Coś dziwnego mam na skórze
Wszelkie zmiany skórne powinny niepokoić. Lepiej dmuchać na zimne i bez wstydu prosić lekarza o pomoc. Szybka diagnoza czerniaka to szansa na całkowite wyleczenie!
Poznaj swoją skórę
Kluczem do rozpoznania czerniaka i wszelkich innych chorób skórnych jest dobra znajomość własnego ciała i skóry. Przynajmniej raz w miesiącu powinnaś przeprowadzić samobadanie (dotyczy to osób w każdym wieku i płci). Obejrzyj dokładnie twarz, szyję i uszy. Używając grzebienia przeczesz włosy i sprawdź stan skóry na powierzchni czaszki - poproś przy tym kogoś o pomoc. Skontroluj klatkę piersiową, brzuch i plecy. Obejrzyj pachy, zgięcia łokciowe i dłonie. Dokładnie przyjrzyj się nogom, a także pupie, pachwinom i genitaliom.
Nie powinnaś pominąć stóp - także od strony podeszwy i między palcami. Zapamiętaj, gdzie są rozmieszczone pieprzyki, znamiona, plamki na skórze (możesz nawet zrobić zdjęcia) - po to, by móc porównać i ocenić, czy doszło do zmian w ich wyglądzie czy rozmiarach. Nie przestrasz się, jeśli jakiś pieprzyk nagle zniknął albo pojawił się nowy - one mają to w naturze.
Normą jest posiadanie około 50 pieprzyków na całym ciele. Kłopot pojawia się wtedy, gdy jest ich znacząco więcej lub jeśli mają one różną budowę, rozmiar czy kolor.
Zaprzyjaźnij się z dermatologiem Nawet jeśli nie jesteś w grupie ryzyka (w twojej rodzinie zdarzały się przypadki zachorowań na czerniaka, nowotwór oka, trzustki czy gardła), powinnaś przynajmniej raz w roku wybrać się do gabinetu specjalisty, który oceni zmiany wszystkich znamion na twojej skórze. Dermatolog przy pomocy dermatoskopu (powiększa obraz zmian na skórze dziesięciokrotnie) będzie mógł postawić diagnozę.
Zasada ABCDE Stosowana w procesie diagnozy ustalona przez Amerykańskie Towarzystwo Nowotworowe: A (asymetry) - asymetria kształtu, B (border) - nieregularność brzegów zmiany, C (colour) - niejednolity kolor, D (diameter) - średnica powyżej 6 mm, E (elevation) - uniesienie i nierówność powierzchni. Występowanie wszystkich lub części objawów może sugerować rozwój melanoma.
Na tym etapie badanie nie boli i trwa kilka minut. Warto je poświęcić: wykryty we wczesnym stadium czerniak jest całkowicie wyleczalny. Jeśli lekarz będzie podejrzewał rozwój choroby, skieruje cię na kolejne badania, m.in. biopsję lub całkowite chirurgiczne usunięcie zmiany z odpowiednim marginesem tkanek niezmienionych. W zaawansowanych stadiach czerniaka wprowadzana jest radio- i chemioterapia.
Ukryty zabójca
Musisz pamiętać, że nie każdy czerniak jest czarny. Zmiany na skórze mogą być brązowe, szare, różowe a nawet w odcieniach perłowo-niebieskich. Często nie swędzą ani nie bolą. Każdy czerniak na początku jest malutki, dopiero później się rozrasta.
Bezpieczne opalanie
Kochasz kąpiele słoneczne? I bardzo dobrze - ale opalaj się z głową! Unikaj dłuższej niż pół godziny ekspozycji na słońce w godzinach od 11 do 16. Używaj kremów z filtrami - już nie tylko po to, by uchronić się przed zmarszczkami, ale przed chorobami skóry. Smaruj nie tylko buzię, ale też uszy i usta!
Chroń skórę głowy, to że masz na niej włosy nie powoduje, że jest zabezpieczona przed promieniowaniem UV. Noś kapelusz, czapkę albo, wzorem Azjatek, osłaniaj się parasolką. Pamiętaj, że niemowlęta i małe dzieci w ogóle nie powinny eksponować skóry bez zabezpieczenia. Pieprzyki
Pieprzyki, znamiona, bielactwo - jak czyta znaki?
Pieprzyki pojawiają się i znikają ze skóry przez całe nasze życie; pieprzyk w postaci tzw. znamiona łagodnego nie stwarza zagrożenia.Przebarwienia pojawiają się najczęściej z powodu zbyt długiej ekspozycji na słońce; nasilają się z wiekiem.Brodawki, kurzajki czyli "grudki" na skórze. Niepokoić powinien wysięk, zmiana rozmiaru czy koloru; są łatwe do usunięcia.Bielactwo to defekt skóry polegający na braku pigmentu. Brak melaniny nie powoduje bólu, tylko rozprzestrzeniające się białe blamy, często z ciemną otoczką.Znamiona mogą być złośliwe, dlatego trzeba je obserwować, każda zmiana w obrębie zmienionej skóry powinna skłonić cię do wizyty u dermatologa.
Komu grozi czerniak?
- Osobom z jasną karnacją skóry, niebieskimi oczami i blond lub rudymi włosami.
- Posiadaczom nietypowych znamion na skórze lub dużej ilości (ponad 50) typowych pieprzyków.
- Pacjentom, których krewni chorowali na czerniaka. Piętnaście procent diagnozowanych w Polsce przypadków czerniaka złośliwego to postać rodzinna o podłożu genetycznym.
- Osobom korzystającym z solariów.
- Osobom, które w dzieciństwie doznały poparzeń słonecznych.
Zobacz również:
