Komu szkodzi gluten?

Gluten to białko występujące w zbożach: pszenicy, jęczmieniu, orkiszu, owsie i życie. Z medycznego punktu widzenia może nam zaszkodzić tylko i wyłącznie wtedy, gdy nasz organizm go nie toleruje. Wyróżniamy trzy poważne schorzenia spowodowane taką nietolerancją. Wszystkie mają podobne objawy, lecz nie należy ich mylić.

Celiaklia to choroba trzewna o podłożu autoimmunologicznym i genetycznym. Organizm wytwarza przeciwciała skierowane przeciwko glutenowi. Przy celiaklii dochodzi do uszkodzenia kosmków jelitowych, co upośledza wchłanianie się składników odżywczych z pokarmów. Na celiaklię choruje ok. 1-2 proc. populacji. Może się ona ujawnić w każdym wieku. Objawy to bóle brzucha, przewlekła biegunka, wzdęcia, powiększenie obwodu brzucha, spadek masy ciała, zahamowanie wzrostu u dzieci, anemia, osteoporoza. Bywa także, że przebiega bez poważniejszych objawów. Pacjenci skarżą się jedynie na złe samopoczucie i mają niedobory składników odżywczych. Diagnoza celiaklii polega na oznaczeniu odpowiednich przeciwciał: (EmA), (tTG), DGP lub GAF). Następnie wykonuje się biopsję jelita cienkiego, która określa stan kosmków jelitowych.

Objawy są podobne jak w przypadku celiaklii. Dodatkowo mogą występować zmiany skórne lub skurcze oskrzeli. W przeciwieństwie do osób chorych na celiakię, osoby z alergią nie mają uszkodzonej wyściółki jelita cienkiego. Alergię na gluten diagnozuje się jak większość alergii: na podstawie testów skórnych oraz mierząc stężenie IgE. Aż 10-25 proc. osób z alargią pokarmową ma uczulenie na to białko.

To te przypadki nietolerancji glutenu, w których wykluczono celiakię oraz alergię na pszenicę, a pomimo to spożycie glutenu powoduje objawy podobne jak w alergii na gluten. Nie występuje zanik kosmków jelitowych, poziom IgE w testach alergicznych nie jest podwyższony, natomiast pojawiają się przeciwciała antygliadynowe typu (AGA IgA lub IgG). W USA na nadwrażliwość na gluten cierpi już aż 6 proc. populacji

Skąd się wzięła moda na diety bezglutenowe? Genetyka rolnicza w ciągu ostatnich 50 lat zamieniła pszenicę w produkt hybrydowy - nieprzypominający zboża, które jedli nasi dziadkowie. Białka glutenu przeszły w tym procesie najbardziej znaczące przemiany.

Powstało wiele teorii, które łączą wzrost zachorowań na alergię lub nadwrażliwość na gluten z modyfikowaniem pszenicy. Temat jest jednak jeszcze słabo rozpoznany.

Produkty bezglutenowe są zdrowsze. - MIT

Nie zawsze tak jest! Wiele produktów bezglutenowych to produkty z mąki pszennej, pozbawionej glutenu. Aby powstał chleb, poszczególne składniki muszą się ze sobą połączyć. W zwykłym chlebie takim spoiwem jest gluten. Do pieczywa bezglutenowego trzeba czegoś dodać, aby go zastąpić. Często jest to białko sojowe, które zawiera sporo tłuszczu. Pieczywo bezglutenowe może być o wiele bardziej kaloryczne niż zwykłe. Chyba że mówimy o naturalnych chlebach z mąk z natury bezglutenowych: gryczanej, jaglanej, r.yżowej czy kukurydzianej.

Gluten tuczy - MIT

Nie ma dowodów, że jest odpowiedzialny za nadwagę czy otyłość. Ale ktoś, kto objada się pulchnymi bułeczkami, będzie tył. Nie z powodu glutenu, lecz wysokiej zawartości węglowodanów w pieczywie pszennym, jego wysokim indeksie glikemiczn. ym i dużej kaloryczności.

Dieta bezglutenowa jest zdrowa - PRAWDA/MIT

Może być tak samo zdrowa i niezdrowa jak dieta niewykluczająca glutenu. Jeżeli zastąpisz białą mąkę pszenną mąką jaglaną, gryczaną czy pełnoziarnistą ryżową, na pewno wyjdzie ci to na zdrowie. Ale jeśli będziesz jeść przetworzoną żywność bezglutenową, nie licz na szczupłą sylwetkę. Warto podkreślić, że dieta glutenowa też może być bardzo zdrowa i służyć sylwetce, jeżeli postawisz na produkty pełnoziarniste i. będziesz je jeść z umiarem.

Warto ograniczyć mąkę pszenną w diecie - PRAWDA

Szczególnie mąkę białą! Jest uboższa w wartości odżywcze niż mąki pełnoziarniste! Ponadto pszenica jest najbardziej zmodyfikowanym genetycznie zbożem. Warto wymienić ją czasami na mąkę żytnią, orkiszową, jęczmienną, owsianą albo z ciecierzycy. Od czasu do czasu warto też zjeść ryżowy makaron. Różnorodność zawsze wychodzi na dobre!

SHOW 14/2017