Czernogorsk: Tu nadal mieszkają Polacy
Czernogorsk nad Jenisejem znajduje się ok. 250 km na północ od granicy Rosji z Mongolią. Leży na terenie Autonomicznej Republiki Chakaskiej Federacji Rosyjskiej i jest dzisiaj 80-tysięcznym miastem, w którym nadal wydobywa się węgiel.
Nazwa okręgu pochodzi od Chakasów, ludu pochodzenia tureckiego, zamieszkującego od stuleci tereny południowej Syberii, podbitej przez Rosjan w XVIII w.
W latach 40. w Czernogorsku przebywało ok. 100 polskich rodzin zatrudnionych w kilkunastu znajdujących się w okolicach kopalniach węgla. Polacy w większości zostali deportowani z okolic Augustowa. W 1942 roku w Czernogorsku otwarto nawet polską szkołę.
Repatriacja Polaków z Chakasji nastąpiła w marcu 1946 r. Procedury administracyjne były skomplikowane: osoby chcące wyjechać do Polski, musiały dostarczyć urzędom dokumenty poświadczające posiadanie przez nich przed wojną obywatelstwa polskiego (oczywiście przetłumaczone na język rosyjski), a po kilku latach poniewierki nie wszyscy takie dokumenty zachowali.
W Chakasji nadal mieszkają Polacy. Od 20 lat w stolicy republiki, Abakanie, działa polskie stowarzyszenie zrzeszające ok. 450 osób. Podobnych stowarzyszeń na całej Syberii jest ok. 60.
W odległej o 80 km od Abakanu wiosce Znamienka mieszka 60 polskich rodzin, potomków osiedleńców z Wołynia, którzy przenieśli się tutaj na przełomie XIX i XX w.
W lipcu 2013 r. biskup irkucki Cyryl Klimowicz poświęcił pierwszy w Abakanie kościół katolicki, z którego korzystają również Polacy. Świątynia jest pod wezwaniem Ducha Świętego.
