Nieznane perły Podkarpacia

Wśród malowniczych rzek wypływających z Beskidu Niskiego, jedną z największych i najładniejszych jest Wisłoka. Jej malownicza dolina należy do najpiękniejszych zakątków regionu. Kręta dolina przebija się pomiędzy łagodnymi wzgórzami Pogórza Karpackiego, nawijając na swoją błękitną wstęgę malownicze miasteczka i wioski.

Największym miastem nad Wisłoką jest Jasło. Zniszczone w czasie wojny w 97 procentach (najbardziej zniszczone miasto w Polsce) nie posiada zbyt wielu zabytków, ale ostatnio przebudowany rynek zaprasza do krótkich spacerów, a okolice obfitują w ciekawe miejsca.

Do najciekawszych miejsc w mieście należy neogotycki pałac Sroczyńskich, w którym prawdopodobnie urodził się Henryk Dobrzański, znany jako "Hubal". Warto zajrzeć też do gotyckiego kościoła farnego, a najmłodszym turystom na pewno spodobają się liczne parki rekreacyjne, z których miasto jest znane. Tutaj też znajdziemy park linowy i jeden z najlepszych w Polsce torów BMX.

Okolice Jasła znane są z pięknych winnic, które zaczęły powstawać od lat 80. XX wieku. Najstarsza z nich - "Winnica Golesz" założona przez Romana Myśliwca produkuje znane już w całej Europie doskonałe wina. Warto też zajrzeć do pięknej winnicy tarasowej "Jasiel" w Jareniówce. Nie bez powodu Jasło nazywane zaczyna być "Stolica polskiego wina".

Niedaleko od Jasła, nad krętym biegiem rzeki Ropy, leży skansen archeologiczny "Karpacka Troja". Jest to jeden z najlepszych tego typu obiektów w Europie. Zrekonstruowano tu wały, zabudowę i umocnienia starego grodziska, a świetnie przygotowana ekspozycja i pokaz multimedialny wprowadzają w fascynujący świat wykopalisk u ukrytych pod ziemią skarbów.

Z kolei na północ od miasta warto wybrać się na górę Liwocz. Jest to najwyższy szczyt Pogórza Ciężkowickiego, sięgający 562 m n.p.m. Szczególnie malowniczo prezentuje się od strony doliny Wisłoki, nad którą wznosi się ponad 350 metrów. Na wierzchołku stoi potężny krzyż, postawiony z okazji Millenium, a jego podstawę stanowi wieża z tarasem widokowym. Dookolna panorama z wierzchołka należy do najpiękniejszych w regionie - przy dobrej widoczności można z jednego miejsca podziwiać zarówno bieszczadzkie połoniny, jak i tatrzańskie turnie.

Po przeciwnej stronie doliny Wisłoki wznoszą się praktycznie nieznane turystom Wzgórza nad Warzycami. Ich zachodni skraj to bardzo malownicze wzniesienia, porośnięte bujnymi lasami. Na jednym ze wzgórz podziwiać można pozostałości zamku Golesz, a w jego okolicy także piękne piaskowcowe skałki.

Z okolic Jasła i doliny Wisłoki przenosimy się bardziej na wschód - do sąsiedniej doliny Wisłoka i najpiękniejszego miasta jakie leży w jego górnym biegu - Krosna. Było to już od średniowiecza jedno z najważniejszych miast tej części Polski, leżące na głównym trakcie handlowym prowadzącym z Węgier przez Przełęcz Dukielską do Krakowa i Sandomierza. Dzięki wspaniałym zabytkom i podwójnym pierścieniu murów miejskich było niegdyś nazywane "Małym Krakowem".

Krosno obfituje w piękne zabytki -warto zajrzeć na otoczony renesansowymi kamienicami rynek, na środku którego stal niegdyś ratusz i dom wójta. W pobliżu rynku znajdziemy gotycki kościół i klasztor franciszkanów, którego ozdoba jest wspaniała kaplica Oświęcimiów. Natomiast po drugiej stronie głównego placu miasta koniecznie trzeba zajrzeć do kościoła farnego, którego wnętrz pełne jest cennych zabytków.

Nie wolno też ominąć zabytkowego Pałacu Biskupiego, w którym znajduje się Muzeum Regionalne. Zobaczyć tu można pozostałości podwójnego pierścienia murów miejskich, liczne zabytki archeologiczne, a także obrazy i meble z XVIII i XIX wieku. Ozdobą muzeum jest największa w Europie, a druga na świecie, kolekcja lamp naftowych, posiadająca w swoich zbiorach liczne unikaty i prawdziwe kolekcjonerskie rarytasy.

Na południe od Krosna koniecznie udać się trzeba do Bóbrki, gdzie znajduje się Skansen Przemysłu Naftowego. Jest to prawdziwie unikatowe miejsce na mapie świata - to właśnie tu rozpoczęto wydobywanie i przetwarzanie ropy naftowej, które dziś odgrywa podstawową rolę w gospodarce świata. Wśród licznych eksponatów i maszyn górniczych na uwagę zasługuje najstarsza kopanka "Franek" a także drewniany budynek dyrekcji kopalni, w którym umieszczono ciekawe ekspozycje.

Niedaleko Bóbrki warto odwiedzić maleńką wioskę Żarnowiec. Stoi tutaj, w niewielkim, ale zadbanym parku malowniczy dworek, ofiarowany przez naród polski Marii Konopnickiej. Obecnie w środku znajduje się ekspozycja muzealna poświęcona życiu i twórczości autorki "Roty" i niezapomnianej wyprawy "Na Jagody".

Z kolei na północ od Krosna trzeba koniecznie zobaczyć ruiny zamku w Odrzykoniu. Wznoszą się one na wysokiej górze, dominującej nad okolicą. Zamek, będący jednym z najbardziej malowniczych obiektów całego Podkarpacia znany jest przede wszystkim ze sporu dwóch rodów szlacheckich - Skotnickich i Firlejów, który pięknie opisał Aleksander Fredro w swojej rewelacyjnej "Zemście".

Niedaleko zamku warto zajrzeć do rezerwatu "Prządki". Obejmuje on wyniosły grzbiet, z którego wyrastają wysokie na kilkanaście metrów wychodnie piaskowcowe, według legendy zamienione w skały za nieposłuszeństwo prządki. Tutejsze skałki piaskowcowe należą do najpiękniejszych w kraju i stanowią raj dla wspinaczy skałkowych.

Na koniec warto jeszcze wspomnieć o miejscowych potrawach regionalnych. W Jaśle i okolicach znajdziemy kilka restauracji, gdzie można zakosztować potraw regionalnych, m.in. prozioków, pierogów z kapustą, żuru z grzybami, kapusty z grochem, kaszy ze śliwami, kompotu z suszonych owoców oraz wyśmienitych wypieków, serników, pierników i makowców. W mieście warto odwiedzić restaurację "U Schabińskiej" (świetny schab), a przy drodze na Żmigród fajny klimat i dobrą, regionalną kuchnię oferuje restauracja "Małopolska". Przy drodze na Pilzno i Tarnów dobrą opinią cieszy się również, pięknie położony pod lasem Zajazd "Pod Skałą".