Pomyłka w niebie
Barbara nie miała odwagi powiedzieć córce, że jest adoptowana. Anna zwlekała kilka lat, zanim wyjaśniła swojej, że są dzieci z brzucha i dzieci z nieba i że ona jest z nieba właśnie.
Edyta chciała być szczera, ale nie potrafiła wytłumaczyć Klarze, dlaczego ma dwie mamy. Jak rozmawiać o adopcji, żeby mniej bolało? Opowiadają matki i adoptowana córka.
Inna, ale twoja
Ewelina, adoptowana córka Barbary
Zawsze wiedziałam, że nie jestem do was podobna. Jedyna szczupła i niska w rodzinie. Czasami wołałam cię do lustra. Stawałyśmy obok, a ja mówiłam: "Zobacz, mamy inne nosy, inne usta". Śmiałam się, a ty się denerwowałaś, peszyłaś: "Nie jestem taka śliczna jak ty". Pierwsze podejrzenia, że jestem adoptowana, pojawiły się na ślubie kuzynki. Ciotka Helena po kilku kieliszkach wina powiedziała: "Ciekawe, czy twoja mama też jest taka piękna? - Moja mama siedzi obok" - odpowiedziałam. A ona zbladła. Chciałam drążyć temat, ale powiedziała, że źle się czuje, i wyszła.
W rodzinnych albumach zaczęłam szukać zdjęć. Były i te ze mną niemowlakiem. Kilka dni po weselu zapytałam cię: "Pamiętasz, jak mnie rodziłaś?", i modliłam się, żebyś powiedziała "tak". "Oczywiście. Poszło szybko, nie bolało mnie bardzo", usłyszałam. A potem opowiedziałaś, jak tata czekał przed szpitalem z bukietem lilii, na które ty masz uczulenie. Nie wiedziałam, że opowiadasz historię porodu mojej siostry, która przyszła na świat dwa lata później.
Zawsze byliście mili. Wy, dziadkowie, ciotki. Milsi niż dla młodszej siostry i brata. Uśmiechaliście się pobłażliwie, gdy pyskowałam, nie krzyczeliście za złe oceny. Inaczej niż rodzeństwo, nie musiałam wynosić śmieci. Ale ich częściej przytulaliście. Kiedy potrzebowałam twojego dotyku, biegłam, prosząc, żebyś uczesała mi włosy. Robiłaś warkocze, a ja czułam twoją bliskość i było mi dobrze. Zawsze patrzyłam na ciebie krytycznie. Nie rozumiałam, dlaczego wracając zmęczona z pracy, bierzesz się do prasowania. Dlaczego nie kupujesz książek? Dlaczego się nie cieszysz, gdy zaprzyjaźniam się z kimś z klasy?
Zazdrościłam koleżankom, kiedy opowiadały o wypadzie na lody. Wtedy nie wiedziałam, że bałaś się, że rodzice innych dzieci mogą znać prawdę. Miałam 14 lat, gdy postanowiłam się zabić. Chciałam zdawać do liceum o profilu artystycznym albo do szkoły muzycznej, ale usłyszałam: "Nie i kropka, nie dyskutuj". Wybraliście mi technikum ogrodnicze. Połknęłam wszystkie tabletki z twojej apteczki. Ocknęłam się w szpitalu. Staliście nad łóżkiem i mówiliście: "Ona ma to samo co tamta, identyczne skłonności". Tę scenę przypomniałam sobie po latach, gdy poznałam prawdę.
Technikum ogrodnicze skończyłam, bo mnie błagałaś. Myślałam, że boisz się o moją przyszłość, wolisz, żebym miała zawód. Dopiero później się dowiedziałam, że w obu szkołach, do których chciałam zdawać, kiedyś uczyła się moja matka.
Szkolny pedagog, do którego poszłam po radę, próbował was tłumaczyć, mówił, że chcieliście jak najlepiej. Ale ja wtedy nie myślałam o was, zastanawiałam się, jaka jest moja matka.
Drugi raz trafiłam do szpitala cztery lata później. Z ciśnieniem 200/110. "Czy w rodzinie były przewlekłe choroby?", dopytywał lekarz. Mówiłaś: "chyba nie". W domu usłyszałam rozmowę twoją i mojej młodszej siostry. "Trzeba pójść do jej matki, zapytać. Ona może umrzeć". Siedziałam w pokoju i z przerażenia zaczęło brakować mi powietrza. Miałam 18 lat. Wyszłam i zapytałam cię: "Czy ja byłam adoptowana?". Znów modliłam się, że zaprzeczysz. Ale tym razem powiedziałaś: "Usiądź, porozmawiamy". Nie pamiętam, co mówiłaś. Coś o trosce, miłości, że chciałaś mi pomóc. A ja zaczęłam się drzeć: "Kim jest moja matka?!". "Ja nią jestem!", mówiłaś. Powiedziałam: "Lepiej byłoby, gdybym została w domu dziecka!". Dostałam w twarz. Wtedy wzięłam do ręki nóż i przecięłam nadgarstek.
Postanowiliście mnie ukarać. Obiady do pokoju przynosiła siostra, nie mogłam jeść z wami. Ojciec odezwał się tylko raz: "Wychowaliśmy jednak kogoś obcego". Gdy krzywdę robi własna matka, czuje się złość, ale i więź. Ja czułam pogardę. Szkolny pedagog, do którego poszłam po radę, próbował was tłumaczyć, mówił, że chcieliście jak najlepiej. Ale ja wtedy nie myślałam o was, zastanawiałam się, jaka jest moja matka. Ta prawdziwa. W głowie stworzyłam scenariusz: była za młoda, żeby mnie wychować. Teraz żałuje, chciałaby odnaleźć. Jest piękna i mądra. Po niej lubię muzykę cerkiewną i nie umiem radzić sobie z życiem. Wybaczymy sobie i się zaprzyjaźnimy.
Ale nie chciałaś mi pomóc jej znaleźć. Gdy o to prosiłam, krzyczałaś, że zmarnowałam ci życie. Więc robiłam na złość i wracałam do domu na rauszu. Żebyś jeszcze bardziej żałowała. Wstydziłam się, że byłam adoptowana, kiedyś niepotrzebna. Powiedziałam tylko chłopakowi i przyjaciółce. Wspierali mnie. A ty? W urzędzie wystąpiłam o wydanie aktu urodzenia, ale wpisani w nim byliście wy jako moi rodzice. Urzędniczka wytłumaczyła, że przy przysposobieniu pierwszy akt zostaje utajniony i można go dostać po wyroku sądowym.
Napisałam do sądu. Czekałam. Rok później zdałam na biotechnologię i wyprowadziłam się do chłopaka. Nie zatrzymywaliście. Odpuściliście mnie sobie jak kiedyś matka. W końcu dostałam akt. Matka: Małgorzata Konarska. Ojciec: nieznany. Na internetowych stronach pomagających odnaleźć bliskich napisałam: "Szukam matki, która nazywa się tak i tak, urodziła się w Warszawie 6 lipca 1959 roku. Mam nadzieję, że ktoś to przeczyta i da mi znać. Za pomoc dziękuję". Nie dostałam odpowiedzi.
Twoją córką stałam się na nowo, gdy rok później urodziłam synka
Telefonicznie zaprosiłam was na ślub. Miałam wtedy 21 lat i bardzo chciałam urodzić dziecko, stworzyć prawdziwą rodzinę. Kupiliście nam dwuletniego seata, którego ojciec dzień przed uroczystością zaparkował pod naszymi oknami. Nie rozumiałam, po co ten gest. Ale przyjęłam samochód, uważałam, że w ten sposób pomogę wam zmyć wyrzuty sumienia.
Twoją córką stałam się na nowo, gdy rok później urodziłam synka. Po porodzie wpadłam w depresję. Mąż pracował, pomagała mi Wiktoria, młodsza siostra. Raz zadzwoniła po ciebie. Podobno leżałam w łóżku, a obok mnie darło się głodne dziecko. Patrzyłam w sufit. Zaopiekowałaś się nami. Wobec mnie byłaś oschła. Wobec wnuka czuła. Przychodziłaś codziennie, a ja leżałam. Przestałam karmić, bo musiałam zacząć brać antydepresanty.
Dziś cię podziwiam, nie wiem, jak mogłaś znaleźć siłę, żeby mnie, obcą, pokochać. Ja potrzebowałam roku, żeby zacząć kochać swoje dziecko. W końcu powiedziałaś mi, kim była moja matka. Pamiętałam ją z dzieciństwa. Gdy chodziła po osiedlu, uwielbiałam na nią patrzeć. Zawsze ubrana na czarno, w kapeluszu. Nawet latem w sukni do kostek. Natchniona jak Anita Ekberg z "Dolce vita".
Niedawno przeczytałam, że adoptowane dzieci cierpią na syndrom odrzucenia i często nie są w stanie stworzyć normalnego domu. Ja tego problemu nie mam.
I ściskało mnie serce, gdy dzieci ją szarpały albo wyzywały od wariatek. Ja sama nie miałam śmiałości podejść. W dzielnicy mówiło się, że była obiecującą operową śpiewaczką, ale załamała się przez alkohol i śmierć męża, i że potem spała z wieloma mężczyznami. W końcu zniknęła. Nic nie czułam. Nie wiem, czemu kiedyś wydawało mi się, że ktoś, kto tylko dziewięć miesięcy z niechęcią nosił mnie w brzuchu, jest ważny. Przestało mnie interesować, co się z nią dzieje.
Cieszę się, mamo, że tak kochasz mojego synka, że dzięki niemu znowu jesteśmy ciut bliżej. Bo potrzebuję cię, moja druga-pierwsza mamo. Wiem, że marzysz o kolejnych wnukach, ale na mnie nie licz. Mam 28 lat i dopiero dostałam pierwszą pracę, macierzyństwo ją opóźniło. Niedawno przeczytałam, że adoptowane dzieci cierpią na syndrom odrzucenia i często nie są w stanie stworzyć normalnego domu. Ja tego problemu nie mam. Może dlatego, że dowiedziałam się tak późno, nie wychowywałam się w poczuciu, że byłam niechciana? Nie wiem. W internecie znalazłam cytat: "Być adoptowaną to być amputowaną i przyszytą z powrotem. Bez względu na to, czy odzyskasz siły, czy nie, na zawsze pozostaje blizna". Dziś mam bliznę, już nie ranę.
Nie miej do mnie żalu
Barbara, adopcyjna matka Eweliny
Potępiłabym kogoś takiego jak ja. Gdybym słyszała, że matka adoptowała dziecko i przez 18 lat bała się mu o tym powiedzieć, pomyślałabym, że jest perfidna. Ale ja po prostu chciałam oszczędzić bólu tobie, sobie, nam wszystkim. Co miałam powiedzieć? Że policja znalazła cię kilkudniową leżącą na podłodze, przykrytą płaszczem? Zawsze byłaś za mała, żeby ci o tym mówić. Każdy jest za mały na takie informacje. Gdy się cofam pamięcią, widzę to tak: mam 27 lat, pracuję w urzędzie miasta, od czterech lat mam męża. Staramy się o dziecko - bezskutecznie.
30 lat temu powszechna była teoria: lepiej, żeby dziecko nie wiedziało, że jest adoptowane. Nie zastanawiałam się nad tym. Uczyłam się ciebie kochać.
Po terapii hormonalnej zachodzę w ciążę, ale w siódmym miesiącu podczas kontrolnego badania lekarz mówi: Nie słyszę tętna płodu. Wymusili poród, rodziłam martwą córkę. Myślałam, że umrę razem z nią. Twój ojciec nocami płakał w pokoju dziecka. Lekarz zabronił nam przez jakiś czas próbować. My już też nie mieliśmy siły. I wtedy przyszedł znak z nieba. Do mojego mieszkania wpadła siostra, mówiła: "Wariatka urodziła w domu dziecko! Słychać było płacz, więc sąsiedzi wezwali policję. Teraz dziecko zabiorą, a ją umieszczą w zakładzie".
Wariatka była znaną na osiedlu schizofreniczką. Wypłaciłam z banku wszystkie oszczędności, od matki pożyczyłam dolary. Z wypchaną kopertą poszłam do znajomej lekarki. Po kilku tygodniach, bez skomplikowanych procedur, byłaś nasza. Powiedziałam tylko rodzicom, siostrze i kuzynce. Zwolniłam się z pracy. Na czas "ciąży" wyjechałam do matki na wieś. Nie chciałam, żeby ludzie cię prześladowali, bo jesteś "jej" dzieckiem. Ojciec ze szczęścia oszalał, gdy przywieźliśmy cię taką malutką. W Peweksie kupił ci... banany.
30 lat temu powszechna była teoria: lepiej, żeby dziecko nie wiedziało, że jest adoptowane. Nie zastanawiałam się nad tym. Uczyłam się ciebie kochać. Wiedziałam jedno: moja córka zmarła, a jej dusza przyszła na świat w tobie. W domu płakałaś dzień i noc, nie można było cię utulić. Pediatra uspokajała: to reakcja na zmianę otoczenia. Wcześniej nikt cię nie przytulał, więc teraz się boisz. Do trzeciego roku życia nie znosiłaś przytulania. O twoje uczucia musiałam się starać.
Mówisz, że nie masz z dzieciństwa wielu wspomnień? Może to i lepiej. Do drugiej klasy podstawówki miałaś ataki autoagresji. Czasem znajdowałam cię w pokoju, kiedy waliłaś głową w ścianę. Myślałam, że to moja wina, że coś robiłam źle. Wysłuchiwałam tyrad babci: "Ona ma geny tamtej kobiety...". Ale babcia cię kochała, pojechała z pielgrzymką do Medjugorje modlić się, żeby ci przeszło. Parę lat później od lekarza dowiedziałam się, że to FAS - zespół alkoholowy płodu. Twoja matka urodziła cię pijana. Żyłam w strachu, może dlatego nie potrafiłam być idealną matką? Ale nigdy nie byłaś dla mnie dzieckiem gorszym niż te, które urodziłam po tobie. Dzięki tobie po adopcji przestałam myśleć o ciąży i pewnie dlatego w nią zaszłam.
Tobie zawdzięczam Wiktorię i Damiana, nie mam wątpliwości. A geny? Nigdy nie bałam się tych "złych", ale lepszych. Byłam pewna, że kiedyś nas przerośniesz.
Tobie zawdzięczam Wiktorię i Damiana, nie mam wątpliwości. A geny? Nigdy nie bałam się tych "złych", ale lepszych. Byłam pewna, że kiedyś nas przerośniesz. Bolało, gdy w sklepie sprzedawczynie pytały: "Pani córka to pewnie cały tata, bo do pani niepodobna". Chciałam to podobieństwo uzyskać. Cieszyłam się, gdy odnajdywałam w tobie swoje gesty. Pamiętasz, gdy pozwoliłam ci ufarbować włosy na blond? Ja, konserwatywna matka? Miałaś 14 lat. Uznałam, że w ten sposób będziemy bardziej podobne. Chciałam ci powiedzieć wiele razy, rozmawiałam o tym z ojcem. Może gdyby stać nas było na przeprowadzkę, gdybyśmy zamieszkali daleko od twojej biologicznej matki, byłoby mi łatwiej? Nie bałabym się, że ją spotkasz, że się zaprzyjaźnicie, że od nas odejdziesz.
Znienawidziłam cię, córeczko, gdy powiedziałaś, że nie jestem twoją matką. Że lepiej byłoby ci w domu dziecka. Siedziałam w kącie w kuchni i zanosiłam się płaczem.
Był czas, gdy twoja matka pukała do mieszkań sąsiadów z pytaniem, kto zabrał jej dziecko. Pisała pisma do szpitala, do ośrodków adopcyjnych. Dlatego nie puściłam cię do przedszkola. Pamiętasz Mirę z twojej klasy? Wołali na nią "adoptowana". Naprawdę masz żal, że robiłam z tego tajemnicę? Obwiniam się, że zmusiłam cię do tego technikum. Ale czułam, że robisz się coraz bardziej podobna do matki, mniej nasza. Twoje książki czytane w nocy, arie operowe w walkmanie, nadwrażliwość. I myśli, których się wstydziłam, za które przepraszałam Boga: "Moja córka ma inne geny. Jest tak samo bliska jak i obca". Nie powinnam była cię do niczego zmuszać, to było egoistyczne, ale tak bardzo chciałam, żebyś poszła inną drogą niż "ona".
Znienawidziłam cię, córeczko, gdy powiedziałaś, że nie jestem twoją matką. Że lepiej byłoby ci w domu dziecka. Siedziałam w kącie w kuchni i zanosiłam się płaczem. Ty stałaś nade mną i chłodno wykładałaś: "Mam żal, że przez 18 lat nikt nigdy nie przyszedł i nie zapytał, czy dobrze mi z wami! Zawsze się za was wstydziłam". Nie chciałam cię znać. Ale kiedy się wyprowadziłaś, zaczęłam tęsknić. Zwalczałam to uczucie bezskutecznie. Dziś już nie czuję żalu, bo widzę, jakie popełniam błędy. Kocham wnuka, dla niego chcę być taka, jaka nie umiałam być dla ciebie. Tylko czasem się boję. Że mi go zabierzesz i odwrócisz się ode mnie jak od kogoś obcego.
Masz dwie mamy
Anna, adopcyjna matka Ewy
"Urodzisz mnie?", zapytałaś któregoś dnia. "Co to znaczy, córciu?", zdziwiłam się, a ty powiedziałaś: "Wejdę pod twoją bluzkę, a potem będę wychodzić powoli tak jak dzidziuś z brzucha. Ty będziesz krzyczeć z bólu". Miałaś sześć lat, teraz masz dwanaście. Przez te lata sceny porodu odegrałyśmy już dziesiątki razy. Czasem z tatą, który na twoją prośbę wszystko filmował, a potem gdy już się urodziłaś, brał cię na ręce, a mnie dawał kwiaty. Pamiętasz, jak za pierwszym razem "rodząc cię", ze wzruszenia płakałam? Nie udawałam. Pamiętam prezent od mojej mamy: poduszkę z kauczuku. Zapytałam: "Kupiłaś, bo jest wygodna do spania?". Wtedy matka przyłożyła mi poduszkę do brzucha. Wyszeptała: "Noś ją pod ubraniem. Zrób to dla nas".
Proces twojej adopcji był już w toku. Pewnie za kilkanaście lat, jeśli ci to opowiem, stwierdzisz, że to takie zaściankowe. Ale wtedy był rok 1998, mieszkaliśmy w mniejszym mieście. Na naszym osiedlu znali się wszyscy. Gdy lekarz powiedział: "Nie będzie pani mogła mieć dzieci", czułam się jak kobieta drugiej kategorii. Dla nas adopcja była sprawą odzyskania honoru. Ale twoja babcia z dziadkiem byli przerażeni. Mój ojciec mówił: "Nasza córka jest wybrakowana, nasze geny niepotrzebne". Matka doradzała: "Chcesz, adoptuj, ale nie przyznawaj się. Dzieci będą wytykać ją palcami".
Dlatego z twoim tatą stwierdziliśmy, że musimy uciec. Do innego miasta i tam cię "urodzimy". Wybraliśmy Warszawę, on znalazł tu pracę. Wybaczysz, że przez pierwsze lata twojego życia opowiadałam ci bajki, jak rosłaś w moim brzuchu? Nie znam twojej biologicznej matki, nie wiem, czy byłaś do niej podobna. Bo w szpitalu mi się nie podobałaś. Od ciężkiego porodu na twarzy miałaś bordowe wybroczyny. Ale ty nie odrywałaś ode mnie wzroku, nie płakałaś tylko wtedy, gdy brałam cię na ręce. Dzięki tobie czułam, że daję życie. Bo zabierając do nas, to życie w jakimś sensie ci daliśmy. Biologicznej matce w pokochaniu dziecka pomagają hormony, które tworzą się podczas ciąży i porodu. Ja czułam radość, ale było mi też trudno.
Babcie nie od razu przyjechały pomóc. Trzymały dystans. Znajomi nie gratulowali, bo nie wiedzieli. Zastanawiałam się, czy ty nas pokochasz? Przez pierwsze tygodnie czułam, jakbym miała do ciebie mniej praw. Bałam się kąpać, więc opłaciliśmy położną. Nie potrafiłam podjąć decyzji, czy wyjść z tobą na spacer, czy może przy lekko pochmurnej pogodzie zostać w domu? Czekałam, że przyjdzie ktoś - nie wiem kto, twoja matka? - i rozwieje wątpliwości. Ale się cieszyłam, słysząc w nocy twój płacz. Padając z niewyspania. Byłam zmęczona, ale byłam matką, kobietą. Przywróciłaś mnie do życia. W Warszawie mogłam się nią czuć.
Kilka dni później powiedziałam ci, że każde dziecko ma dwie pary rodziców. Pierwsi sprawili, że znalazło się w brzuchu i się urodziło. Drudzy są zapasowi.
Gdy sąsiadki zagadywały, opowiadałam o cesarskim cięciu i nudnościach do trzeciego miesiąca. To dlatego, gdy już się dowiedziałaś, poprosiłam, żebyśmy nie mówiły o tym na osiedlu pierwsze. Tylko wtedy, gdy ktoś zapyta wprost. Zgodziłaś się i za to jestem ci wdzięczna. Dowiedziałaś się jako pięciolatka. Ale najpierw poradziłam się psychologa. Słowa: "Córeczko, masz dwie mamy", przyjęłaś ze spokojem. Odwlekaliśmy tę rozmowę z roku na rok, z miesiąca na miesiąc. Któregoś dnia, gdy wróciłam do domu, spytałaś: "Mamo, a wiesz, że można mieć dziecko, wcale go nie rodząc?". Usłyszałaś w telewizji.
Kilka dni później powiedziałam ci, że każde dziecko ma dwie pary rodziców. Pierwsi sprawili, że znalazło się w brzuchu i się urodziło. Drudzy są zapasowi. Jeśli ci pierwsi z jakichś powodów nie mogą opiekować się dzieckiem, wówczas zapasowi zaczynają czuć, że dziecko ich potrzebuje i zaczynają go szukać. Kiedy się odnajdą, zamieszkują wspólnie. Zrozumiałaś, że są dzieci z brzuszka i z serduszka. Że ja urodziłam cię sercem. Zapytałaś, co z tamtą mamą, czy możesz ją poznać. Powiedziałam tylko: "Ona już nie jest twoją mamą. Nie nazywaj jej tak". Powinnam była użyć innych słów. Ale się wkurzyłam.
Poszłaś bawić się lokomotywą, a ja nie mogłam się pozbierać. W szkole namalowałaś rysunek: ja, tata, ty w środku, a nad nami w chmurach para dorosłych: on i ona. Pani zapytała cię, kto to. Powiedziałaś: "moja mama i tata z brzucha". Nauczycielka zrobiła lekcję, na której tłumaczyła, że czasem dzieci rodzi inna mama, a inna je wychowuje. I ta druga jest bohaterką, bo przygarnia dziecko porzucone. Przyszłaś do domu z płaczem, nie rozumiałaś, dlaczego ktoś cię porzucił. Zaczynałyśmy bajkę o zapasowych rodzicach od początku. Masz moje oczy. Uczysz się najlepiej w klasie, ja też byłam kujonem. Po tacie masz specyficzne poczucie humoru.
Z przerażeniem czekam na moment, kiedy może będziesz chciała odnaleźć biologiczną matkę. Więc czuję podwójną presję, żeby dobrze żyć z ojcem, żebyś była szczęśliwa.
Dzieci tylko raz próbowały dokuczać ci, że jesteś adoptowana. Odpowiedziałaś: "Mój biologiczny ojciec jest seryjnym mordercą, na waszym miejscu uważałabym na słowa". Z tatą pokazujemy ci świat. Byłaś już w Paryżu, Londynie, zwiedziłaś z nami wyspy greckie, Kanaryjskie. Chcemy obsypać cię szczęściem i miłością. Ostatnio coraz częściej się buntujesz. Trzaskasz drzwiami, rzadziej się przytulasz. Tłumaczę sobie, że to tylko dojrzewanie, które muszę przejść razem z tobą. Ale czasem z przerażeniem czekam na moment, kiedy może będziesz chciała odnaleźć biologiczną matkę. Więc czuję podwójną presję, żeby dobrze żyć z ojcem, żebyś była szczęśliwa. Nigdy nie dałam ci klapsa, prawie nie krzyczę. Może to nienaturalne? Ale nie chcę, żebyś pomyślała: lepiej, by wybrali mnie inni rodzice.
Razem na zawsze
Edyta, adopcyjna mama Klary
Wakacje w Dębkach. Czekałyśmy w kolejce po lody. "Ta pani ma tak samo na imię jak ty - powiedziałaś, pokazując na kobietę z dzieckiem. - Ma na imię Edyta? - zapytałam. - Ma na imię mama. Dzidzia mówi do niej: mamo". Miałaś cztery lata, już ponad rok byłaś moją córką. U nas nauczyłaś się mówić, w domu dziecka znałaś tylko kilka słów. Poznawałaś literki, nazwy kwiatów, tata nauczył cię jeździć na rowerze. Nie wyjaśniłam ci jednego, kim jest mama. Gdy zabierałam cię z domu dziecka, mówiłam: "Teraz ja nią jestem, choć wyszłaś z brzuszka innej pani". Nie sądziłam, że coś więcej trzeba dodać.
Usiadłyśmy na plaży, mówiłam: "Mam na imię Edyta, jestem twoją mamą. Mamą, bo się o ciebie troszczę, kocham cię. - A babcia? - drążyłaś. - Babcia cię kocha, ale ja z tobą mieszkam. - A tata? - Oczywiście też cię kocha". Szukałam w głowie odpowiedzi. Najlepsza byłaby: "Dziewięć miesięcy nosiłam cię pod sercem, jesteś moją częścią". Tak powiedzieć nie mogłam. Zanim pojawiałaś się w naszym domu, po raz pierwszy naprawdę chciałam mieć dziecko. Bo wcześniej chwila była zawsze nieodpowiednia. Najpierw praca w kancelarii radcowskiej, potem zakładanie własnej.
Tamten okres bez ciebie nazywam błądzeniem po omacku. Ale cieszę się, że dzięki pracy, często ponad siły, możesz teraz chodzić do prywatnej szkoły z angielskim, francuskim, lekcjami tenisa. Że jesteś pod opieką pedagoga i nadrabiasz deficyty z pierwszych lat życia. Pamiętam, że siedzieliśmy z twoim tatą na tarasie naszego domu. Na stole stał szampan, truskawki, wokół bawili się znajomi. Świętowaliśmy drugą rocznicę ślubu. Po raz pierwszy byłam szczęśliwa w związku. W pewnym momencie twój tata powiedział: "Dostaliśmy od losu naprawdę sporo. Mamy miłość, pracę, fajne życie". Odpowiedziałam: "Nie powinniśmy tego wszystkiego zatrzymać dla siebie". Do rana rozmawialiśmy o dziecku.
Byłam pewna, że na ciążę jest za późno. Miałam 43 lata, bałam się starań, rozczarowań, straconego czasu. Twój ojciec nie był przeciwny adopcji. "Jesteśmy za starzy na rodziców niemowlaka. Wyobrażasz sobie wstawanie w nocy?", śmiał się. Dzień później zgłosiliśmy się do ośrodka adopcyjnego. Nie z poczucia, że robimy coś wielkiego. Chcieliśmy być mamą i tatą po prostu. Zadzwoniłam do twojej babci, usłyszałam, jak krzyczała do dziadka: "Nasza córka zmądrzała! Będziemy mieli wnuka". Powiedziałam przyjaciółkom, doradzały: "Jeśli zapytają was o preferencje, powiedzcie, że dziewczynka, one są grzeczniejsze".
Myślałam, że jak cię zobaczę w domu dziecka, od razu będę wiedziała, że jesteś moja. Ale nic takiego się nie stało. Miałaś dwa i pół roku, przyglądałaś się i nic nie mówiłaś. Gdy podeszłam, żeby podać ci rękę, odwróciłaś się i poszłaś przed siebie. Wtedy zobaczyłam, że kulejesz. "Ma skoliozę, a przez to jedną nóżkę krótszą - usłyszałam. - Codzienna rehabilitacja może to odwrócić, ale tu nie ma na to pieniędzy". Skonsultowałam się z ortopedą, wyjaśnił, że twoja wada jest do wyleczenia. Gdyby powiedział "nie"? Dziś wydaje mi się, że to nie miałoby wpływu na decyzję.
Myślałam, że jak cię zobaczę w domu dziecka, od razu będę wiedziała, że jesteś moja. Ale nic takiego się nie stało.
Na drugim spotkaniu oswajałaś się ze mną. Przynosiłaś piłkę i chciałaś, żeby ci ją rzucać. Ponoć to była twoja ulubiona zabawa. Grałyśmy tak ze dwie godziny. Gdy na koniec wzięłam cię na ręce, zaczęłaś krzyczeć. Przypomniałam sobie słowa psychologa z ośrodka adopcyjnego: "Dzieci z domów dziecka nie są przyzwyczajone do bliskości. Uczucia trzeba im dozować". Żegnając się z tobą, stanęłam naprzeciwko powiedziałam: "Nie martw się, jeszcze wszystko będzie normalnie. Pokażę ci morze, góry, będziesz biegać, śmiać się. Zobaczysz, że życie jest piękne".
Wiesz co? Nie bałam się. A może inaczej: bałam się, ale nie mogłam się wycofać. Na początku myślałam, że ze starszym dzieckiem od razu nawiążę kontakt, okazało się inaczej. Więc poczułam, że tym bardziej mnie potrzebujesz, a ja muszę wypełnić wszystkie twoje emocjonalne deficyty. Zachowałam się jak matka? Kupiliśmy ci łóżeczko z baldachimem, drewniane mebelki i mnóstwo zabawek. Ale przez pierwsze miesiące spałaś ze mną, a tata w salonie. Nie chciałaś wchodzić do swojego pokoju, jak później powiedział mi psycholog, było w nim za dużo kolorów, zabawek, do których nie byłaś przyzwyczajona.
Przez pierwsze tygodnie spałam w T-shircie i dżinsach. Żeby nie tracić czasu, gdy dostaniesz w nocy gorączki albo zaczniesz wymiotować. Na początku chorowałaś. "Bo pani za dobrze ją karmi. W domu dziecka jadła skromnie, mało. Zróżnicowaną dietę trzeba wprowadzać stopniowo", wyjaśnił wreszcie lekarz. Gdy kąpałam cię, myłam włosy, włączałam w domu głośną muzykę. Bałaś się wody, krzyczałaś tak głośno, że kiedyś do drzwi zapukali przechodnie, chcieli się upewnić, czy dziecku nie dzieje się krzywda.
Wszystko można zmienić, dom, zawód, kraj, w którym się mieszka, wygląd. Dziecko zostaje na zawsze. Twoją matką będę do końca życia
Po kilku miesiącach przestałaś krzyczeć, zaczęłaś się przytulać. Zadzwoniłam do swojej przyjaciółki, twojej cioci Ewy, która kilka lat wcześniej adoptowała Mateusza. Zapamiętałam jej słowa: "Pomogła cierpliwość. Na demonstrowanie nerwów mogą pozwolić sobie tylko matki biologiczne. My na wszystko, co trudne, musimy reagować miłością. Wiesz, może rzeczywiście jest jakiś kosmiczny porządek, który wybrał nas do tej roli, uznał za silniejsze".
Dziś masz już siedem lat. Dzięki codziennej rehabilitacji u jednego z najlepszych specjalistów nie kulejesz. Dobrze się uczysz, ale wstydzisz się zgłaszać do odpowiedzi. Boisz się obcych, także dzieci. Gdy bawią się na dworze, prosisz, żebym cię z nimi zapoznała. Kilka miesięcy temu poprosiłaś: "Pokaż mi zdjęcie, na którym masz mnie w brzuszku". Nie wiedziałam, co powiedzieć. Myślałam, że pamiętasz. Przypomniałam, że urodziła cię inna pani, bo w niebie zaszła pomyłka. Nigdy nie chciałam niczego przed tobą ukrywać. Ale ty zaczęłaś płakać. "Nie jesteś moją prawdziwą mamą?", zapytałaś.
Kiedyś nad morzem nie umiałam ci wytłumaczyć, kim jest mama, teraz powiedziałam: "Jestem twoją prawdziwą mamą, bo zawsze będę przy tobie. Nawet gdy mnie zostawisz, obrazisz się, będę się o ciebie martwić, będę cię kochać. Wszystko można zmienić, dom, zawód, kraj, w którym się mieszka, wygląd. Dziecko zostaje na zawsze. Twoją matką będę do końca życia". Przytuliłaś się i poszłaś się bawić.
Natalia Kuc
Twój STYL 8/2010
