Kiedy łykać witaminy

Najlepszym sposobem na uniknięcie awitaminozy jest oczywiście odpowiednio zbilansowana dieta. Ale nawet jeżeli odżywiamy się według ściśle określonego planu - co nie jest łatwe bez pomocy dietetyka - i tak możemy coś przeoczyć. Dlatego warto znać objawy, żeby móc szybko zaradzić ewentualnym niedoborom - albo suplementując daną witaminę, bądź wprowadzając do jadłospisu określone składniki w zwiększonych porcjach.

Można też przeprowadzić badanie krwi lub moczu, żeby zbadać stężenie danej witaminy albo jej metabolitów. Dla przykładu: poziom witaminy D3 w organizmie sprawdzamy, robiąc badanie krwi. O deficycie witaminy D mówimy wtedy, gdy stężenie 25-hydroksywitaminy D we krwi wynosi poniżej  20 ng/ml (poniżej 50 nmol/l), a optymalne stężenie to 30-50 ng/ml (75-125 nmol/l). Warto poprosić lekarza pierwszego kontaktu o skierowanie na badanie, bowiem ponad 90 procent Polaków cierpi na deficyt tej właśnie witaminy. Jeśli zdecydujemy się na przeprowadzenie badania na własną rękę, musimy liczyć się z kosztem ok. 70 zł (cena zależy od ośrodka).

Objawy awitaminozy

Do najbardziej rozpoznawalnych objawów należą te, wynikające z niedoboru biotyny, witaminy z grupy B. Nieczęste, choć charakterystyczne, manifestują się m.in. przetłuszczającymi się, osłabionymi, wypadającymi włosami, kruszącymi się paznokciami, ziemistą cerą, z podrażnieniami i stanami zapalnymi skóry oraz zakażeniami drobnoustrojami, a ponadto objawami ogólnymi, gdyż witamina B7 stabilizuje poziom glukozy we krwi. Aby uzupełniać niedobór, należy wprowadzić zbilansowaną dietę bogatą  w marchew, szpinak, pomidory, orzechy, migdały, a także wątróbkę i żółtka jaj.

Niedobór witaminy A to sucha i szorstka skóra, łatwość powstawania przebarwień posłonecznych, przyspieszone starzenie się skóry. Witaminę A znajdziemy w postaci beta-karotenu  w marchwi, innych żółtych  i czerwonych owocach, w szpinaku, maśle, mleku i pietruszce. Zbyt mała ilość witaminy E może skutkować przyśpieszonym tworzeniem zmarszczek wskutek spowolnionej produkcji kolagenu, rogowaceniem skóry oraz tworzeniem opuchlizn, na przykład w wyniku nadmiernego opalania.

Aby ustrzec się przed niedoborem, spożywajmy oleje roślinne, marchew, jajka, migdały, brukselkę, mąkę pełnoziarnistą. Witamina C, znajdująca się w owocach  cytrusowych, mango, papai, pomidorach, białej kapuście, brukselce, truskawkach, może występować w niedostatku,  gdy skóra jest skłonna do trądziku, blada, goi się trudniej oraz występują na niej przebarwienia (na przykład powstałe pod wpływem słońca).

Ponadto często zdarzają się niedobory innych witamin z grupy B (B2, B6 i B12), które manifestują się powstawaniem zaskórników, łojotokiem czy też bladą,  pergaminową skórą. W skrajnych przypadkach poważne niedobory witaminy B12 mogą objawiać się także zaburzeniami pamięci, a nawet demencją czy problemami ze świadomością.

Tutaj, oprócz diety, niejednokrotnie trzeba sięgnąć po suplementy. Jeśli podejrzewasz u siebie niedobór witamin, zgłoś się koniecznie do lekarza, który, po zdiagnozowaniu problemu, ustali odpowiedni plan terapeutyczny przy współpracy z dietetykiem klinicznym.Zobacz również: