Zadbaj o zdrowie swojego jelita

Co cię może zaniepokoić? Ból brzucha, który jednak może oznaczać schorzenia innej części układu pokarmowego. Na problemy z jelitami wskazują przede wszystkim zaparcia, biegunka lub zmieniony wygląd stolca.

Zaparcia są groźne, jeśli dotąd ich nie miałaś. Wiele osób zmaga się z nimi przez całe życie i nie wiąże się to z niebezpiecznymi chorobami. Z zaparciem mamy z do czynienia, gdy wypróżniamy się rzadziej niż dwa razy na tydzień. Dodatkowe dolegliwości to konieczność nadmiernego parcia, uczucie niepełnego wypróżnienia i suchy, zbity stolec. Przyczyn może być wiele - od skutków ubocznych przyjmowania leków (np. przeciwbólowe, przeciwdepresyjne) poprzez zespół jelita drażliwego po raka jelita grubego. Niezwłocznie udaj się do lekarza, jeśli gwałtownie chudniesz, choć nic nie robisz w tym kierunku, zauważysz krew w stolcu, w twojej rodzinie były przypadki raka jelita grubego lub masz więcej niż 45 lat.

Biegunka też może być objawem raka jelita grubego - jeśli trwa długo i towarzyszy jej oddawanie dużych ilości gazów. Ta dolegliwość towarzyszy również wrzodziejącemu zapaleniu jelit, chorobie Leśniowskiego i Crohna oraz zespołowi jelita drażliwego (tu objawem bywają też zaparcia). Zwróć też uwagę, czy w stolcu nie ma domieszki śluzu i krwi. Ostra biegunka niezwiązana z żadnym z tych schorzeń, która dokucza przy zatruciach pokarmowych, infekcjach wirusowych czy bakteryjnych, nie powinna trwać dłużej niż 10 dni.

Prawidłowy stolec nie brudzi muszli klozetowej po spuszczeniu wody. Ma brązowy kolor, walcowaty kształt (może też być półmiękki), nie zawiera niestrawionych resztek jedzenia. Powinnaś sprawdzać, czy jego wygląd się nie zmienia. Stolec czarny (czyli z domieszką krwi) lub ołówkowaty (o wąskiej średnicy zbliżonej do średnicy ołówka) mogą być symptomami raka jelita grubego. Kłopoty z jelitami, a konkretniej zakażenie, sygnalizuje także stolec pienisty. Stolec połyskliwy, tłusty, o przykrym gnilnym zapachu to zazwyczaj efekt schorzeń trzustki.

Zbadaj się... sama. Test na obecność krwi utajonej w kale możesz kupić w aptece, a wynik omówić z lekarzem. Co czeka cię u specjalisty? Badanie per rectum, czyli palcem przez odbyt, kolonoskopia (badanie jelita grubego za pomocą endoskopu, w razie konieczności pobiera się wycinek tkanki do analizy), wlew kontrastowy (zdjęcia radiologiczne wykonane po podaniu płynnego kontrastu i powietrza), anoskopia (badanie odbytu i końca odbytnicy) oraz rektoskopia, czyli badanie odbytnicy.

To warto wiedzieć!

Darmowa kolonoskopia - w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotoworowych osoby w wieku 55-64 lata dostają jednokrotne, bezimienne zaproszenia na badanie, z proponowanym terminem, który można zmienić. Na bezpłatna kolonoskopię zakwalifikujesz się też, jeśli masz mniej niż 55 lat, ale spełniasz określone warunki, np. ktoś w twojej rodzinie chorował na raka. Więcej na stronie www.pbp.org.pl

Kolonoskopia wirtualna - boisz się kolonoskopii? Fakt, nie jest to przyjemne badanie. Być może w twoim przypadku rozwiązaniem okaże się kolonoskopia wirtualna, czyli wykonana nie za pomocą endoskopu, ale tomografu komputerowego. Jest to badanie mało inwazyjne i bezbolesne, dlatego zaleca się je osobom uczulonym na środki znieczulające. Może być też jedynym rozwiązaniem, kiedy np. przyjmujesz leki przeciwzakrzepowe.

Probiotyki na... depresję - o jelito grube warto dbać nie tylko po to, by uniknąć problemów z wypróżnianiem i bólu brzucha - dzięki temu będziesz bardziej odporna na przeziębienia i grypę. Poza tym to w jelicie, a nie, jak sądzono, w mózgu, powstaje 90 proc. serotoniny, czyli substancji zwanej hormonem szczęścia. Depresja może więc być wynikiem niedoboru odpowiednich bakterii w jelicie grubym, a leczenie polega także na podaniu probiotyków.

Gdzie rozwija się nowotwór?

Objawy raka jelita grubego różnią się w zależności od tego, gdzie umiejscowione są zmiany chorobowe. Jeśli we wstępnicy, pojawia się ból w prawej części podbrzusza, w tym samym miejscu można też wyczuć guz. Rakowi w okolicy poprzecznicy towarzyszą bóle w środku jamy brzusznej. Kiedy rak rozwija się w zstępnicy, chory cierpi na wzdęcia i kolki oraz biegunki na przemian z zaparciami. Pojawia się też stolec ołówkowaty. Rakowi w esicy lub odbytnicy towarzyszą uczucie niepełnego wypróżnienia, bóle brzucha i krocza. We wszystkich przypadkach w stolcu pojawia się krew, częsta jest też anemia.

Dieta na zdrowe jelita

Dzięki odpowiedniemu odżywianiu możesz zapobiec nawet rakowi. Geny to nie wszystko, dużo zależy od ciebie!

Na czym polega? Jeśli masz już problemy, sposób odżywiania musi ustalić lekarz. Co innego służy osobom, które mają zaparcia, a co innego tym, które borykają się z biegunkami. Jeśli np. cierpisz na zespół jelita drażliwego, produkty uważane za zdrowe, takie jak pieczywo razowe i surowe warzywa, mogą ci szkodzić! O ile jednak czujesz się dobrze i chcesz zapobiec dolegliwościom, musisz zadbać o to, by w twojej diecie było dużo błonnika i probiotyków.

Tak Pieczywo, makaron i płatki pełnoziarniste, otręby, kasze, brązowy ryż, warzywa (zwłaszcza papryka, buraki, brokuły, dynia, warzywa strączkowe - soczewica, ciecierzyca), owoce - zarówno surowe, jak też gotowane czy pieczone, bakalie, jogurty, kefiry, maślanka, kiszonki, siemię lniane, kawa, bulion.

Nie Tłuste mięso, wędliny, czekolada, chipsy, białe pieczywo, tłuste sosy.