W Malborku usunięto poradzieckie pomniki z ewidencji zabytków. Jak argumentowano decyzję?
W Polsce wciąż znajduje się kilkadziesiąt pomników poświęconych Armii Czerwonej. Instytut Pamięci Narodowej zapowiada ich likwidację. Pierwszy krok uczyniono już w Malborku, gdzie poradzieckie pomniki usunięto z ewidencji zabytków i zaczęto je wyburzać.
W Malborku podjęto decyzję o usunięciu dwóch miejsc pamięci z pomorskiej ewidencji zabytków. Chodzi o pomnik żołnierzy Armii Radzieckiej przy ul. Sikorskiego oraz działo samobieżne na pl. 3 Maja. Miejsca te od lat wywoływały liczne kontrowersje, nie tylko wśród mieszkańców miasta.
Usunięcie radzieckich pomników z rejestru zabytków
Teraz pomorski konserwator zabytków w Gdańsku podjął decyzję o usunięciu pomników z rejestru zabytków, a pismo w tej sprawie wpłynęło już do Urzędu Miasta Malborka. Igor Strzok przyznaje, że decydująca była analiza wartości, które decydowały o włączeniu do ewidencji.
Oba pomniki poświęcone Armii Sowieckiej (określanej jako Armia Radziecka w związku z ewidentną nawet dla Polaków w PRL negatywną konotacją przymiotnika „sowiecki”) nie posiadają wartości artystycznych
Jeśli chodzi o wartości historyczne i naukowe, to Strzok podkreśla, że pomniki gloryfikujące armię państwa totalitarnego im zaprzeczają. Konserwator zabytków obala również argumenty obrońców pomników mówiące o śladach peerelowskiej rzeczywistości i świadectwie minionych czasów.
(...) Nie ma w przestrzeniach publicznych, od zakończenia II wojny światowej, miejsca na niemieckie pomniki propagandowe. Ta zasada symetrycznie dotyczyć też powinna propagandowych pomników reżimu sowieckiego. Tak stanowi też polskie prawo, traktujące jednakowo oba reżimy totalitarne, penalizujące jednoznacznie obie ideologie i ich symbole
Radzieckie pomniki zostaną całkiem zlikwidowane?
Dyskusja o sensie istnienia pomników toczą się w Malborku od dawna. Ten przy pl. 3 Maja już od dawna pozbawiony jest tablicy z dedykacją o treści: "Bohaterom Czerwonej Armii w XX rocznicę wyzwolenia, mieszkańcy miasta i powiatu malborskiego. Malbork, 17 marca 1965 r."
Z kolei ten przy ul Sikorskiego, nazywany przez mieszkańców pomnikiem z gwiazdą, został pomalowany wulgarnymi napisami po agresji Rosji na Ukrainę. W dyskusję o niechlubnych "miejscach pamięci" włączył się Instytut Pamięci Narodowej, który wiosną zapowiedział likwidację takich pomników.
Niedopuszczalne jest tolerowanie w przestrzeni publicznej niepodległego państwa polskiego obiektu propagandy totalitarnej, który był jednym z narzędzi indoktrynacji i zniewolenia narodu. Jest to nie do pogodzenia z pamięcią i szacunkiem wobec naszych rodaków – ofiar zbrodniczej ideologii komunistycznej
Już w czerwcu gwiazda z jednego z malborskich pomników miała zniknąć, jednak wtedy obiekt był jeszcze wpisany do rejestru zabytków. Teraz nie stoi to już na przeszkodzie, a nowe miejsce pamięci może zostać poświęcone ofiarom zbrodniczych totalitaryzmów - komunizmu i niemieckiego nazizmu.
***
Zobacz również:
