Menopauza - możesz się do niej przygotować ruchem i dietą

Michał Dobrołowicz, RMF FM: Panie doktorze, czym jest menopauza?

Dr Tomasz Paszkowski, Uniwersytet Medyczny w Lublinie, były prezes Polskiego Towarzystwa Menopauzy i Andropauzy: Według definicji medycznej, to ostatnie krwawienie miesiączkowe w życiu kobiety. Natomiast pozamedyczna definicja mówi o okresie życia kobiety, w którym niedobory hormonalne, głównie w zakresie estrogenów, rujnują ich jakość życia. Mówiąc o menopauzie i jej leczeniu, nie unikniemy mówienia o jakości życia. My nie leczymy choroby, tylko staramy się poprawić jakość życia. Nie dopuszczamy do sytuacji, gdy piękna, młoda, 50-letnia kobieta, przychodzi do mnie i mówi, że jej się nic nie chce, nie ma siły wstać z łóżka, nie ma napędu, nie może spać w nocy. Lekarze mają sprawdzone i bezpieczne patenty, rozwiązania medyczne, które mogą w tym pomóc.

Jak długo ten okres może potrwać?

- Bardzo różnie. Nie ma uniwersalnych ram. U jednej pacjentki okres menopauzy przechodzi bez niemal żadnych zmian, a u innej dochodzi nawet do prób samobójczych. U każdej pacjentki to przebiega inaczej. Terapię szyjemy na miarę każdej z nich.

Czy do menopauzy można się przygotować?

- Można utrudnić jej dewastujący wpływ na jakość życia i życie w ogóle. To ruch, odpowiednia dieta, szereg czynników tzw. lifestylowych, gdzie pacjentka bez udziału lekarza może sama sobie pomóc. Niestety, w ogromnej liczbie przypadków, konieczna jest interwencja specjalisty.

W którym momencie kobieta powinna pójść do lekarza? Po rozpoczęciu menopauzy czy dużo wcześniej?

- Powinna pójść w momencie wystąpienia pierwszych niepokojących objawów.

Czyli jakich?

- Takich jak uderzenia krwi do głowy, nadmierne pocenie, słaby sen, skłonność do depresji, bóle stawowe, suchość pochwy, problemy z jakością życia seksualnego. To tylko kilka z szerszej galerii objawów menopauzalnych.

Czy opóźniająca się menopauza to też jest problem?

- Sam fakt, że menopauza wystąpi w 55. roku życia, gdy populacyjnie pojawia się kilka lat wcześniej, to nie jest problem medyczny. Musimy tylko szukać wtedy innych przyczyn krwawień z macicy niż tylko miesiączki. Mogą one wynikać z obecności tam różnych chorób. Bez względu na to, czy pacjentka ma krwawienia miesiączkowe czy ich nie ma, musi być pod nadzorem specjalisty-ginekologa.

A kiedy najwcześniej może zacząć się menopauza?

- Bardzo wcześnie, bo mamy zjawisko nazywane przedwczesnym wygasaniem czynności jajników. To może dotyczyć nawet kobiet nastoletnich, u których z różnych przyczyn jajniki przestają pracować. Wówczas musimy zapewnić z zewnątrz podanie estrogenów, żeby uchronić kobietę przed groźnymi dla zdrowia i życia skutkami niedoborów estrogenów, takimi jak osteoporoza czy zawał serca. Do tego średniego, populacyjnego wieku menopauzy,  który wynosi około 50 lat, pacjentka powinna być wspierana podawaniem leków zawierających estrogeny.

W jakim wieku kobieta powinna zacząć przygotowywać się do menopauzy?

- Całe życie. Kobieta powinna mieć świadomość, że to się kiedyś wydarzy. Do tego powinna mieć świadomość zachowań prozdrowotnych.

Kiedy zacząć o tym intensywniej myśleć? Po czterdziestce?

- Już po 35. roku życia zaczyna się coś, co nazywamy późnym wiekiem rozrodczym albo okresem przejścia menopauzalnego. Pewne, nawet bardzo subtelne, symptomy nawet przed 40-tką mogą pojawiać się u kobiet.

Jakie problemy kobiety przechodzące menopauzę zgłaszają najczęściej? To problemy psychiczne, emocjonalne?

- Konstelacja objawów jest szeroka. Na podstawie badań populacyjnych możemy powiedzieć, że objawem najczęściej zgłaszanym przez pacjentki są uderzenia gorąca do głowy. To naturalna konsekwencja niedoboru estrogenów.

Co z seksem po menopauzie?

- To potężny problem. Tu jest kilka czynników, które składają się na spadek jakości życia seksualnego, to także kwestie psychologiczne między innymi, które przekładają się na spadek jakości życia w ogóle.

Czym od menopauzy różni się andropauza?

- Mogę zapytać merytorycznie, czym jest andropauza. Nie ma ścisłej definicji medycznej andropauzy. Często błędnie mówi się, że kobiety mają menopauzę, a mężczyźni - dla równowagi - andropauzę. Na pewno nie ma nic takiego u mężczyzny, co miałoby cokolwiek wspólnego z menopauzą. Na przykład mężczyzna sześćdziesięcioletni czy siedemdziesięcioletni spokojnie może zostać ojcem. Nierzadko o tym słyszymy. To jest niemożliwe w odniesieniu do kobiety. To inna gra hormonalna. Jeżeli mówimy o niedoborze androgenów, to u mężczyzny sytuacja wygląda zupełnie inaczej i w zdecydowanie mniejszym stopniu wymaga leczenia niż w przypadku kobiet.

Jakie są mity dotyczące menopauzy, które wciąż pokutują?

- Na przykład taki, że trzeba cierpieć w czasie menopauzy nie chodząc do lekarza i da się z tym cierpieniem żyć. To mit, który nie ma nic wspólnego z nowoczesnym podejściem do medycyny. Kolejnym mitem jest to, że hormony zabijają i są jednoznacznie i w każdym przypadku czymś, co niesie więcej szkody niż korzyści. To mit, który o 180 stopni mija się z prawdą. Kolejnym mitem jest to, że jak się zacznie terapię menopauzalną to trzeba ją skończyć po trzech, pięciu latach. Mit, który nie ma znów nic wspólnego z nowoczesną medycyną.

(ks)

Zobacz także: