Kozłówka

Wspaniały kompleks pałacowo-parkowy jest położony ok. 30 km na północ od Lublina. Ostatni potomkowie rodziny zrzekli się praw do majątku na rzecz państwa polskiego.

Wzniesiony około 1742 roku dla rodziny Bielińskich według projektu Józefa Fontany
Wzniesiony około 1742 roku dla rodziny Bielińskich według projektu Józefa Fontany123RF/PICSEL

Jego budowę, w pierwszej połowie XVIII w., rozpoczęła rodzina Bielińskich. Jednak szczyt świetności Kozłówki przypadł na przełom XIX i XX w., kiedy majątek należał do Zamoyskich.

Powstała wówczas Ordynacja Kozłowiecka, która liczyła 7650 hektarów, z czego większość stanowiły lasy. Pałac był jedną z najpiękniejszych siedzib arystokratycznych w dawnej Polsce.

Bywa nazywany podlubelskim Wersalem. Jego wspaniałe wnętrza pałacowe zachowały autentyczny wystrój z przełomu XIX i XX w. - najwyższej klasy zabytkowe meble (m.in. francuskie komody, fotele i kanapy w stylu Ludwika XV, gdańskie szafy, rzadkie mechanizmy grające) oraz cenną kolekcję rzeźb i porcelany.

W roku 1799 pałac  stał się własnością rodziny Zamoyskich
W roku 1799 pałac stał się własnością rodziny Zamoyskich123RF/PICSEL

Niezwykłe wrażenie robi zwłaszcza ogromna kolekcja obrazów: portrety rodzinne i kopie arcydzieł malarstwa europejskiego (ponad 400 płócien) oraz ozdobne lustra, kobierce, lambrekiny, karnisze, kotary i obicia z czerwonego aksamitu, złocone brązy i srebra.

Na pierwsze piętro prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa zdobiona bogato sztukateriami, wyłożona marmurami, z neorokokową balustradą. Warto obejrzeć wszystkie pomieszczenia: największy i najwyższy Salon Czerwony, mniejszy Salon Biały, gabinet i sypialnie hrabiego Konstantego i Adama Zamoyskiego, a także kolejnych pań na Kozłówce, jadalnię w stylu barokowym i bibliotekę ze starodrukami z XVI w. Można podziwiać neobarokowe i neoregencyjne plafony, miśnieńskie piece, marmurowe kominki, dębowe parkiety.

We wnętrzach zachował się wystrój z przełomu XIX i XX wieku w stylu Drugiego Cesarstwa
We wnętrzach zachował się wystrój z przełomu XIX i XX wieku w stylu Drugiego Cesarstwa123RF/PICSEL

Codzienne życie dawnych mieszkańców najlepiej widać w prywatnych pomieszczeniach - sypialniach domowników i łazienkach wyposażonych w przybory toaletowe. Podczas II wojny światowej Zamoyscy pomagali ludziom ukrywającym się przed Gestapo. Jedną z osób, która mieszkała wtedy w Kozłówce, był Prymas Tysiąclecia, Stefan Wyszyński. W 1941 r. hrabia Aleksander Zamoyski trafił do obozów w Oświęcimiu i Dachau. Hrabina Jadwiga, w obawie przed zbliżającym się frontem, wywiozła do Warszawy cenniejsze rzeczy, które zaginęły podczas Powstania Warszawskiego.

Po wojnie był tu dom dziecka. Na osi widokowej pojawiły się ogródki działkowe pracowników placówki
Po wojnie był tu dom dziecka. Na osi widokowej pojawiły się ogródki działkowe pracowników placówki123RF/PICSEL

W 1944 r. Kozłówkę wyzwoliła 27 Wołyńska Dywizji Armii Krajowej. Partyzanci zostali rozbrojeni przez Armię Czerwoną, a w pałacu zakwaterowano gen. Karola Świerczewskiego, co zapobiegło rozszabrowaniu budynków. W listopadzie 1944 r. urządzono tu pierwsze muzeum na wyzwolonych terenach. W dawnej Powozowni mieści się Galeria Sztuki Socrealizmu. Pierwsze eksponaty trafiły tu w latach 50. XX w., bo pałac pełnił rolę magazynu socrealizmu.

Pałac zaprojektowano na osi wschód – zachód, równolegle do doliny rzecznej
Pałac zaprojektowano na osi wschód – zachód, równolegle do doliny rzecznej123RF/PICSEL

Są tu portrety, popiersia i pomniki klasy robotniczej i ich przywódców. Zgromadzono wiele wizerunków Stalina, Lenina, Dzierżyńskiego, Bieruta i plakaty nawołujące do socjalistycznej czujności! Pałac otacza park w stylu francuskim.

Zespół pałacowy znajduje się 26 km na północ od Lublina
Zespół pałacowy znajduje się 26 km na północ od Lublina123RF/PICSEL

Z przodu widać bukszpany i klomby, na środku marmurowy zegar słoneczny. Z tyłu są symetryczne alejki, fontanny, rzeźby, klony, lipy i krzewy. Wśród nich mieszą się bażantarnia, place piknikowe i zabaw dla dzieci. Wśród nich stoi pomnik na cześć żołnierzy napoleońskich z kampanii z 1812 r. 

Zobacz także: 

Szkocja – prawdziwy podróżniczy hit!Styl.pl
Życie na gorąco
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas