Boże Narodzenie na Cyprze - święta na wyspie Afrodyty
Święta Bożego Narodzenia wyrastają z jednej, wspólnej tradycji, jednak w każdym kraju, w którym celebruje się ten szczególny czas, wyglądają one nieco inaczej. Czym różnią się polskie święta od tych spędzanych na Cyprze, jak przygotowują się do nich mieszkańcy wyspy Afrodyty i co warto zobaczyć w tym okresie na trzeciej co do wielkości wyspie Morza Śródziemnego?
Domy na Cyprze zaczyna się stroić świątecznymi dekoracjami już początkiem grudnia. Próżno tu szukać żywych choinek, które ze względu na śródziemnomorski klimat nie przetrwałyby zbyt długo ustawione w domu, jeśli już dekoruje się drzewka, są one zwykle sztuczne. W tradycji cypryjskiej, podobnie zresztą jak w greckiej, symbolem Bożego Narodzenia jest karavaki - ozdobiony światełkami statek - i to właśnie on pojawia się często w przestrzeniach publicznych, zwiastując nadchodzące święta.
Świąteczne jarmarki w górskich wioskach
W tym roku na Cyprze po raz pierwszy pojawiły się także, znane z dużych europejskich miast, świąteczne jarmarki - zlokalizowane w urokliwych górskich wioskach kuszą odwiedzających grzanym winem, lokalnymi wyrobami, rękodziełem i świątecznym klimatem. O ile na wybrzeżu temperatura nie spada poniżej 10 stopni, w górach Trodos panuje iście zimowa atmosfera.
W położonym na wysokości ponad 1100 metrów Platres oprócz wizyty na jarmarku można również pospacerować po parku narodowym aby podziwiać Kaledonię - jeden z najwyższych wodospadów na wyspie. W okresie przedświątecznym w Platres dostępne są także warsztaty czekolady oraz unikalna wystawa w centrum kultury, na której znajdują się stare fotografie tego miejsca.
Na szlaku świątecznych wiosek znajduje się także Agros - słynące z wyrobów różanych, wytwarzania tradycyjnych cypryjskich kiełbas, domowych marmolad i słodyczy. Produkcję olejku różanego, wędlin czy owocowych przetworów można obserwować podczas zwiedzana tego urokliwego miejsca. Kolejną wartą odwiedzenia lokalizacją jest usytuowane pośród górskich szczytów Kalopanajotis. Oprócz zapierających dech w piersiach widoków, sprzyjających długim spacerom, urokliwych uliczek, na których zlokalizowano świąteczne stragany, zachęca do odwiedzin tradycyjną architekturą, niezliczoną liczbą kapliczek, kościołów oraz niepowtarzalnym klasztorem świętego Jana Lampadistisa, wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
Między postem a fiestą
O świętach Cypryjczycy zaczynają myśleć już 40 dni przed 25 grudnia. Obowiązuje wtedy post, w czasie którego unikają produktów odzwierzęcych. Wyjątek stanowi tu mleko, jeśli dodają je do kawy. Na tydzień przed Bożym Narodzeniem obowiązuje post ścisły, w tym czasie dozwolone są: oliwki, pomidory, chleb moczony w oliwie, woda i kawa.
"Pamiętam jedną z pierwszych wigilijnych kolacji, gdy zaprosiłam teściów - opowiada Ewa, która od 20 lat mieszka na Cyprze - przygotowałam tradycyjną polską kolację z rybą i innymi specjałami a oni uśmiechali się uprzejmie ale nic nie jedli" - wspomina
Na Cyprze nie zasiada się bowiem rodzinnie 24 grudnia do uroczystej kolacji wigilijnej - wtedy wciąż obowiązuje ścisły post, świętowanie rozpoczyna się dopiero następnego dnia.
Cypr: tradycyjne potrawy świąteczne
Tradycje kulinarne również znacznie odbiegają od tych znanych w Polsce. Na Cyprze próżno szukać pierników, makowców czy serników. Na kilka dni przed świętami cypryjskie gospodynie przygotowują ciasto nazywane po prostu christmas cake - keks w kształcie tortu zalany białym lukrem. Na górze za pomocą plastikowych ozdób tworzy się świąteczne scenki z choinkami, sarenkami czy Mikołajami. Piecze się także tradycyjne ciasteczka maślane z miodem - proste w formie i bez dodatkowych ozdób, czasami obtacza się je w orzechach.
Ulubionym świątecznym daniem Cypryjczyków jest kleftiko. Danie to wymaga niskiej temperatury, co najmniej ośmiu godzin i tradycyjnego pieca. Podobno pieczone w piekarniku nie będzie nigdy smakować tak samo dobrze. Aby je przygotować należy wymieszać w garnku tłuste kawałki baraniny, obrane ziemniaki (w całości), trochę oleju, liście laurowe, sól, pieprz i czosnek. Całość zalać wodą i wstawić do pieca - resztę zrobi czas. Tak przygotowana baranina jest soczysta i dosłownie rozpływa się w ustach.
Oprócz baraniny przygotowuje się także inne rodzaje mięs, najczęściej przyrządzane są one na grillu. Cypryjczycy nie marynują go wcześniej, ani nie przyprawiają a mimo to mięso jest soczyste i pełne smaku. Popularny jest także ryż podawany z posiekanymi kasztanami.
Kolejna tradycyjna potrawa to makaronia tou fournou czyli rodzaj zapiekanki z warstw ugotowanego makaronu, przekładanych przyprawionym wieprzowym mięsem mielonym. Całość zalewana jest sosem beszamelowym, wymieszanym ze startym na drobnych oczkach tarki tradycyjnym cypryjskim serem halloumi i pieczona w piecu lub piekarniku.
Drugi dzień świąt to najczęściej odwiedziny u rodziny i znajomych. Chrzestni odwiedzają chrześniaków, przynoszą prezenty i wspólnie jedzą uroczysty obiad delektując się przy okazji cypryjskim winem. Jednak Polacy mieszkający na Cyprze z rozrzewnieniem wspominają polskie święta - tej atmosfery, smaków i wspólnego świętowania nic tutaj nie zastąpi - mówią zgodnie.
Zobacz również:
Gdzie na narty w Polsce. Top 3 najlepszych stoków
