Stary Teatr z duchem czasu

Nowy sezon artystyczny Narodowego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie oficjalnie rozpocznie się 23 października. Na Dużej Scenie można będzie oglądać premierę spektaklu "Chopin kontra Szopen" według scenariusza Agnieszki Fryz-Więcek i Mikołaja Grabowskiego. Autorzy ostrzegają, że w przedstawieniu próżno szukać akademii ku czci Chopina, podkreślając, że atutem spektaklu jest jego nowatorstwo i element zaskoczenia. Chopin jest tu raczej pretekstem do ujawnienia mechanizmów mitologizowania rzeczywistości, tak typowego dla polskiej mentalności.

"Chopin kontra Szopen" to zlepek tekstów pochodzących z licznych książek, listów, a nawet stron internetowych poświęconych polskiemu kompozytorowi. W roli głównej wystąpi Marcin Kalisz, a ukochaną Chopina, George Sand, zagra Dorota Segda.

Wśród nowych spektakli, które z pewnością przyciągną sporą widownię są: "Czekając na Godota" Becketta w reżyserii Piotra Cieplaka, "Brandt" Ibsena w inscenizacji Michała Borczucha, "Mewa" Czechowa według Pawła Miśkiewicza oraz "Przemiana" Kafki w reżyserii Magdy Miklasz. Obejrzeć można będzie także spektakle w reżyserii tuzów polskiego teatru Jana Klaty i Krystiana Lupy. Szczegóły inscenizacji owiane są na razie tajemnicą.

Oprócz tegorocznych premier, Stary Teatr bierze udział w dwóch projektach międzynarodowych. W listopadzie wszystkie sceny teatru przejmą młodzi artyści z teatrów zrzeszonych w sieci Mitos21 European Theatre Network, którzy wraz z krakowskimi aktorami przedstawią sześć projektów-instalacji. Dyrektor Starego Teatru, Mikołaj Grabowski, mówi: "Zrezygnowaliśmy z przynależności do Unii Teatrów Europejskich ze względu na obniżającą się rangę tego stowarzyszenia i jesteśmy współzałożycielami nowej unii - MITOS21. Chcieliśmy, żeby do unii należały duże teatry repertuarowe, narodowe i królewskie". Listopadowe przedsięwzięcia przygotowane zostaną przez węgierski teatr Katona Jószef Szinház, Deutsches Theater z Berlina oraz teatr Schauspiel Frankfurt.

Punktem wyjścia do pracy nad spektaklami będzie analiza najpoważniejszych problemów nękających Unię Europejską. Z wynikiem badań młodych twórców można się będzie zapoznać od 25 do 28 listopada, w ramach przygotowanych przez nich przedstawień, instalacji i performance'ów. Ciekawie zapowiada się produkcja duetu Carnieer/Doring pt. "Sen Dedala", polityczna groteska, w której Szwajcaria prezentowana jest jako współczesna wieża Babel - zlepek trzech języków i kultur. Tematem przewodnim spektaklu jest (dopuszczalne w Szwajcarii) kontrolowane samobójstwo.

Jednym z ciekawszych projektów jest też "Happiness Clinique", performance przygotowany przez Węgrów Daniela Kovacsa i Zsuzsi Varady, mający na celu... uszczęśliwić widzów. O tym, czy Węgrzy, którzy obok Polaków uznani są za jeden z najbardziej marudnych narodów w Europie osiągną cel, można będzie przekonać się pod koniec listopada.

Drugą inicjatywą artystyczną zasługującą na uwagę jest międzynarodowy projekt "Wanderlust" (niem. pragnienie podróży, poznania świata), zainaugurowany przez Stary Teatr oraz Maxim Gorki Theater w Berlinie. Główna idea projektu to "przekraczanie granic i rozszerzanie horyzontów". Polsko-niemiecki projekt "Kraków - Berlin: 529 km Historii z Przeszłością" składać się będzie z trzech etapów: wymiany spektakli, pracy nad wspólną inscenizacją ("Być albo nie być" na podstawie przepisanego scenariusza filmu Ernsta Lubitscha z 1942 roku) oraz prezentacji projektów (akcji, etiud, happeningów), przygotowanych przez artystów z obu krajów w formie teatralnej podróży pociągiem. Sceną dla wspomnianych działań artystycznych będzie ekspres kursujący na trasie Kraków - Berlin oraz położone przy trasie dworce. Autorzy projektu chcieliby, aby ta pozateatralna forma wyrazu pomogła obu krajom stworzyć nową, artystyczną mapę-archiwum, które wypełni 529 km dzielących Kraków i Berlin nowymi historiami i obrazami.

W grudniu Mikołaj Grabowski zapowiada kolejną odsłonę najważniejszego dramatu Mickiewicza: "Pokażemy coś, co jest przypomnieniem "Dziadów". Nie będzie to forma wideo, ani rekonstrukcja spektaklu, ale coś związanego ze spektaklem Konrada Swinarskiego oraz aktorami tam grającymi. Będzie to również miało związek z dzisiejszą sytuacją wokół "Dziadów". Obecnie trwają prace nad tym projektem".

Rok 2010 to także 170. rocznica urodzin patronki Starego Teatru - wielkiej polsko-amerykańskiej aktorki Heleny Modrzejewskiej. Z tej okazji teatr przygotował niezwykły album-scrapbook, wzorowany na tych z XIX wieku, który stanowi pochwałę Modrzejewskiej jako aktorki, kobiety i patriotki. Album ma formę damskiej torebki i aktorskiego portfolio, w którym znajduje się piękna kolekcja wizerunków Modrzejewskiej. Aktorka pozostawiła po sobie ponad 500 fotografii wykonanych w atelier najlepszych wówczas fotografów Krakowa i Warszawy, a także Nowego Jorku, Los Angeles, San Francisco czy Bostonu. W albumie wydanym przez Narodowy Stary Teatr znajduje się 140 fotografii, a także druki i fotografie z epoki. Do albumu dołączony jest zbiór tekstów dotyczących aktorki, zamkniętych w formie XIX-wiecznej gazety. Idealną okazją do przyjrzenia się albumowi będzie wieczór 11 października, czyli wydarzenie artystyczne "Urodziny Modrzejewskiej w Starym Teatrze". Tego wieczoru fragmenty ról z dramatów poświęconych aktorce zaprezentują m.in. Anna Polony, Anna Lutosławska i Beata Malczewska.

Stary Teatr idzie z duchem czasu - w roku 2011, dzięki dofinansowaniu do projektu Cyfrowe Muzeum Starego Teatru ponad 8 tysięcy obiektów teatralnych zostanie zdygitalizowanych. W praktyce oznacza to, że każdy miłośnik teatru będzie mógł bezpłatnie obejrzeć zamieszczone na stronie www.stary.pl zdjęcia z przedstawień, projekty dekoracji, programów, afiszy oraz około 300 kostiumów teatralnych. Cyfrowe Muzeum Starego Teatru to pierwszy krok do stworzenia Interaktywnego Muzeum Starego Teatru, które zajmować ma powierzchnię parteru oraz długiego ciągu piwnic Starego Teatru. Realizacja przedsięwzięcia planowana jest na lata 2011 - 2013.

Maria Borzobohata-Sawicka

Styl.pl