Pochwa przewrażliwiona
W okresie menopauzy w organizmie kobiety zachodzą zmiany hormonalne, które zmniejszają apetyt na seks i ograniczają komfort współżycia wskutek narastającej suchości pochwy.
Czym są zmiany zanikowe pochwy?
Zmiany zanikowe pochwy, ale również sromu noszą nazwę atrofii pochwy. Są wynikiem spadku stężenia estrogenów - żeńskich hormonów. Hormonalne wahania pojawiają się zwykle w okresie menopauzy, ale niedobór estrogenów może być również efektem usunięcia jajników lub leczenia nowotworów, np. piersi. Bez odpowiedniego poziomu tych hormonów ściany pochwy cienieją, a wyściełający je nabłonek zanika i staje się uboższy w glikogen, co z kolei prowadzi do zmniejszenia w pochwie ilości bakterii kwasu mlekowego, odpowiedzialnych za wytwarzanie lekko kwaśnego pH chroniącego przed infekcjami. Rośnie przez to ryzyko zmian zapalnych i zakażeń. Spada też aktywność gruczołów łojowych, co zmniejsza nawilżenie pochwy.
Jakie są objawy atrofii pochwy?
Kobiety najczęściej skarżą się na suchość, pieczenie i swędzenie pochwy oraz bolesność w trakcie współżycia. Bywa, że pojawia się też nieprzyjemna wydzielina, a po stosunku - podkrwawianie. Z czasem atrofia może prowadzić do zwężania i skracania się pochwy. U wielu kobiet zanikowe zmiany tego narządu są też przyczyną wysiłkowego nietrzymania moczu, uczucia ciągłego parcia na pęcherz i częstych zakażeń układu moczowego. Chociaż te problemy dotyczą nawet co drugiej kobiety po menopauzie, do lekarza zgłasza się zaledwie co czwarta.
Jak rozpoznaje się i leczy atrofię?
Do wizyty u lekarza powinny skłonić kobietę nawracające zakażenia okolic narządów płciowych bądź krępujące popuszczanie moczu np. podczas kaszlu, kichania, śmiechu lub podnoszenia czegoś ciężkiego. W trakcie badania ginekolog ocenia stopień atrofii pochwy i sromu. Powinien również sprawdzić, czy doszło do obniżenia napięcia mięśni dna miednicy, a jeśli tak, to w jakim stopniu. Jeśli objawy nie są zbyt nasilone i ograniczają się np. tylko do problemów ze współżyciem, lekarz może zlecić doraźne stosowanie lubrykantów lub środków nawilżających (najlepiej na bazie wodnej, bo glicerynowe mogą wywoływać pieczenie i podrażnienie). Uwaga na lubrykanty stworzone na bazie olejów, bo te uszkadzają prezerwatywy! Jeżeli oprócz wymienionych wcześniej dolegliwości kobieta skarży się na uderzenia gorąca lub zmiany nastroju, lekarz przepisze również estrogeny. Są podawane w postaci plastrów lub tabletek doustnych, albo miejscowo (krem, maść, żel, tabletki dopochwowe lub specjalne pierścienie uwalniające hormony) - co ma tę zaletę, że objawy likwidują dawki znacznie niższe niż przy zastosowaniu doustnej hormonalnej terapii zastępczej (HTZ).
