Jak uprzedzić zabójcę?
Rak piersi co roku zabija 4 tysiące Polek, ponieważ nie badają się profilaktycznie! A ten nowotwór, gdy jest wcześnie wykryty, udaje się pokonać u ponad 90 procent kobiet!
Jakie mogą być objawy raka piersi?
Niestety, we wczesnych stadiach choroby rak piersi nie daje objawów. Pierwszym bywa zwykle guzek wyczuwany w piersi albo pod pachą, zmiana kształtu lub wielkości piersi, wciągnięcie brodawki lub wyciek z niej. Czasem skóra piersi staje się zaczerwieniona, obrzęknięta, łuszczy się, może przypominać skórkę pomarańczy, a na jej powierzchni pojawiają się widoczne żyły.
Co zwiększa ryzyko zachorowania?
Rośnie ono z wiekiem, masą ciała (zwłaszcza, gdy zwiększa się ona po menopauzie), jeśli pierwsza miesiączka pojawiła się przed dwunastym rokiem życia lub menopauza wystąpiła późno - po pięćdziesiątym piątym roku życia. Ryzyko podnosi też przebyte przed trzydziestym rokiem życia napromienianie klatki piersiowej. Częściej chorują kobiety, które nigdy nie rodziły lub urodziły pierwsze dziecko po trzydziestym piątym roku życia, stosujące hormonalną terapię zastępczą przez długi czas (powyżej dziesięciu lat) lub rozpoczynające ją ponad dziesięć lat po menopauzie.
Ryzyko wzrasta również u kobiet, których piersi mają dużą gęstość. Natomiast u kobiet, które już miały raka piersi, istnieje obawa, że pojawi się i w drugiej. Częściej chorują także te panie, u których w rodzinie występował rak piersi lub jajnika, zwłaszcza jeśli rozpoznano go przed pięćdziesiątym rokiem życia. Z niektórych badań wynika ponadto, że ryzyko raka piersi nieznacznie rośnie u kobiet, które prowadzą siedzący tryb życia i nadużywają alkoholu. Jedynym czynnikiem obniżającym ryzyko zachorowania jest urodzenie dziecka przed trzydziestym rokiem życia.
Jak możemy się chronić?
Pierwszą linią obrony jest comiesięczne samobadanie piersi. Między trzydziestym a pięćdziesiątym rokiem życia oraz przy "gęstych" piersiach co roku trzeba zgłaszać się na USG piersi. Po pięćdziesiątym roku życia oraz gdy piersi mają budowę wybitnie tłuszczową, preferowana jest coroczna mammografia. Jeśli podczas badania w piersi wykryta zostanie zmiana, konieczna jest dalsza diagnostyka, w tym biopsja zmiany. Jeśli okaże się, że to rak, trzeba wykonać kolejne badania, sprawdzające wrażliwość nowotworu na leczenie, w tym test na obecność receptorów hormonalnych i tzw. białka HER2/neu.
Jak możemy sobie pomóc?
Wielu czynników ryzyka nie możemy zmienić. Warto jednak dbać o zrównoważoną dietę, bogatą w warzywa, owoce, uprawiać sport, a przynajmniej być aktywnym fizycznie co najmniej sześć godzin dziennie (np. spacery czy uprawianie ogródka), i uważać, by nie przytyć, zwłaszcza w okresie przekwitania. Z badań wynika, że utrzymanie prawidłowej masy ciała nie tylko chroni przed zachorowaniem na raka piersi, ale i zmniejsza ryzyko ewentualnego nawrotu choroby po jej pomyślnym wyleczeniu.
Musisz to wiedzieć!
Raka wykrytego, gdy ma mniej niż 1,5 cm średnicy, można wyleczyć u 9 kobiet na 10. Jeśli diagnoza zostaje postawiona później, gdy rak urośnie do 4 cm, odsetek wyleczeń spada do 40 procent. Rak piersi może też pojawić się u mężczyzn, ale jest u nich mniej więcej stukrotnie rzadszy.
Istnieją geny (BRCA1 i BRCA2), które sprawiają, że zachorowanie jest niemal pewne, ale odpowiadają zaledwie za kilka procent wszystkich przypadków raka piersi.
