7 pytań o płodność

1. Jak zbadać potencjał płodnościowy kobiety?

Wyznacza go wydolność jej jajników. W okresie pokwitania zawierają one łącznie ok. 300 tys. zawiązków komórek jajowych. Z wiekiem liczba ta stale ulega redukcji do poziomu kilku tysięcy, gdy kobieta zbliża się do 45. roku życia. Ponadto w miarę upływu lat obniża się jakość komórek jajowych, a od tego zależy ich zdolność do zapłodnienia, rozwoju zarodka, implantacji i ciąży. Aby wstępnie ocenić szanse na zajście w ciążę, trzeba przeanalizować wyniki badania ultrasonograficznego oraz badań hormonalnych (AMH - hormon antymullerowski, FSH - hormon folikulotropowy oraz Inhibina B).

2. Kobiety coraz później decydują się na macierzyństwo. Do jakiego wieku istnieje szansa na zajście w ciążę?

Granicę dla ciąży naturalnej wyznacza sam ustrój kobiety. Ciąże po 45. roku życia zdarzają się sporadycznie. Czas pomiędzy 40. a 45. rokiem życia wiąże się ze znacznym ograniczeniem płodności i wygasaniem funkcji rozrodczych. W wielu klinikach leczenia niepłodności metodę zapłodnienia pozaustrojowego uznawaną za najbardziej skuteczną oferuje się pacjentkom, które nie przekroczyły 42-43 lat. Decyzja o macierzyństwie powinna być kompromisem między możliwościami biologicznymi, które limituje wiek, zdrowym rozsądkiem, sytuacją osobistą oraz stanem zdrowia.

3. Płodność drastycznie obniża się po 35. roku życia. Czy po czterdziestce jest nadzieja na macierzyństwo?

W krajach rozwiniętych 20 proc. kobiet między 40. a 44. rokiem życia pozostaje bezdzietne. Spadek płodności kobiety zaczyna być zauważalny od 30. roku życia. Wśród kobiet w wieku do 24 lat odsetek niepłodności nie przekracza 6 proc. W przedziale 35-39 lat wynosi on już 30 proc. Powyżej 40. roku życia aż 50 proc. kobiet jest niepłodnych.

4. Czy są jakieś naturalne sposoby: dieta, częstotliwość współżycia, które wpływają na poczęcie?

W przypadku młodych, płodnych par te kwestie nie mają zwykle istotnego znaczenia. Osoby te współżyją spontanicznie i z fantazją. Owocuje to zazwyczaj ciążą w czasie kilku pierwszych cykli. Z kolei dla par z wieloletnim stażem, a szczególnie długo leczących się z powodu niepłodności, efektywne współżycie (nie mówiąc o efektownym) to podstawowy problem. W takich sytuacjach zaleca się koncentrację aktywności na dniach płodnych, a w zasadzie na dniu spodziewanej owulacji.

5. Pigułki antykoncepcyjne hamują jajeczkowanie. Czy to znaczy, że w ten sposób "oszczędzamy" ja na później?

Stosowanie pigułek antykoncepcyjnych nie zwiększa szansy na zachowanie czy przedłużenie płodności. Proces zaniku zawiązków komórek jajowych w jajnikach toczy się też w przypadku stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej.

6. Jak szybko wraca płodność po odstawieniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych? Czy w pierwszy cyklu prawdopodobieństwo zapłodnienia jest większe?

Można zajść w ciążę już w pierwszym cyklu po zakończeniu doustnej antykoncepcji. Nawet wieloletnie stosowanie tabletek nie zmienia tego faktu. Istnieje tu raczej inna zależność - cykl po odstawieniu tabletek powinien przypominać cykle przed ich stosowaniem. Szansa na ciążę mnogą nie wzrasta istotnie po zakończeniu antykoncepcji. W przypadku ciąży bliźniaczej wynosi ona statystycznie 1 na 80.

7. Bywa, że kobieta latami bezskutecznie stara się o dziecko z jednym partnerem, a z drugim od razu zachodzi w ciążę. Dlaczego?

Problem niepłodności dotyczy zawsze obojga partnerów. Brak dziecka w wieloletnim związku i szybkie zajście w ciążę z nowym partnerem zwykle świadczy o tym, że w pierwszym przypadku prawdopodobnie problem leżał po stronie mężczyzny.

Pani 12/2011