Trądzik? Nie taki zwykły pryszcz

Wówczas zwiększa się produkcja androgenów, które stymulują gruczoły łojowe do działania na podwyższonych obrotach. Wskutek nasilonego łojotoku i rogowacenia naskórka zatykają się ujścia mieszków włosowych i tworzą zaskórniki. Jeśli ulegną bakteryjnemu nadkażeniu, powstaje stan zapalny w postaci pryszczy - na twarzy, klatce piersiowej, ramionach i plecach, wywołując u osoby nimi dotkniętej zakłopotanie, obniżoną samoocenę, a nawet depresję.

Błędem jest wyciskanie wykwitów - zaostrza zmiany zapalne, oczyszczanie skóry wodą z mydłem i preparatami z alkoholem - wysusza skórę, nakręcając spiralę trądzikową! Pomagają kosmetyki zawierające substancje niwelujące łojotok, ściągające pory, regulujące rogowacenie naskórka, odkażające i przyspieszające gojenie (np. z cynkiem i siarką, zieloną glinką, oczarem wirginijskim, olejkiem herbacianym). A jeśli to nie pomoże? Do akcji powinien wkroczyć dermatolog.

Leczenie miejscowe

Umiarkowane postaci trądziku wymagają zewnętrznego stosowania środków o silniejszym niż kosmetyki działaniu przeciwzaskórnikowym, przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Preparaty te zawierają kwas salicylowy (Spirytus salicylowy, Dermaknel) lub antybiotyki, takie jak detreomycyna, neomycyna, klindamycyna i erytromycyna (Dala-cin T, Cleocin T, Davercin, Aknemycin, EryDerm, Erycett).

Skuteczny bywa kwas azelainowy (Acne-Derm, Hasco-derm, Skinoren); retinoidy (Differin, Isotrex, Locacid, Retin A) i nadtlenek benzoilu (Brevoxyl, Akneroxid, Ben-zacne, Lubexyl). Początkowo mogą one wywołać podrażnienie (zwłaszcza pod wpływem słońca) i łuszczenie się skóry, które ustępują w trakcie dalszego stosowania leku. By złagodzić dolegliwości, można przerwać terapię i po 2 - 3 dniach ją wznowić, zaczynając od niższych stężeń. Ze względu na działanie drażniące, zaleca się stosowanie preparatów wieczorem, z ominięciem okolic oczu oraz błon śluzowych. Terapia trwa od kilku do kilkunastu tygodni.

Leczenie ogólne

Przy średnim nasileniu objawów podstawą jest 3-6--miesięczna doustna antybiotykoterapia oparta o tetracyklinę, uzupełniona działającymi przeciwłojotokowo witaminami: PP, B2, C. Stosuje się też biseptol, erytromycynę, klindamycynę.

Dla najcięższych postaci trądziku opornych na antybiotyki - z tendencją do bliznowacenia i częstymi nawrotami - zarezerwowana jest doustna isotretinoina (Roaccutane, Izotek), która blokuje wszystkie mechanizmy inicjujące powstawanie trądziku. Ma ona niestety silne objawy uboczne: to suchość skóry i śluzówek, bóle mięśniowe i stawowe, uszkodzenia wątroby. Skutkiem może być poronienie lub ciężkie uszkodzenie płodu. Dlatego u pacjentek w okresie rozrodczym wykluczyć należy ciążę i zalecić antykoncepcję na miesiąc przed rozpoczęciem i do 2 miesięcy po zakończeniu terapii. Lek przyjmuje się tylko pod ścisłą kontrolą lekarza.

Terapia może potrwać nawet półtora roku. Ostatnią grupę środków doustnych stanowią leki hormonalne hamujące produkcję androgenów i obniżające wydzielanie łoju. To Diane 35 i spi-ronolakton (Verospiron, Spironol). Stosowanie ostatniego może powodować zaburzenia miesiączkowania u kobiet, ginekomastię i utratę libido u mężczyzn. Leki hormonalne nie likwidują przyczyn trądziku, po ich odstawieniu dolegliwości powracają.

Fototerapia

Niebieska fala światła z lampy kwarcowej wnika w głąb skóry, usuwając zanieczyszczenia i bakterie odpowiedzialne za powstanie zmian trądzikowych. Zwiększa też odporność skóry na zakażenia. Zazwyczaj wykonuje się 5 - 7 zabiegów. Cena zabiegu: 8 - 10 zł.

Laseroterapia

Najmniej inwazyjną jest metoda IPL, oparta na działaniu wiązką światła o długości 420 nm. Promień lasera powoduje zmniejszenie wydzielania łoju, niszczy bakterie beztlenowe, obkurcza rozszerzone pory skóry, przyspiesza gojenie ran. Zalecana seria to 3 - 5 zabiegów, co 3 - 4 tygodnie. Cena zabiegu na twarz: 200 zł (odstawić trzeba leki fotouczulające: tetracykliny, retinoidy).

Krioterapia

Najbardziej przydatna jest w walce z krostami, cystami oraz bliznami. Na zmiany skórne aplikuje się ciekły azot (w temp. - 160 °C). Zabieg trwa 30 minut, jest bezbolesny. Przez kilka dni utrzymuje się zaczerwienienie, potem następuje łuszczenie skóry. U jednych efekty widoczne są po pierwszym zabiegu, u innych trzeba wykonać ich kilka w odstępie 7 - 10 dni. Cena zabiegu: 50 zł.

Jak się ich pozbyć?

Medycyna estetyczna dysponuje zabiegami, które pomagają usunąć przykre "pamiątki" po trądziku. Walkę z bliznami można zacząć dopiero po roku od ich powstania - tyle wynosi naturalny proces gojenia. Przebarwienia ustępują zwykle samoistnie w ciągu 3 - 18 miesięcy. W przypadku utrzymujących się przebarwień, płytkich i średnio głębokich blizn efekty daje złuszczanie preparatami z kwasem retinowym lub kwasami owocowymi (zwłaszcza peeling kwasem glikolowym); dermabrazja - mechaniczne ścieranie naskórka tarczą diamentową; peelingi laserowe. Najgłębsze blizny wycina się chirurgicznie lub wstrzykuje wypychający je kolagen.

Życie na Gorąco, nr 16/2010