Co musisz wiedzieć, żeby uniknąć anemii

Lekarze alarmują, że niewłaściwy sposób odżywiania jest przyczyną ponad 50 zespołów chorobowych. Jednym z nich jest niedokrwistość potocznie zwana anemią. Stwierdza się ją, gdy zawartość hemoglobiny spada poniżej 13g/dl u mężczyzn i 12 g/dl u kobiet. Jej najpowszechniejszymi objawami są: zadyszka, chroniczne zmęczenie i zmiany na paznokciach.

Niedokrwistość najczęściej jest spowodowana niedoborem żelaza. Może go brakować, gdy jest ono nieprawidłowo wchłaniane (np. po wycięciu żołądka lub części jelit) lub gdy organizm potrzebuje go więcej niż zwykle (np. w ciąży). Choroba grozi także obficie miesiączkującym kobietom, cierpiącym na wrzody i wegetarianom. Anemia nie tylko źle wpływa na wygląd (wypadają włosy, matowieją paznokcie a skóra staje się szorstka), ale też powoduje, że stajemy się podatniejsze na infekcje. Pogarsza się także nasza przemiana materii.

Aby uchronić się przed niedokrwistością, należy stosować dietę bogatą w żelazo (m.in. ryby, mięso, żółtka jaj, zielone warzywa liściaste, suszone owoce). Wchłanianie żelaza utrudniają kawa, herbata czy winogrona. Warto pamiętać, że jedynie 10 proc. żelaza zawartego w produktach żywnościowych zostaje wchłonięte przez organizm.

Nie uda nam się jednak przyswoić nawet tyle żelaza, jeśli będzie nam brakowało miedzi. Jej niedobór powoduje, że organizm nie wykorzystuje żelaza do produkcji hemoglobiny, tylko magazynuje je w wątrobie. Najwięcej miedzi znajdziesz w wątróbce, rybach, skorupiakach, orzechach i zielonych warzywach liściastych.

Nadmiar tego pierwiastka może hamować wchłanianie żelaza w jelitach i w ten sposób wywołać anemię. Mangan znajduje się głównie w roślinach. Najwięcej zawierają go orzechy, pełne ziarna zbóż i herbata. Mniejsze ilości występują w rybach, fasoli i kukurydzy.

Jego brak bywa powodem niedokrwistości u osób starszych oraz u kobiet w ciąży, u których zapotrzebowanie na kwas foliowy wzrasta aż czterokrotnie. Chcąc zapewnić sobie stałą dostawę tego związku, jedz kasze, drożdże, jajka, cytrusy, szparagi. Możesz też posypywać wszystko natką pietruszki.

Wchodzi w skład witaminy B12, której niedobór grozi anemią złośliwą. Mówi się o niej, gdy czerwone krwinki pacjenta są większe niż prawidłowe. Jej objawami są: bolesność języka, wzdęcia, zgaga i biegunka. Towarzyszą im także drętwienie i mrowienie kończyn oraz uczucie zimnych nóg i rąk. Witaminę B12 znajdziesz w podrobach mięsnych, jajach, serze i mleku.

Witamina B6 dba o prawidłowe funkcjonowanie naszego układu nerwowego. Jednak jednym ze skutków jej deficytu w organizmie może być anemia. Najczęściej przytrafia się to osobom starszym. Jednak na niedobór witaminy B6 narażone są także osoby, w których diecie jest dużo białek i tłuszczów. Jej wchłanianie upośledza również nadużywanie alkoholu. Bogatym źródłem witaminy B6 są rośliny strączkowe, ziarna zbóż oraz drożdże.

Anemia może towarzyszyć również innym schorzeniom. Bywa skutkiem celiakii, chorób nerek oraz wątroby. W każdym wypadku kluczem do sukcesu w walce z nią jest znalezienie przyczyny. Wtedy bowiem można dobrać właściwe leczenie. Dlatego, gdy dostrzeżesz wymienione objawy, koniecznie skonsultuj się z lekarzem.

Żelazo: wątróbka, czerwone mięso, żółtka jaj, suszone owoce;

Mangan: orzechy, zboża, herbata, kukurydza;

Kobalt (B12): podroby mięsne, jaja, ser, mleko;

Witamina B6: warzywa strączkowe, drożdże;

Kwas foliowy: kasza, cytrusy, zielona pietruszka, szparagi.

Świat i ludzie 10/2010