Płodność bez stresu
Lekarze alarmują, że dziś już co dziesiąta para może mieć problemy z płodnością.
W ponad 40 proc. przypadków przyczyną kłopotów jest niepłodność męska. Dlatego właśnie mężczyźni powinni być zawsze badani jednocześnie ze swoimi partnerkami. Tym bardziej, że zdiagnozowanie problemów z płodnością u mężczyzny zazwyczaj jest nieco łatwiejsze niż u jego partnerki.
Zwykle znalezienie przyczyny problemów nie jest trudne
Powodem męskiej niepłodności mogą być:
- wady narządów płciowych, np. brak jądra, stulejka, żylaki powrózka nasiennego, itp.;
- zaburzenia hormonalne;
- infekcje uszkadzające jądra (wirusowe, grzybicze, bakteryjne);
- skutki uboczne operacji urologicznych lub chemioterapii;
- stosowanie leków (np. sterydów anabolicznych), zażywanie narkotyków, palenie papierosów;
- choroby - np. cukrzyca, schorzenia układu krążenia, tarczycy;
- otyłość, zbyt intensywne ćwiczenia, dieta uboga w cynk i selen, silny stres, przegrzewanie moszny;
- schorzenia autoimmunizacyjne. Przeciwciała układu odpornościowego atakują własne komórki ciała (w wypadku niepłodności męskiej - plemniki), biorąc je za intruzów. Powodują zlepianie się (aglutynację) plemników, przez co nie są one zdolne do ruchu i przebicia się przez śluz szyjkowy;
- problemy psychologiczno-seksuologiczne, np. przedwczesny wytrysk, bolesny wzwód itp.
Z niepłodnością, w przeciwieństwie do bezpłodności (nieodwracalnej niezdolność do posiadania potomstwa), można sobie poradzić. Najważniejsze jest znalezienie jej przyczyn. Do specjalisty należy się udać, gdy para po roku regularnego (czyli 2-4 razy w tygodniu) współżycia bez stosowania antykoncepcji nie może doczekać się potomstwa.
Leczeniem niepłodności u panów zajmuje się androlog, specjalista od schorzeń męskiego układu rozrodczego lub urolog (leczy choroby układu moczowo-płciowego) Lekarz, zanim zleci badania, zaczyna od rozmowy z pacjentem. Pyta o tryb życia, pracę. Ważne jest np. to, czy mężczyzna często prowadzi samochód na długich trasach. Ważne są informacje na temat samopoczucia, przebytych chorób, także w dzieciństwie (dla płodności groźna jest np. świnka), zażywania niektórych leków (np. sterydów anabolicznych).
Od wyników badań zależą dalsze zalecenia lekarza
W zależności od wywiadu oraz badania nasienia lekarz może zlecić dalsze szczegółowe badania:
- mikrobiologiczne (bada obecność szkodliwych drobnoustrojów). Posiew nasienia może zostać wykonany klasycznymi metodami mikrobiologicznymi lub zostać rozszerzony o metody biologii molekularnej i wykrywanie DNA drobnoustrojów w reakcji PCR;
- ogólne i mikrobiologiczne moczu (wirusy, grzyby lub bakterie są łatwo przenoszone z układu moczowego do płciowego). Jeśli zostaną zidentyfikowane zaburzenia w składzie nasienia, zawsze trzeba znaleźć ich przyczyny. Zazwyczaj rozpoczyna się od podstawowych badań laboratoryjnych.
Ocenia się:
- morfologię krwi obwodowej,
- stężenie glukozy w surowicy,
- lipidogram. W ten sposób można wykryć choroby (np. cukrzycę), które powodują niepłodność.
Bada się również hormony:
- płciowe - testosteron, FSH (hormon folikulotropowy), LH (hormon luteinizujący);
- tarczycy - TSH (hormon tyreotropowy), fT4 i fT3.
Przeprowadza się również badania genetyczne. W zależności od ich wyników metody leczenia dobierane są indywidualnie. Czasem konieczna jest zmiana trybu życia, stosowanie suplementów diety, kuracja hormonalna. Bywa jednak, że jedynym sposobem, by mężczyzna został ojcem jest zapłodnienie in vitro (pozaustrojowe).
