Przykazania pani domu

Święta, sylwester i Nowy Rok to okazje do przyjęć i spotkań przy stole. Może się zdarzyć, że potrawy, które chcemy podać mają swoje wymagania, zarówno w stosunku do gospodyni, jak i gości. Warto uporządkować wiedzę na temat nakrycia, sztućców i wątpliwości związanych z serwowaniem alkoholu.

Ściąga ze sztućców

Nóż i widelec do dania głównego, a także łyżka do zupy nie powinny nikomu sprawić problemu. Nóż i widelec do przystawek mają kształt taki sam, jak do dania głównego, tylko są mniejsze. Nóż do ryb jest nieco kanciasty od strony ostrza (ale tępy), część powyżej trzonka ma kształt trapezu postawionego na bocznej ściance, a widelec ma trzy (nie cztery) szeroko rozstawione zęby. Nóż do masła przypomina raczej płaską, prostokątną łopatkę.

Widelczyk do ciast jest wielkości klasycznej łyżeczki do kawy czy herbaty. Widelczyk do ślimaków jest mniejszy od widelczyka do ciast i ma tylko dwa zęby. Szczypce do homarów wyglądają jak obcęgi, te do ślimaków są dużo bardziej subtelne i przywodzą raczej na myśl szczypce do ciast używane w cukierniach. Widelczyk do homarów jest długi i cienki, lekko poszerzany w środku z zakrzywionym rozwidleniem u końca.

Nakryto do stołu

Podtalerz (talerz przypominający ten do drugiego dania, tylko większy), na którym ustawiamy zastawę znajduje się w centrum miejsca przy stole przeznaczonego dla jednego gościa. To na nim będziemy kłaść wszystkie potrzebne talerze. Sztućce, których używać będzie prawa ręka - nóż do dania głównego, nóż do ryb, łyżkę do zupy i nóż do przystawek - kładziemy w tej kolejności z prawej strony podtalerza. Po lewej stronie powinien znaleźć się duży widelec do dania głównego, widelec do ryb i widelec do przystawek, dalej, też po lewej, talerzyk na pieczywo.

Kieliszki do wina lub szampana stawiamy po prawej stronie, nieopodal noży. Deser spożywany widelczykiem lub łyżeczką, kładziemy powyżej podtalerza tak, by trzonek widelczyka kierował się w lewo, a trzonek łyżeczki w prawo.

Serwetki kładziemy w środku, z lewej strony lub nad nakryciem. Ewentualne kwiaty i świece nie powinny zasłaniać gościom widoku.

W kolejce potraw

Przyjęcie zaczynamy od przystawek zimnych. Następnie podajemy przystawki gorące, potem zupę, dania rybne i mięsne. Sery należą już do deserów i są podawane po daniu głównym. Jeśli rezygnujemy z serów, serwujemy deser i owoce. Na koniec podajemy kawę lub herbatę.

Oczywiście porządkiem potraw wigilijnych rządzi tradycja, nie etykieta. W każdym domu może ona wyglądać inaczej.

Ściąga z alkoholu

Wino czerwone serwujemy do pieczystego, dziczyzny i serów. Wino białe wytrawne do przekąsek, wino białe półwytrawne lub półsłodkie podaje się do ryb, białego mięsa lub drobiu. Wino słodkie pije się do owoców, orzechów, ciast i deserów.

Szampan pasuje do wszystkich dań. Najczęściej podaje się go przed posiłkiem albo do deserów.

Wódka wytrawna, gorzka, żołądkowa jest doskonała do przekąsek, wódki półwytrawne lub półsłodkie do głównych dań posiłku. Słodkie wódki i likiery zostawmy do deseru i kawy, a koniak i whisky dla osób o mocnym sercu do kawy czarnej.

Problem ze szkłem

Eleganckie spożywanie alkoholu to podstawa wykwintnego przyjęcia. I nie chodzi tylko o ilość. W związku z alkoholem obowiązują twarde reguły, od których nie ma odstępstw.

Wódki czyste podaje się w kieliszkach na nóżce i bez nóżki, zawsze o pojemności 30 - 60 ml. Wódki gatunkowe tylko w kieliszku na nóżce. Wódki czyste powinny być zmrożone, natomiast wódki gatunkowe podaje się w temperaturze pokojowej.

Do szampana stosuje się tzw. flety (smukłe, wysokie, zwężające się kieliszki) o pojemności 150 - 180 ml. Kieliszek trzymamy za nóżkę, by nie rozgrzać alkoholu. Szampan powinien stać w pojemniku z lodem.

Do win czerwonych używamy kieliszków z dużą, zwężającą się czaszą o pojemności 150 - 250 ml i krótką nóżką. Kieliszki trzymamy za czaszę bądź za nóżkę. W kieliszkach do wina czerwonego możemy podać wino białe.

Podobne, ale mniejsze (100 ml) powinniśmy użyć do win deserowych (sherry, wermut, porto). Wina te podajemy w temperaturze pokojowej (za wyjątkiem schładzanego sherry).

Do koniaków i brandy używamy kieliszków z okrągłą, dużą czaszą o pojemności 230 ml lub więcej.

Whisky serwujemy w szklaneczkach o pojemności 120 - 150 ml z grubym dnem. Najczęściej podaje się je z lodem.

Drinki zmieszane z samych alkoholi pije się z kielichów o szerokiej czaszy i krótkiej nóżce (pojemność o 150 ml). Drinki rozcieńczane (alkohol + np. sok) doskonale prezentują się w smukłych, dużych szklankach o pojemności od 150 do 350 ml. Drinki można serwować też w szklankach przeznaczonych do whisky.

Piwo dobrze smakuje z wysokich szklanek, kielichów lub kufli.

Jeśli podczas przyjęcia podajemy różne rodzaje alkoholu, szkło powinno być z jednego kompletu.

Nigdy nie nalewamy trunku do końca. Whisky napełniamy szklaneczkę w ilości około 30 ml, podobnie koniak.