LDL: ten zły cholesterol

Po czym poznać, że jest go za dużo? 

Wysoki poziom cholesterolu LDL nie boli i nie daje wyraźnych objawów - do czasu, gdy narastające blaszki miażdżycowe zwężą światło naczyń krwionośnych, upośledzając dopływ krwi do komórek. Pierwsze niepokojące sygnały przychodzą z najważniejszych narządów. Niedokrwienie serca daje duszność i zmniejsza tolerancję wysiłku; mózgu - wywołuje omdlenia albo tzw. TIA (przemijające napady niedokrwienne, przypominające niewielki udar); kończyn zaś - sprawia, że dłuższy spacer wymaga przystawania co kilkadziesiąt metrów. U części osób pojawiają się też żółtaki (głównie wokół oczu, ale i na łokciach czy na przebiegu ścięgien Achillesa), czyli wypukłe, żółtawe plamki lub grudki kryjące złogi cholesterolu.

Czy bez niego bylibyśmy zdrowi? 

W przebiegu pewnych genetycznych schorzeń praktycznie nie ma we krwi cholesterolu LDL. Dotkniętym nimi osobom zawał grozi mniej, jednak cierpią one za to na zaburzenia wchłaniania tłuszczów. Ich mózg, a zwłaszcza móżdżek, ulega stopniowej degeneracji, przez co pogarsza się koordynacja ruchów, czucie głębokie i czucie wibracji, ślepną z powodu retinopatii barwnikowej, a ich krew gorzej przenosi tlen, bo krwinki mają zmieniony kształt. Większość tych dolegliwości wynika z tego, że bez LDL organizm nie potrafi skutecznie dostarczać do komórek witaminy E, odpowiedzialnej m.in. za prawidłowe działanie układu nerwowego i komórek siatkówki oka. Niektórzy sądzą też, że niedobór cholesterolu może przyczyniać się do rozwoju alzheimera. U dorosłych niedobór cholesterolu może wynikać m.in. z choroby nowotworowej, niedożywienia (w tym stosowania pseudodiet odchudzających), chorób wątroby i alkoholizmu.

Jak dbać o właściwy poziom cholesterolu? 

Podwyższone stężenie cholesterolu najczęściej jest wykrywane w badaniach przesiewowych. Dlatego nie należy zaniedbywać badań okresowych, nawet jeśli z pozoru nic nam nie dolega. Dotyczy to zwłaszcza kobiet w wieku przekwitania, gdy nagle słabnie ochronny wpływ żeńskich hormonów płciowych i gospodarka lipidowa może ulec znacznemu rozchwianiu. Za częstszą kontrolą przemawiają: nadciśnienie, cukrzyca, duża nadwaga, wysoki cholesterol u osób w najbliższej rodzinie. Jeśli poziom cholesterolu całkowitego jest wyższy niż 200 - 230 mg/dl, zaleca się wykonanie tzw. lipidogramu, czyli oznaczenia wszystkich frakcji ("złych" i "dobrych"). Leczenie polega zazwyczaj na zmniejszaniu poziomu cholesterolu LDL do wartości akceptowalnych dla grupy ryzyka, z użyciem diety i leków (statyn, żywic, nowszych preparatów, takich jak np. ezetymib oraz terapii skojarzonych, łączących np. fibraty z dużymi dawkami wit. PP i kwasów omega-3). Trwają prace nad szczepionką, która miałaby obniżać stężenie cholesterolu nawet o połowę