Podstępny wróg mózgu
Udar może uszkodzić mózg, spowodować paraliż, a nawet doprowadzić do śmierci. Jakie objawy powinny nas zaalarmować?
Najczęściej udar to częściowy brak dopływu krwi do mózgu - rzadziej zaś skutek pęknięcia w nim naczynia krwionośnego (tak się dzieje w 10-15% przypadków). Czasem też wywołany jest zapaleniem naczyń. Jest śmiertelnie niebezpieczny. Od pojawienia się objawów mamy kilka godzin, żeby uchronić się przed trwałym inwalidztwem lub zgonem.
Jak rozpoznać, że to udar?
Wyraźny objaw to osłabienie mięśni po jednej stronie ciała i zaburzenia równowagi. Dotknięta udarem osoba może mieć problemy z poruszaniem ręką lub nogą i osłabione czucie. Czasem świadczą o nim zaburzenia świadomości, brak logicznego myślenia. Gdy dotyka prawej strony ciała, mogą mu towarzyszyć zaburzenia mowy: mylenie nazw, używanie dziwnych słów, a nawet całkowita utrata zdolności mówienia i rozumienia.
Udar w małych, ale ważnych ośrodkach mózgu, wywołuje: niezdolność wykonywania precyzyjnych ruchów (apraksję), niezdolność pisania (agrafię), niezdolność czytania (aleksję), nieumiejętność liczenia (akalkulię), nieumiejętność rozpoznawania i poprawnej identyfikacji przedmiotów (agnozję).
Udar może również wywołać utratę części pola widzenia, napad padaczkowy, zaburzenia połykania, halucynacje. Jeśli jednym z podstawowych objawów jest silny ból głowy i wymioty, można podejrzewać, że udar jest krwotoczny!
Kiedy rośnie ryzyko?
Po 55. roku życia ryzyko wystąpienia udaru co dekadę zwiększa się dwukrotnie! Udar częściej dotyka mężczyzn, u kobiet ryzyko podnoszą ciąża i antykoncepcja hormonalna. Usposabia do niego: otyłość, palenie papierosów, nadużywanie alkoholu, leków, narkotyków. Na baczności powinny mieć się osoby z nadciśnieniem, migotaniem przedsionków, dną moczanową, źle leczoną cukrzycą, miażdżycą i hiperlipidemią (podwyższonym poziomem cholesterolu), zespołem bezdechu sennego, zaburzeniami krzepnięcia.
Chroń się. Ryzyko wystąpienia udaru zmniejszają: regularny wysiłek fizyczny (wystarczy szybki, przynajmniej półgodzinny spacer, ale koniecznie 3-4 razy w tygodniu); utrzymywanie w normie masy ciała i ciśnienia krwi; wybór zdrowej diety, bogatej w przeciwutleniacze, czyli surowe warzywa i owoce oraz naturalne, niedosładzane soki.
Natychmiast do szpitala
Tylko sprawna diagnostyka uchroni cię przed trwałą niepełnosprawnością! Rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa odróżni udar niedokrwienny od krwotocznego.
Jeśli udar jest niedokrwienny, można rozpuścić skrzep blokujący przepływ krwi lekami trombolitycznymi. Ale podaje się je do 4-5 godzin od wystąpienia pierwszych objawów.
Do 6 godzin możliwa jest operacja i mechaniczne usunięcie skrzepu albo wprowadzenie do naczynia stentu, czyli sprężynki. Jeśli udrażnianie się powiedzie, chory może wrócić do domu w pełni sprawny.
Uwaga, przyjmowanie niektórych leków (szczególnie przeciwkrzepliwych) może uniemożliwić lub utrudnić przeprowadzenie leczenia rozpuszczającego skrzep.
Radzi lekarz medycyny Małgorzata Załoga
Zobacz także:
