Wszechstronna moc szpinaku

Obiadowa nuda dzieciństwa - szpinak, dziś święci triumfy. Dobrze przyprawione zielone liście oraz sok szpinakowy mogą być nie tylko interesującym, ale także wartościowym wielowitaminowym posiłkiem.

Nie musisz go dusić. Równie smaczny jest na surowo123RF/PICSEL

Ze względu na bogactwo składników odżywczych delikatny w smaku szpinak znalazł się na szczycie listy "rankingowej" 73 najzdrowszych warzyw świata, plasując się na drugim miejscu - tuż po włoskiej kapuście. Według danych CSPI, amerykańskiej organizacji konsumenckiej Centrum na rzecz Nauki w Interesie Publicznym, wyprzedza nawet takie jarzynowe hity jak rzepa, dynia, marchew, brokuły. Przywraca energię, zwiększa siły witalne, zapobiega starzeniu. Istnieją solidne przesłanki, aby na stałe wprowadzić go do jadłospisu.

Witaminy

Swoją nazwę szpinak zawdzięcza staroperskiemu słowu "aspanakh", co znaczy "zielona ręka". Za jego ciemnozielony kolor odpowiada wysoki poziom chlorofilu. Ten zaś w swej budowie podobny jest do hemoglobiny i podobnie jak ona działa w organizmie: poprawia obraz krwi i usprawnia transport tlenu. Dzięki temu chroni nas przed stanami zapalnymi i infekcjami, przyspiesza regenerację wewnętrznych i zewnętrznych uszkodzeń, np. ran. Jeśli wszystkie narządy i tkanki, zwłaszcza komórki mózgowe, są dotlenione, przekłada się to na dobre samopoczucie i jasność myślenia.

Badania potwierdziły, że liście szpinaku wykazują także silne właściwości antynowotworowe i antymiażdżycowe. Jest to zasługą obecnych w nim przeciwutleniaczy, takich jak beta-karoten, witamina C i luteina. Jest również doskonałym źródłem opóźniającej procesy starzenia witaminy E, obniżających poziom cholesterolu witamin z grupy B oraz kwasu foliowego - niezbędnego kobietom w ciąży do prawidłowego rozwoju systemu nerwowego nienarodzonego dziecka. Trudno znaleźć warzywo bogatsze w witaminę K niż szpinak. A to ona zapewnia właściwą krzepliwość krwi, zapobiega krwotokom wewnętrznym i zmniejsza nadmierne krwawienia miesiączkowe.

Cenne pierwiastki

Szpinak powinny często jeść osoby zestresowane, jest bowiem obfitym źródłem magnezu. A to właśnie ten pierwiastek rozpręża skurcze mięśni, uspokaja zakończenia nerwowe i usprawnia oddychanie. Trudno więc przecenić jego wpływ na funkcjonowanie naszego układu nerwowego: zdecydowanie obniża podatność na stres, pomaga pozbyć się ataków lękowych, leczy depresję i nerwicę. Zapobiega bólom i zawrotom głowy. Służy także dobrej kondycji serca Liście szpinaku zawierają dużo obniżającego ciśnienie potasu (mają go więcej niż banany!), dlatego powinny jeść je osoby z nadciśnieniem tętniczym krwi. Potas współdziała dodatkowo z magnezem, regulując pracę serca - a zwłaszcza jego rytm. Wpływa na gospodarkę wodną całego organizmu.

W liściach szpinaku znajduje się także dobrze przyswajalne żelazo, tyle że w mniejszej ilości niż kiedyś sądzono (wynikało to z pomyłki badających go chemików, którzy źle postawili przecinek) - 2,8 mg w 100 g (dzienne zapotrzebowanie to 18 mg dla kobiet i 15 mg dla mężczyzn). Żelazo odgrywa istotną rolę w produkcji czerwonych krwinek.

Jarzynowe specjały

Szpinakowym daniem można szybko zaspokoić głód, gdyż przygotowanie go trwa dosłownie minutę. Zielone listki miękną ekspresowo podczas gotowania, nie tracąc przy tym cennych odżywczych składników. Mogą jadać go dzieci, młodzi i starsi, amatorzy "fotelowego" trybu życia, cierpiący na zaparcia. Przydaje się zwłaszcza tym, którzy pragną odzyskać szczupłą sylwetkę: w 100 g szpinaku są tylko 23 kilokalorie. Dla zdrowia miseczkę zielonych listków warto jeść trzy razy w tygodniu. Komu szpinak nie posłuży? Jarzyna zawiera szczawiany wpływające na utrudnione wykorzystanie wapnia i tworzące z nim trudno rozpuszczalne sole. Dlatego w posiłkach warto łączyć szpinak z serem typu feta, jogurtem i innymi źródłami wapnia. Nie jest polecany osobom cierpiącym na osteoporozę, dnę moczanową lub kamice nerkowe, szczególnie szczawianową.

Koktajle i sałatki dla formy

Koktajl energetyzujący. Zmiksuj: 1 szklankę szpinaku, 1 szklankę liści kapusty, 2 łyżki przegotowanej wody, pół szklanki niskotłuszczowego jogurtu greckiego. Napój pij rano. Dostarcza organizmowi wielu witamin i minerałów, stawia na nogi lepiej niż kawa.

Koktajl upiększający. Poprawia wygląd cery. Zmiksuj: 1 szklankę szpinaku, pół szklanki posiekanego świeżego ananasa, pół szklanki posiekanego mango, 1 banana, ćwiartkę awokado, 1 szklankę soku pomarańczowego.

Koktajl z polifenolami. Zawiera składniki o właściwościach przeciwzapalnych. Zmiksuj: pół szklanki szpinaku, po pół szklanki soku pomarańczowego i mrożonych borówek (są szczególnie silnymi przeciwutleniaczami), 1 banana, ćwierć szklanki jogurtu greckiego, 1 łyżkę ziaren owsa.

Koktajl detoksykacyjny. Oczyszcza organizm ze zbędnych produktów przemiany materii. Zmiksuj: 2 brzoskwinie, 1 banana, 1 szklankę soku pomarańczowego, 1 szklankę szpinaku, 1/4 szklanki wody kokosowej.

Sałatka. Włóż do salaterki garść świeżych liści szpinaku, kilka pokrojonych koktajlowych pomidorków, posiekaną czerwoną cebulę. Przypraw solą i świeżo zmielonym czarnym pieprzem, skrop octem balsamicznym i wymieszaj. Sałatka ma właściwości bakteriobójcze. Odkwasza organizm i normuje poziom cukru we krwi.