Czym jest stopień alarmowy ALFA-CRP? "Zagrożenie na terenie całego kraju"

Na początku grudnia cała Polska dowiedziała się o decyzji Mateusza Morawieckiego o wprowadzeniu alarmu ALFA-CRP. Zabrzmiało to groźnie, enigmatycznie, niepokojąco, ale jednocześnie też niemal wszyscy zaczęli zastanawiać się: "Tak właściwe, to co oznacza stopień alarmowy ALFA-CRP?".

Złośliwi mogliby powiedzieć, że rządy wielu krajów działają dość opieszale w temacie cyberbezpieczeństwa, reagując za późno w stosunku do dynamicznie ewoluującego świata cyfrowych technologii. 

Na papierze jednak (przynajmniej w Polsce) wygląda to nieco inaczej. 10 czerwca 2016 weszła w życie ustawa "o działaniach antyterrorystycznych", zgodnie z którą premier, a w szczególnych przypadkach minister spraw wewnętrznych, może ogłosić jeden z czterech poziomów alarmu dotyczącego zagrożenia w sieci.

W związku organizowanych w Katowicach Szczytem Cyfrowym ONZ - IGF 2021 Mateusz Morawiecki zdecydował się na wykorzystanie tej właśnie ustawy, podpisując rozporządzenie wprowadzające pierwszy, najniższy stopień alarmu CRP, czyli ALFA. Obowiązuje on od 5 do 10 grudnia 2021. 

Na stronach rządowych czytamy, iż stopień alarmowy CRP "jest wprowadzany w przypadku zagrożenia wystąpieniem zdarzenia o charakterze terrorystycznym dotyczącego systemów teleinformatycznych organów administracji publicznej lub systemów teleinformatycznych wchodzących w skład infrastruktury krytycznej albo w przypadku wystąpienia takiego zdarzenia".

Mówiąc prościej, stopień alarmowy CRP to po prostu ogłoszenie stanu zagrożenia atakiem terrorystycznym w cyberprzestrzeni. Jak może przebiegać taki atak?

Mało kto zdaje sobie sprawę z tego, jak wiele elementów funkcjonowania państwa i jego obywateli może stać się celem ataku cyberterrorystów. 

Jak pisze Wiesław Smolski w pracy "Cyberterroryzm jako współczesne zagrożenie bezpieczeństwa państwa", mogą być to systemy wojskowe, przechowujące kluczowe informacje na temat bezpieczeństwa kraju, systemy przedsiębiorstw oraz systemy "infrastruktury krytycznej państwa", czyli linie telefoniczne, satelity, sieci komputerowe, zakłady produkujące i dystrybuujące energię elektryczną, gaz ziemny czy ropę, systemy bankowe, systemy zaopatrzenia w wodę, transport kolejowy, lotniczy i morski czy dostęp do służb ratowniczych. 

Czy w takim razie w Polsce pojawiło się zagrożenie atakiem na któreś z tych podmiotów? Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wyjaśnia, że "wprowadzenie stopnia alarmowego ma charakter prewencyjny" i jest wyłącznie podyktowany koniecznością wprowadzenia środków przed Szczytem Cyfrowym ONZ - IGF 2021. 

ALFA to pierwszy stopień alarmowy CRP. Jak podało RCB: "Stopień ALFA-CRP jest najniższym z czterech stopni alarmowych określonych w ustawie o działaniach antyterrorystycznych. Jest on przede wszystkim sygnałem dla służb dbających o bezpieczeństwo i całej administracji publicznej do zachowania szczególnej czujności. Oznacza to, że administracja publiczna jest zobowiązana do prowadzenia wzmożonego monitoringu stanu bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych".

W Polsce mamy jeszcze trzy stopnie alarmowe CRP. Bravo, w przypadku zwiększonego zagrożenia bez zidentyfikowania konkretnego celu potencjalnego ataku, Charlie, w przypadku wystąpienia zdarzenia godzącego w bezpieczeństwo kraju albo uzyskania wiarygodnych i potwierdzonych informacji o planach takiego zdarzenia, oraz Delta, wprowadzany, gdy wystąpi zdarzenie powodujące zagrożenie porządku publicznego lub bezpieczeństwa państwa.

Według informacji podanych na stronie Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji decyzję o wprowadzeniu stopni alarmowych CRP podejmuje Prezes Rady Ministrów, po zasięgnięciu opinii ministra właściwego do spraw wewnętrznych i Szefa ABW, a w przypadkach niecierpiących zwłoki - minister właściwy do spraw wewnętrznych, po zasięgnięciu opinii Szefa ABW, informując o tym niezwłocznie Prezesa Rady Ministrów.

To, jak długo trwa stopień alarmowy ALFA-CRP, ustala premier bądź minister podpisujący rozporządzenie. Jak dotąd stan taki trwał w Polsce kilka dni.

Ten wprowadzony 4 grudnia obowiązuje od niedzieli 5 grudnia 2021 r. (od godz. 23:59) do piątku 10 grudnia 2021 r. (do godziny 23:59).

Nie jest to jednak pierwszy przypadek wprowadzenia alarmu CRP w Polsce. ALFA-CRP obowiązywał na obszarze całego kraju także w roku 2019. Trwał od środy 28 sierpnia 2019 r. (od godz. 00:01) do wtorku 3 września 2019 r. (do godziny 23:59). 

Wtedy także miało to charakter prewencyjny i związane było z z uroczystościami upamiętniającymi 80. rocznicę wybuchu II wojny światowej oraz oficjalną wizytą w Polsce prezydenta USA, Donalda Trumpa.