Rytro. Zima w Dolinie Roztoki

Niewielka miejscowość w Beskidzie Sądeckim była dawniej ważnym punktem na szlaku handlowym z Polski na Węgry. Na wzgórzu nad doliną Popradu od czasów średniowiecza wznosi się strażnica strzegąca dawnego traktu kupieckiego. Zaraz po potopie szwedzkim zniszczyły ją wojska księcia Rakoczego. Potem odkryto tu bogate źródła mineralne. Jednym z ujęć jest Katarzyna, skąd wypływa siarczkowa woda o charakterystycznym przenikliwym zapachu. Rytro jednak nie zyskało rangi uzdrowiska, pozostało za to kameralnym ośrodkiem turystycznym.

W dolinach Wielkiej i Małej Roztoki zachowały się pensjonaty, które pamiętają okres dwudziestolecia międzywojennego. Zimą w Rytrze działa stacja narciarska Ryterski Raj z wyciągami na stokach Jastrzębskiej Góry. Można także po prostu wjechać na szczyt i spojrzeć na wspaniałą panoramę dolin Roztoki i Popradu otoczonych ośnieżonymi szczytami. Bo Rytro jest doskonałym punktem wypadowym górskich wypraw w Beskid Sądecki. Od wschodu piętrzą się zalesione strome stoki masywu Makowicy (949 m n.p.m.) należące do Pasma Jaworzyny Krynickiej.

Od zachodu, nieco łagodniejsze stoki Kordowca (763 m n.p.m.). Zimowe wycieczki w góry ułatwiają dobrze oznakowane szlaki uzupełnione ścieżkami przyrodniczymi. Należy do nich choćby spacerowy „Rogasiowy szlak”, na który można wybrać się z dziećmi. Dolina Wielkiej Roztoki rozcinająca boczne grzbiety Pasma Radziejowej to początkowy odcinek górskiej wyprawy do schroniska Przehyba lub jeszcze dalej na masyw Radziejowej (1266 m n.p.m.). Najlepiej wybrać się ku szczytom w piękny słoneczny dzień, wówczas z grzbietowych polan zobaczyć można fascynujące górskie panoramy. Wieża widokowa na szczycie Radziejowej pozwoli podziwiać nie tylko Beskidy, ale też Pieniny oraz Tatry.

Schronisko PTTK "Na Przehybie" (1150 m n.p.m.) znajduje się na szlaku papieskim ze Starego Sącza, ale można tu także dotrzeć innymi szlakami z Rytra i Szczawnicy.

Klaryski od ponad 700 lat mieszkają za murami klasztoru, który ufundowała święta Kinga.

Na zimową wycieczkę w najwyższe partie Beskidu Sądeckiego trzeba się dobrze przygotować i ciepło ubrać.

Panorama doliny Roztoki na tle masywu Makowicy (948 m n.p.m.), u podnóża której w dolinie Popradu leży centrum Rytra.

Rytro i Dolinę Roztoki uczyniła tłem swoich książek dla dzieci Maria Kownacka, która w latach 50. XX wieku była tutaj nauczycielką. Najbardziej znanym z opowiadań jest "Rogaś z Doliny Roztoki", niegdyś lektura obowiązkowa w szkole podstawowej.

Na zamek ryterski prowadzi z centrum Rytra czerwony szlak pieszy. Wstęp w obręb ruin jest bezpłatny. Z tarasu widokowego na murach rozciąga się piękna panorama doliny Roztoki i Pasma Radziejowej. W Woli Kroguleckiej znajduje się nowa platforma widokowa o formie spirali, z której można podziwiać dolinę Popradu i otaczające ją masywy Beskidu Sądeckiego.

Muzeum Regionalne w Starym Sączu, ul. Rynek 6, tel: 18 446 00 94, X-IV wt-nd 10.00-13.00, wstęp 6 i 4 zł. Oprócz pamiątek historycznych i etnograficznych eksponuje wystawę poświęconą mieszkającej tu w latach dzieciństwa Ady Sari, słynnej polskiej śpiewaczki operowej.

Muzeum Jana Pawła II, ul. Papieska 10, Stary Sącz, tel: 18 446 14 39. Noclegi Ryterski Raj - ośrodek rekreacyjny i hotel, Rytro 302, tel: 18 414 35 00, e-mail: recepcja@hotelryterski.pl, pokój dwuosobowy ze śniadaniem: 199 zł. Schronisko "Zajazd pod Roztoką", Rytro 186, tel: 18 446 91 51, pokój dwuosobowy: 90 zł.

Darek Jędrzejewski