-wieczny port wenecki, latarnię morską, weneckie arsenały oraz liczne muzea znajdziemy w drugim co do wielkości mieście – Chania, zaś będąc w nieco mniejszym Rethymnonie koniecznie usiądźmy przy fontannie Rimondi, wejdźmy do Meczetu Neratzque i Meczetu Mustafy oraz przejdźmy się promenadą ciągnącą się do samego portu. Również w stolicy - Heraklionie obcować możemy z perłami architektury z czasów weneckich. Warto wejść także do tutejszego Muzeum Archeologicznego.
Kreta – piękno samo w sobie
Jak można dziwić się antycznym bogom, że ukochali sobie tę malowniczą grecką wyspę? Piękne widoki cieszą oczy niemal w każdym jej zakątku. Na zachodzie warto przespacerować się wzdłuż plaży w zatoce Balos, która nazywana jest „kreteńskimi Karaibami” lub „zatoką Piratów” z powodu znajdującej się tu dawniej bazy korsarzy. Krystalicznie czyste wody doceniła sama para książęca – Diana i Karol, którzy zajrzeli tu w czasie miesiąca miodowego. Nieco na południowy zachód wznoszą się Góry Białe tworzące jedyny Par Narodowy na wyspach greckich. Ich nazwa pochodzi od wapienia białego, z którego są zbudowane. W sercu gór znajduje się najdłuższy w Europie (aż 18 km długości) wąwóz Samaria. Można wybrać trasę na 5-6 godzin lub krótszą – ok. dwugodzinną. Ściany wąwozu mierzą kilkaset metrów, a sosnowe lasy, dzikie kwiaty i małe strumyki tworzą urokliwą scenerię. Szczęśliwcy mogą spotkać na swojej drodze ostatnie, dziko żyjące kozice Agrimir (Kri-Kri). Kto zakocha się w kreteńskich wąwozach, niech koniecznie odwiedzi wąwóz Agia Irini w Selino, Topolia, Aradena czy Kostifos. U stóp Gór Białych rozpościera się również największe naturalne, słodkowodne jezioro na Krecie – Kournas. Można tu wypożyczyć rower wodny lub podziwiać widoki z brzegu popijając wino lub piwo w jednej z tawern lub barów.
To zaledwie kilka z atrakcji, które mogą spodobać się odwiedzającym tę wyspę. O ile to możliwe, warto przedłużyć swój pobyt na Krecie o kilka dni, aby móc zdążyć odkryć wszystkie skrywane na niej skarby. Każdy z pewnością stworzy własną listę ulubionych miejsc.
