Literacki Nobel dla Olgi Tokarczuk!
10 października 2019 roku przechodzi do historii polskiej literatury. Jeden z dwóch literackich Nobli przyznanych dziś w Sztokholmie przez Akademię Szwedzką odebrała Olga Tokarczuk.
Olga Tokarczuk od dawna była wymieniana wśród kandydatów do nagrody Fundacji Noblowskiej obok takich pisarzy i pisarek jak Margaret Atwood, Maryse Condé i Haruki Murakami.
Jej silną międzynarodową pozycję potwierdziło otrzymanie w 2018 roku The Man Booker International Prize za "Biegunów" (ang. "Flights", w przekładzie Jennifer Croft) oraz ponowne znalezienie się w finale tej brytyjskiej nagrody w roku 2019 - tym razem za książkę "Prowadź swój pług przez kości umarłych" (ang. "Drive Your Plow over the Bones of the Dead", w tłumaczeniu Antonii Lloyd-Jones).
Dobra passa pisarki znalazła swoje odbicie także w nominacjach do jednej z najważniejszych amerykańskich nagród literackich, National Book Award. Dwukrotnie zauważona przez kapitułę nagrody za "Biegunów" i "Prowadź swój pług..." proza Tokarczuk zaczęła intensywnie rezonować w świadomości czytelników i czytelniczek po obu stronach Atlantyku.
Tokarczuk otrzymała nagrodę "za wyobraźnię narracyjną, która z encyklopedyczną pasją prezentuje przekraczanie granic jako formę życia". Literackiego Nobla otrzymał w tym roku także austriacki pisarz Peter Handke. W związku ze skandalem, w wyniku którego w 2018 roku Nobla w dziedzinie literatury nie przyznano w ogóle, w tym roku wyłoniono dwóch laureatów.
-To wspaniała wiadomość dla polskich czytelników i czytelniczek, a tutaj, w Krakowie, okazja do świętowania jest bardziej niż szczególna - komentuje wyróżnienie Urszula Chwalba, Kierowniczka Działu Literackiego KBF, operatora programu Kraków Miasto Literatury UNESCO. Olga Tokarczuk jest przyjaciółką Festiwalu Conrada od pierwszych lat jego realizacji. Podczas każdego ze spotkań z pisarką festiwalowe sale pękały w szwach. W 2018 roku wzięła udział w niezwykłym projekcie muzycznym: na krakowskim Festiwalu Sacrum Profanum odbyła się premiera opery "Ahat ili. Siostra bogów", do której pisarka napisała libretto na podstawie swojej powieści "Anna In w grobowcach świata". Olga Tokarczuk jest pisarką, eseistką, autorką scenariuszy, poetką i psycholożką.
Wśród jej najważniejszych powieści warto wymienić "Podróż ludzi Księgi" (1993), "Prawiek i inne czasy" (1996), "Dom dzienny, dom nocny" (1998), "Bieguni" (2007), "Prowadź swój pług przez kości umarłych" (2009) i "Księgi Jakubowe" (2014). Ostatnim dziełem autorki jest zbiór "Opowiadań bizarnych" (2018).
Tokarczuk to laureatka m.in. Nagrody Fundacji im. Kościelskich (1997), Paszportu "Polityki" (1997) i Słoweńskiej Nagrody Literackiej Europy Środkowej - Vilenica (2013). Była pięciokrotnie nominowana do literackiej nagrody Nike, którą otrzymała dwukrotnie: w 2008 roku za powieść "Bieguni" i w 2015 za "Księgi Jakubowe". Jej "Dom dzienny, dom nocny" uhonorowano prestiżową nagrodą Brücke Berlin - Preis (2002).
Książki Olgi Tokarczuk tłumaczono na wiele języków, m.in. angielski, francuski, niemiecki, hiszpański, włoski, szwedzki, duński, bułgarski, serbski, chorwacki, rosyjski, czeski, ukraiński, turecki, a także chiński, japoński i hindi.
W 2016 roku w oparciu o scenariusz pisarki na podstawie książki "Prowadź swój pług przez kości umarłych" powstał film w reżyserii Agnieszki Holland Pokot, nagrodzony Srebrnym Niedźwiedziem na festiwalu filmowym w Berlinie w 2017 roku.
Olga Tokarczuk jest piątą spośród polskich pisarzy lub pisarek, którzy otrzymali literackiego Nobla. Dołączyła do Henryka Sienkiewicza (wyróżniony w 1905 roku), Władysława Reymonta (1924), Czesława Miłosza (1980) i Wisławy Szymborskiej (1996).
Ostatnia przyznana nagroda Nobla w dziedzinie literatury przypadła w 2017 roku brytyjskiemu pisarzowi Kazuo Ishiguro.
Zobacz także:
