Nadciśnienie tętnicze

Sześćdziesięcioczteroletnia pacjentka zgłosiła się na wizytę z powodu bólu głowy, który pojawił się kilka tygodni wcześniej. Dotychczas nie leczyła się z żadnego powodu, od dawna nie była też u lekarza, bo czuła się dobrze i nie chorowała. W trakcie wizyty nie stwierdzono nieprawidłowości w badaniu przedmiotowym, jednak jej ciśnienie tętnicze było podwyższone - wynosiło 160/95. Badania laboratoryjne wykazały podwyższony poziom kreatyniny, świadczący o rozwijającej się niewydolności nerek. Rozpoznano nadciśnienie tętnicze. 

Ciśnienie tętnicze to siła, jaką przepływająca krew wywiera na ścianę tętnic. Rozróżniamy ciśnienie skurczowe, powstające w czasie skurczu serca, związane z napływającą do naczyń falą krwi, i rozkurczowe, gdy serce rozkurcza się. 

Standardowy pomiar ciśnienia tętniczego zawiera w związku z tym dwie liczby: pierwszą wyższą, reprezentującą ciśnienie skurczowe, i drugą niższą, czyli ciśnienie rozkurczowe. Zawsze w tej kolejności. 

Prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego powinny mieścić się w granicach  120-129/80-84. Jeśli ciśnienie zawiera się w przedziale 130-139/85-89, mówimy o ciśnieniu prawidłowym wysokim, a wartości powyżej tego przedziału traktujemy jako nadciśnienie tętnicze - przy czym znaczenie ma każda wartość wykraczająca poza ten przedział (i ta dotycząca ciśnienia skurczowego, i rozkurczowego).

Nadciśnienie tętnicze dzieli się na dwie grupy: samoistne - pierwotne  nadciśnienie nie spowodowane przez jedną konkretną przyczynę; jest wynikiem wielu czynników, jak wiek, tryb  życia, dieta, obciążenie genetyczne, środowiskowe, stres; ten typ nadciśnienia stanowi  ok. 95 proc. przypadków; wtórne - spowodowane przez konkretną patologię: zwężenie tętnic nerkowych,  zaburzenia hormonalne.

Ryzyko rozwoju nadciśnienia rośnie wraz z wiekiem, przy czym częściej dotyka mężczyzn. Ale niezależnie od tego, ile mamy lat, powinniśmy mieć mierzone ciśnienie przy każdej wizycie u lekarza pierwszego kontaktu. Natomiast po 50. roku życia zaleca się jego mierzenie regularnie, najlepiej w domu, dwa razy dziennie.

Jeśli stwierdzisz u siebie wysokie ciśnienie, najpierw zgłoś się do lekarza POZ. Zleci badania w celu wykrycia przyczyny nadciśnienia.

W przypadku nadciśnienia wtórnego konieczne jest  leczenie przyczyny. Jej usunięcie najczęściej prowadzi do wyleczenia nadciśnienia. 

Gdy lekarz zdiagnozuje u ciebie nadciśnienie wtórne, leczenie będzie wielokierunkowe i obejmie: modyfikację diety - ograniczenie tłuszczów zwierzęcych, cukru, soli kuchennej i substancji konserwujących, zawierających sód; większe spożycie świeżych warzyw, ryb morskich, umiarkowany, ale regularny wysiłek fizyczny, normalizację wagi ciała, unikanie stresu, leczenie farmakologiczne - ostatnio lekarze starają się włączać od razu przynajmniej dwa leki, dzięki czemu można  zastosować mniejsze dawki  i uniknąć działań niepożądanych. Dobór leków jest uzależniony od innych obciążeń. Leków nie należy odstawiać, nawet jeśli ciśnienie spadnie do prawidłowych wartości, chyba że inaczej zadecyduje lekarz. 

Czasem, gdy nadciśnienie jest niewielkie, efekt terapeutyczny przynosi sama modyfikacja trybu życia i diety, bez potrzeby leczenia farmakologicznego.  Leczenie nadciśnienia pierwotnego zwykle trwa do końca życia. Natomiast nieleczone może doprowadzić do poważnych konsekwencji. Uszkadza ściany drobnych naczyń krwionośnych, upośledzając przepływ krwi przez różne narządy i zwiększając ryzyko rozwoju miażdżycy. 

Najpoważniejsze powikłania nadciśnienia to: udar mózgu - zarówno niedokrwienny, jak i krwotoczny, zawał serca, uszkodzenie nerek, uszkodzenie siatkówki.

Jeśli masz zdiagnozowane nadciśnienie: zastąp sól innymi  przyprawami lub solą potasową, jedz świeże warzywa  i owoce, szczególnie zawierające potas, jak pomidory, ziemniaki, szpinak, banany, nie jedz czerwonego mięsa, wybieraj drób (gotowany, nie smażony!), ryby morskie, nie stroń od kasz i brązowego ryżu, na deser jedz sałatki owocowe, unikaj deserów z kremami, bitą śmietaną, na śniadanie wybieraj pieczywo pełnoziarniste, płatki kukurydziane, chude mleko i jogurt, jedz orzechy włoskie i migdały, staraj się nie słodzić herbaty, nie musisz rezygnować z kawy, ale ją ogranicz.

Pojawiają się wówczas objawy ze strony różnych narządów: silny ból głowy - zwykle w okolicy potylicznej i karku, zaburzenia świadomości, splątanie - aż do śpiączki, obrzęk płuc i niewydolność oddechowa, zawał serca.

Początkowo podaje się leki doustne. Jeśli stan chorego jest ciężki lub leki doustne nie działają, konieczne jest leczenie w szpitalu i podanie leków dożylnie.

#POMAGAMINTERIA

Emaus to wspólnota ludzi doświadczonych przez los. Niektórzy byli bezrobotni, inni stracili domy. Założyli wspólnotę, by razem pracować na godne życie. W czasach pandemii mają z tym jednak problemy. Pomóż im zarobić na swoje utrzymanie.

Sprawdź szczegóły >>

W ramach akcji naszego portalu #POMAGAMINTERIA łączymy tych, którzy potrzebują pomocy z tymi, którzy mogą jej udzielić. Znasz inicjatywę, która potrzebuje wsparcia? Masz możliwość pomagać, a nie wiesz komu? Wejdź na pomagam.interia.pl i wprawiaj z nami dobro w ruch!