Bez glutenu
Dieta bezglutenowa robi karierę. Gwiazdy, które ją stosują twierdzą, że nie tylko schudły, ale także czują się lepiej, mają więcej energii i ładniejszą cerę. Czy rzeczywiście znany od dawna gluten jest tak niedobry?
Gluten jest mieszaniną białek roślinnych - gluteniny i gliadyny. Znajduje się w niektórych zbożach: pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie (tam jest go najmniej). Nie ma wielkich wartości odżywczych, ale posiada rzadko spotykane wśród innych białek właściwości - nadaje potrawom sprężystość, lepkość i plastyczność. Jest też nośnikiem aromatów i przypraw. Dlatego znaleźć go można niemal wszędzie.
Gdzie się znajduje?
Najczęściej występuje w produktach mącznych (pieczywo, makaron), ale również w wędlinach, mielonym mięsie, w przetworach rybnych, produktach mlecznych (sery oraz śmietana), w słodyczach (czekolady, cukierki, lody), sosach, keczupach oraz majonezach, przyprawach, koncentratach spożywczych, suszonych owocach (zapobiega ich sklejaniu się) i kawie zbożowej.
Uczulenie a celiakia
Ale gluten może uczulać. Obserwacje wskazują, że często nie tolerują go osoby z grupą krwi 0. Alergia objawia się m.in. wymiotami i biegunką. Potwierdzić tę przypadłość mogą testy skórne oraz badania krwi, które wykażą podwyższone stężenie przeciwciał klasy IgE. Trwale występująca nietolerancja glutenu to celiakia, choroba jelit (pod wpływem glutenu organizm zaczyna produkować przeciwciała, które uszkadzają kosmki jelitowe - ścianki jelita stają się gładkie, co zaburza prawidłowe przyswajanie pokarmu).
Celiakia objawia się bólem brzucha i wzdęciami, biegunkami, anemią, depresją, ale też aftami, bólami kostnymi i stawowymi, podwyższonym poziomem cholesterolu i problemami ze skórą. Celiakię mogą potwierdzić badania serologiczne określające stężenie przeciwciał w klasie IgA. O ile alergia na gluten może minąć, to celiakia jest chorobą na całe życie, wymagającą stosowania diety.
Dieta odchudzająca?
Wbrew przekonaniu, gluten wcale nie tuczy. Dlaczego więc na diecie bezglutenowej chudniemy? Bo odstawiamy białe pieczywo, makaron i ciastka, czyli cukier i tłuszcz. Gdy przestaniemy je jeść, schudniemy i bez nazywania tego dietą.
Co wolno, czyli 9 zasad diety
1. Używaj zamienników: makaron zwykły zastąp gryczanym, ryżowym i jaglanym, a mąkę pszenną, owsianą i żytnią - kukurydzianą, gryczaną, ryżową, z prosa i z amarantusa. Zamiast kaszy manny, jęczmiennej i płatków owsianych, jedz kaszę jaglaną (proso), amarantus, tapiokę, grykę, kukurydzę, sorgo.
2. Produktami z natury bezglutenowymi są ryż, ziemniaki, soja, nasiona roślin strączkowych, sago, sorgo, orzechy, komosa ryżowa, mięso i oleje roślinne.
3. Bezglutenowe są produkty przetworzone, w których ilość glutenu nie przekracza 20 mg/ kg (oznaczane międzynarodowym znakiem przekreślonego kłosa).
4. Bez glutenu są napoje: kawa (ale nie rozpuszczalna), herbata, herbatki ziołowe, kakao naturalne, wino gronowe, woda mineralna.
5. Bez obaw możesz spożywać produkty mleczne: mleko, jogurty, maślankę, kefir, sery białe, fetę (uważaj na śmietanę, sery żółte, topione i homogenizowane).
6. Pozbawione glutenu jest mięso, ryby, owoce morza, wędliny wysokogatunkowe (szynka, polędwica), a także tłuszcze: masło, masło roślinne, margaryny, oleje, oliwa, tran.
7. Gluten może być obecny w lekach oraz kosmetykach, dlatego uważnie czytaj etykiety.
8. Gluten może zanieczyścić narzędzia kuchenne - sztućce, blaty, sita czy deski. Dlatego warto mieć ich drugi zestaw służący jedynie do przygotowywania posiłków bezglutenowych.
9. Produkty bezglutenowe trzymaj w lodówce na osobnej półce.
