Historia, literatura i sztuka: Galeria Sztuki XIX Wieku z ofertą edukacyjną dla uczniów

Partnerem publikacji jest PGE Polska Grupa Energetyczna, Mecenas Galerii Sztuki XIX Wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie

Galeria Sztuki XIX Wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie prezentuje przekrój prac polskich artystów tworzących od epoki Oświecenia do Młodej Polski. Część zebranej kolekcji stanowią obrazy twórców europejskich: francuskich, włoskich, niemieckich, austriackich, rosyjskich, fińskich. Prócz malarstwa, miniatur i pasteli, zaprezentowano również rzeźby. W oddzielnym gabinecie znajduje się ekspozycja pierwszych dokonań polskiej fotografii. Niedługo minie rok od otwarcia Galerii Sztuki XIX Wieku w odnowionej i częściowo przearanżowanej formie. Obecnie można podziwiać tam ponad 300 obiektów sztuki.

Nowa aranżacja została zaprojektowana w taki sposób, by korespondować z tematyką prezentowanych dzieł. Na ciemnozielonym tle eksponowane są obrazy historyczne, m.in. Jana Matejki i Henryka Rodakowskiego. Czerwień ma podkreślić sceny antyczne w akademickim malarstwie Henryka Siemiradzkiego, a także marmur, z którego zostały wykonane prezentowane rzeźby. Z kolei sala, w której eksponowane są prace Jacka Malczewskiego, ma kolor charakterystycznego dla twórczości malarza pastelowego różu, a nastrojowe obrazy Olgi Boznańskiej wyeksponowane są na szlachetnym ciemnoniebieskim tle. Szafirowe ściany, na których znalazły się pastele Wyspiańskiego, nawiązują z kolei do słynnej pracowni artysty.

Galeria zyskała również infografiki, czyli niewielkiej objętości komentarze edukacyjne napisane po polsku i po angielsku, zamieszczone pod tytułami obrazów. Pod niektórymi z nich znajdziemy również kody QR odsyłające do dłuższych artykułów opowiadających o wybranych dziełach. Stworzenie nowej odsłony ekspozycji było możliwe dzięki mecenatowi PGE Polskiej Grupy Energetycznej.

Obecnie w ramach prezentowanej na stałe ekspozycji w Galerii Sztuki XIX Wieku można podziwiać m.in. prace Jana Matejki, Aleksandra i Maksymiliana Gierymskich, Olgi Boznańskiej, Józefa Mehoffera, Jacka Malczewskiego, Józefa Chełmońskiego i wielu innych.

Są to m.in. "Chochoły", "Macierzyństwo" czy "Autoportret" Wyspiańskiego, "Bitwę pod Grunwaldem" i "Stańczyka" Matejki, "Babie lato" Chełmońskiego, "Dziwny ogród" Mehoffera czy obraz "Hamlet polski" Malczewskiego. Niektóre obiekty takie jak pastelowe dzieła Stanisława Wyspiańskiego czy pierwsze polskie fotografie, ze względu na ich wrażliwość, prezentowane są w trybie rotacyjnym. Kolekcje uzupełniają dzieła twórców europejskich.

Dużej starannością wymagało odpowiednie zestawienie ze sobą obrazów.

Dzieła mniej znanych artystów takich jak Maurycy Gottlieb sąsiadują z obrazami jego nauczyciela, Jana Matejki. Prace cudzoziemskich malarzy obecnych na dworze Stanisława Augusta zestawiono z dziełami uczniów Marcella Bacciarellego, a twórcy klasycyzmu warszawskiego i wileńskiego znaleźli się obok prac stworzonych przez uczniów Jacques-Louisa Davida.

W Galerii Sztuki XIX Wieku znajdziemy również sporo korespondencji malarstwa i rzeźby z literaturą oraz historią. Popiersie Goethego autorstwa Daniela Raucha znalazło się w tym samym gabinecie, co portret Adama Mickiewicza Władysława Oleszczyńskiego. Z kolei szarżę polskich szwoleżerów ("Bitwa pod Somosierrą" Piotra Michałowskiego) czy życie arystokratyczne zestawiono z chłopskimi portretami. Wyciszone sceny biblijne korespondują z krwawymi czy erotycznymi wyobrażeniami na temat starożytnego Rzymu. Obok siebie zawisły obrazy reprezentujące szkołę monachijską ("Patrol powstańczy" Maksymiliana Gierymskiego, "Odbicie jasyru" Józefa Brandta, "Babie lato" Józefa Chełmońskiego) czy najważniejszych przedstawicieli Młodej Polski (Jacek Malczewski, Józef Mehoffer, Stanisław Wyspiański). Swoje miejsce znalazły także dzieła rodzącej się u progu XX wieku sztuki awangardowej (Zbigniew Pronaszko, Stanisław Ignacy Witkiewicz, Roman Kramsztyk, Mela Muter). Oddzielny gabinet zajął zbiór prac Witolda Wojtkiewicza, miniatur i polskich fotografii z XIX i początku XX wieku. Wystawa doskonale oddaje bogactwo różnych nurtów, gatunków i postaw artystycznych, a także technik czy zainteresowań twórców w całym XIX wieku. 

Prócz standardowego zwiedzania galerii kuratorka dr hab. Agnieszka Rosales Rodríguez zachęca do skorzystania z bogatego programu edukacyjnego dla dzieci i młodzieży.

Muzeum zaprasza również do korzystania z oprowadzania po Galerii Sztuki XIX Wieku. 22 października poznamy prace artystek, które zapisały się na kartach historii sztuki, mimo towarzyszącym im trudnościom. Z kolei 12 listopada odbędzie się oprowadzanie "Perła w koronie Muzeum, czyli Galeria Sztuki XIX Wieku", na którym zwiedzający dowiedzą się, dlaczego "Babie lato" Józefa Chełmońskiego wywołało skandal w warszawskim świecie artystycznym i rozwiążą zagadkę symboliki obrazów Jacka Malczewskiego.

Partnerem publikacji jest PGE Polska Grupa Energetyczna, Mecenas Galerii Sztuki XIX Wieku w Muzeum Narodowym w Warszawie