Olej rzepakowy: Najzdrowszy olej Północy

Oleje roślinne są źródłem NNKT - niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych. Do najcenniejszych należą kwasy omega-3 i -6. Nasz organizm nie potrafi sam ich wytworzyć, musimy przyjmować je z pożywieniem. Dlaczego są ważne? Odgrywają kluczową rolę podczas wzrostu i różnicowania się komórek, budują ich błony komórkowe. Są konieczne dla właściwego funkcjonowania mózgu i układu nerwowego. Zmniejszają procesy zapalne i redukują ryzyko wystąpienia niektórych chorób przewlekłych - nowotworów, chorób stawów, osteoporozy.

Normalizują ciśnienie tętnicze krwi, pomagają w utrzymaniu prawidłowego poziomu cholesterolu i trójglicerydów. Łagodzą objawy depresji, obniżają ryzyko chorób otępiennych. Regulują metabolizm. Ale jest warunek. By NNKT dobrze działały, powinny występować w odpowiedniej proporcji: stosunek kwasów omega-6 do omega-3 nie może przekraczać 4:1.

Niestety, w naszym codziennym jadłospisie deficytowym składnikiem są kwasy omega-3, a w większości tłuszczów ich ilość jest wielokrotnie niższa niż omega-6. Wyjątkiem jest olej rzepakowy z idealną z punktu widzenia potrzeb zdrowotnych proporcją omega-6 i omega-3, która wynosi 2:1. Znajduje się w nim dużo należącego do rodziny omega-3 wartościowego kwasu alfalinolenowego - ALA. Wystarczą 2 łyżki oleju rzepakowego dziennie, by dostarczyć niezbędną organizmowi dawkę ALA. Olej rzepakowy jest cennym olejem również z innego względu: ma najmniej spośród wszystkich tłuszczów roślinnych nasyconych kwasów tłuszczowych, które oddziałują negatywnie na organizm, sprzyjając chorobom sercowo-naczyniowym.

Ważną jego zaletą jest także całkowity brak cholesterolu. Ponadto olej rzepakowy to skarbnica witamin, m.in. rozpuszczalnej w tłuszczach witaminy E. Zwana witaminą młodości, chroni białka, lipidy i DNA przed szkodliwym działaniem wolnych rodników. Powinna być przyjmowana regularnie z pokarmem, podobnie jak witamina K. Rzepakowy zawiera jej dużo więcej niż inne oleje. Bije też inne tłuszcze roślinne na głowę w ilości prowitaminy A, czyli beta-karotenu, która - tak jak witamina E - jest naturalnym przeciwutleniaczem.

Dobitnym dowodem na prozdrowotne działanie oleju rzepakowego jest francuskie badanie Lyon Diet Heart Study z 1988 roku. Ponad trzystu pacjentom po zawale serca (kobietom i mężczyznom w średnim wieku) wprowadzono do diety zamiast masła margarynę wykonaną z oleju rzepakowego. Polecono też zjadać więcej warzyw, owoców, ryb, a mało pełnego mleka i śmietany. Nawyki żywieniowe mieszkańców Lyonu były podobne do sposobu odżywiania w krajach Europy Północnej - przed eksperymentem codziennie smarowali pieczywo masłem. Olej rzepakowy wzbogacił posiłki badanych osób w kwas omega- 3.

Po 27 miesiącach stosowania tej diety większość pacjentów zachowała zdrowie. Liczba przypadków zawałów, niestabilnej dusznicy bolesnej, niewydolności serca, udarów mózgu i wydarzeń zakrzepowo- zatorowych spadła o 70 proc. Także nasz kraj dostarcza argumentów na leczniczą skuteczność zdrowej diety. W Polsce jeszcze 30 lat temu systematycznie rosła umieralność z powodu chorób krążenia. W 1991 roku nastąpił pozytywny przełom. A do 2008 roku liczba przypadków śmierci spadła aż o 42 proc. Zdrowienie było skutkiem zmian w żywieniu. Ograniczyliśmy ilość tłuszczów zwierzęcych i czerwonego mięsa, zaczęliśmy jeść więcej tłuszczów roślinnych, drobiu i owoców. ..

Pomimo powszechnej edukacji antycholesterolowej choroby serca są nadal w Polsce główną przyczyną zgonów. Wciąż ponad 60 proc. Polaków ma za wysoki poziom cholesterolu (badanie NATPOL, 2011). - Dla zmniejszenia ryzyka schorzeń krążenia bardzo ważny jest prawidłowy sposób żywienia. W tej kwestii należy przestrzegać zbilansowanej diety i uważać na nadmierne spożycie kalorii i tłuszczów - doradza prof. dr hab. n. med. Artur Mamcarz z Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

- Szczególną uwagę na dobór właściwego tłuszczu powinny zwrócić osoby z podwyższonym poziomem cholesterolu, obciążone genetycznie, z nadwagą.

Zobacz także: