Skąd to ciągłe zmęczenie?

Jesteś znużona, apatyczna, brakuje ci energii? Najchętniej cały dzień spędziłabyś na kanapie? Przyczyną takiego stanu może być przepracowanie lub niesprzyjająca pogoda. Ale nie zawsze jest to takie proste. Przedłużające się zmęczenie może być symptomem poważnego schorzenia. Wiele schorzeń rozwija się podstępnie. Często jedynym ich objawem jest brak sił. Sprawdź poniżej, o czym może świadczyć uczucie nieustannego zmęczenia. Oto jego najczęstsze, chorobowe powody.

Jedną z jej przyczyn jest niedobór żelaza. Sprawia, że maleje liczba czerwonych krwinek (erytrocytów) lub zawierają one za mało hemoglobiny, która dostarcza tlen do komórek. Narządy wewnętrzne są niedotlenione, a wtedy brakuje sił, pojawia się zmęczenie i senność. O anemii z braku żelaza mogą też świadczyć bóle głowy, omdlenia, wypadanie włosów, łamliwość paznokci, podatność na infekcje. Temu typowi niedokrwistości sprzyjają długie i obfite miesiączki, niektóre diety odchudzające, dieta wegetariańska.

Co robić?

Zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu i poprosić o skierowanie na badanie morfologiczne krwi. Czasem potrzebne jest badanie oceniające gospodarkę żelazem. W wielu wypadkach niedokrwistość można wyleczyć dietą. Jeść czerwone mięso i wątróbkę. Zawarte w nich żelazo jest łatwiej przyswajalne w obecności wit. C (jest jej dużo m.in. w papryce, kapuście kiszonej, cytrynach). Lekarz może też zalecić preparaty żelaza.

Chodzi o chorobę wywołaną wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Można się nim zarazić podczas kontaktu z zakażoną krwią (w szpitalu, salonie tatuażu czy fryzjerskim, u kosmetyczki). Inną drogą zakażenia może być kontakt seksualny z osobą chorą lub nosicielem wirusa. Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW C) uszkadza wątrobę, ale przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. O chorobie może jednak świadczyć osłabienie, brak apetytu, bóle mięśni i stawów, kłopoty z koncentracją, stany podgorączkowe.

Co robić?

Zgłosić się do lekarza, który skieruje na badanie stężenia przeciwciał anty- HCV. Pojawiają się one średnio 8-10 tygodni po zakażeniu. Jeśli takie przeciwciała zostaną wykryte, wykonuje się test na obecność samego wirusa. Materiał genetyczny (RNA) wirusa to dowód na zakażenie. Poza tym wykonuje się m.in. tzw. próby wątrobowe, USG jamy brzusznej i ewentualnie biopsję wątroby. W leczeniu zwykle stosuje się 2 leki: interferon alfa i rybawirynę.

Zadaniem nerek jest oczyszczanie krwi ze szkodliwych substancji, które powstają w procesie przemiany materii. Jeśli pracują źle, toksyny gromadzą się w organizmie i pogarszają pracę wielu narządów. Przyczyną niewydolności nerek może być ich kłębuszkowe lub śródmiąższowe zapalenie, nadciśnienie tętnicze, a także cukrzyca. O chorobie może świadczyć zmęczenie i osłabienie, kłopoty z koncentracją, ociężałość, drażliwość. Często towarzyszy temu brak apetytu, chudnięcie, puchnięcie i drętwienie rąk, obrzęki twarzy i stóp.

Co robić?

Wykonać badania moczu i krwi. O niewydolności nerek świadczy:
- 300 mg białka wydalanego wraz z moczem,
- mocznik powyżej wartości prawidłowych: 15-40 mg/dl,
- kreatynina powyżej wartości 0,6-1,3 mg/dl,
- kwas moczowy powyżej wartości 3-7 mg/dl,
- podwyższone stężenie potasu (norma 3,8-5,3 mmol/l,
- sód pow. 135-145 mmol/l.
Leczenie niewydolności nerek zależy od jej przyczyny.

Gruczoł ten produkuje hormony, które wpływają na wiele ważnych procesów w organizmie. Dzięki nim wszystkie narządy wewnętrzne prawidłowo pracują. Jeśli tarczyca wydziela za dużo lub za mało hormonów, mówimy o jej nadczynności lub niedoczynności. Oba te schorzenia objawiają się uczuciem zmęczenia. Przy nadczynności pojawia się też bezsenność, nerwowość, zaburzenia rytmu serca, chudnięcie mimo zwiększonego apetytu, biegunki, duszności, zaburzenia cyklu miesiączkowego. Niedoczynność natomiast objawia się tyciem mimo braku apetytu, brakiem koncentracji. Skóra staje się sucha, łuszcząca. Pojawiają się zaburzenia miesiączkowania.

Co robić?

Aby rozpoznać choroby tarczycy, konieczne są badania stężenia hormonów: TSH - hormonu przysadki oraz tzw. wolnych hormonów tarczycy - FT3 i FT4. Kieruje na nie endokrynolog. Do tego specjalisty potrzebne jest skierowanie od lekarza pierwszego kontaktu.

Cukier (glukoza) trafia do komórek dzięki insulinie. W cukrzycy typu II organizm nieprawidłowo reaguje na ten hormon, wytwarza go za mało lub nie potrafi utrzymać właściwego stężenia. Dlatego we krwi krąży dużo glukozy, a organizm nie może jej wykorzystać. Stąd trwałe zmęczenie, senność. Inne objawy choroby to: ciągłe pragnienie, częste oddawanie moczu, chudnięcie, suchość i swędzenie skóry, skłonność do infekcji i grzybic, krwawienie dziąseł.

Co robić?

Poprosić lekarza o skierowanie na badanie stężenia glukozy. Wynik prawidłowy: do 110 mg/dl. Stężenie pow. 126 mg/dl oznacza cukrzycę. Leczenie polega głównie na zmianie stylu życia. Trzeba utrzymywać szczupłą sylwetkę, dbać o aktywność fizyczną. Co 3-4 godziny zjadać niskokaloryczne posiłki. Unikać produktów, które szybko podnoszą stężenie glukozy w krwi (to m.in. słodycze, alkohol, białe pieczywo, banany). Przy zaawansowanej cukrzycy konieczne są leki regulujące gospodarkę węglowodanową. Czasem insulina.

Nieustanne uczucie zmęczenia trwające dłużej niż pół roku może świadczyć o ZPZ. Chorobę stwierdza się po wykluczeniu innych schorzeń (anemii, cukrzycy, nadczynności czy niedoczynności tarczycy, itd.). W tym celu trzeba wykonać odpowiednie badania. O zespole przewlekłego zmęczenia świadczą też kłopoty z pamięcią i koncentracją, bóle głowy, mięśni, stawów i gardła, zaburzenia snu, kołatanie serca, bóle brzucha, biegunki lub zaparcia, wzdęcia. Jeśli lekarz stwierdzi ZPZ, zaleci uregulowany tryb życia: zdrowe posiłki o stałych porach, minimum 8-10 godzin snu na dobę i ruch, np. spacery. A przede wszystkim jak najdłuższy urlop - porządny wypoczynek jest niezbędny dla utrzymania równowagi psychicznej.

Chwila dla Ciebie 38/2010