Jak nie przeoczyć boreliozy

Niebezpieczne są nie tylko osobniki dorosłe, widoczne gołym okiem, ale też ich mikroskopijne larwy zwane nimfami. Aż 30 proc. tych pajęczaków nosi w sobie rozmaite drobnoustroje chorobotwórcze, między innymi bakterie Borrelia burgdorferi, czyli krętki wywołujące boreliozę.  

Dochodzi do niego w ciągu pierwszej lub drugiej doby po ukąszeniu, gdy bakterie zawarte w ślinie kleszcza przenikną w głąb skóry, do układu krwionośnego. Jeśli  w ciągu kilku tygodni zostanie włączone odpowiednie  leczenie, szansa na pozbycie się krętków jest bardzo duża. 

Brak właściwego rozpoznania i kuracji może spowodować uszkodzenie stawów, serca, a nawet układu nerwowego. Skutkiem inwazji krętków mogą być niespecyficzne objawy ogólne, grypopodobne oraz dolegliwości bólowe i obrzęki (zazwyczaj zajęty jest jeden duży staw), kurcze mięśni, a także problemy neurologiczne, włącznie  z niedowładami.

Choroba ma dwa etapy. Faza wczesna - trwa od  3 do ok. 40 dni od ukąszenia przez kleszcza. Niekiedy pierwsze symptomy są niemal niezauważalne i przypisywane przeziębieniu czy grypie. To bóle głowy, gardła, stany podgorączkowe.

U większości zakażonych osób pojawia się rumień wędrujący na skórze. To charakterystyczny ciemnoróżowy pierścień z jaśniejszym wnętrzem, powiększający się nawet do kilkunastu centymetrów. Rumień nie jest bolesny, ale mogą mu towarzyszyć stany gorączkowe: podwyższenie temperatury ciała powyżej 38°C i tzw. łamanie w kościach. 

Wszystkie te objawy ustępują samoistnie, po czym następuje faza wyciszenia choroby. Ten bezobjawowy okres może potrwać nawet kilka lat, jednak u wielu osób krętki dają o sobie znać wcześniej. 

Faza późna - może rozwijać się od roku do kilku lat od momentu zakażenia. Gdy dochodzi do następnego rzutu choroby, objawy mogą być już bardziej nasilone. Możesz wówczas mieć: bóle i obrzęki stawów, bóle mięśniowe (często mylone z chorobą zwyrodnieniową czy fibromialgią), zaburzenia widzenia,  zaburzenia rytmu serca odczuwane jako bóle lub niepokój w klatce piersiowej, zaburzenia czucia obwodowego pod postacią drętwienia palców, nadgarstków, kończyn, mrowienia i drętwienia twarzy, związane z uszkodzeniem nerwów, zaniki pamięci, zawroty głowy, problemy ze skupieniem uwagi.

Uzyskanie trafnej diagnozy jest w przypadku boreliozy niezwykle trudne. Duże zróżnicowanie objawów oraz brak (poza rumieniem skórnym) typowych symptomów sprawiają, że możesz długo wędrować od specjalisty do specjalisty, robić badania  ortopedyczne, kardiologiczne, reumatologiczne, a nawet neurologiczne, lecz żadne z nich nie pomoże rozpoznać choroby. Zamiast dostać skierowanie na test w kierunku boreliozy, możesz otrzymywać wyłącznie recepty na kolejne leki przeciwbólowe. 

Szukanie właściwej diagnozy często trwa bardzo długo, a krętki sieją w tym czasie coraz większe spustoszenie w organizmie. Można wówczas utracić pełną sprawność fizyczną i intelektualną. Eksperci w dziedzinie boreliozy zalecają, aby  w sytuacji, gdy mimo leczenia bóle stawów, głowy czy inne dolegliwości uporczywie wracają, wykonać badania w kierunku  boreliozy. Zlecić może je każdy specjalista (takich uprawnień nie ma lekarz podstawowej opieki zdrowotnej).

Gdy zostanie rozpoczęte we wczesnej fazie choroby, masz szansę na całkowity powrót do zdrowia. Terapię powinien prowadzić lekarz specjalista w poradni chorób
zakaźnych, a nie internista, neurolog czy reumatolog. 

Zgodnie z zaleceniami  Polskiego Towarzystwa  Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, podstawą terapii boreliozy są antybiotyki.
 Lekarz przepisze ci kurację na 14-21 dni. Podczas terapii doksycykliną bardzo ważne  jest unikanie promieni słonecznych oraz alkoholu; probiotyki  - wspierają układ odpornościowy.

Jeżeli cierpisz na bóle stawów, lekarz może zalecić środki przeciwbólowe i przeciwzapalne, natomiast przy dolegliwościach neurologicznych  - przepisać leki wspomagające funkcjonowanie układu nerwowego.

Jeśli będziesz musiała  być hospitalizowana, lekarz może zdecydować o leczeniu antybiotykami aplikowanymi we wlewach dożylnych. W niektórych przypadkach stosuje się sterydoterapię.

Podstawą w diagnostyce boreliozy są testy serologiczne. To metoda badająca obecność przeciwciał wytworzonych przez nasz układ odpornościowy na skutek kontaktu z patogenem  (w tym wypadku z krętkiem Borrelia). Materiałem do  badania jest krew. Aby wyniki były wiarygodne, testy powinno się wykonać po 4-6 tygodniach od ukąszenia.
est przesiewowy - Elisa. To bardzo czułe badanie. Wynik ujemny praktycznie wyklucza zakażenie. Test jest refundowany przez NFZ. DTest potwierdzenia  - Western Blot (również na przeciwciała). Wykonywany jest w przypadku dodatniego wyniku testu przesiewowego. Dodatni wynik testu potwierdzenia oznacza zakażenie.