Alergie krzyżowe: Co trzeba wiedzieć?

Już niemal połowa Polaków cierpi na różnego rodzaju alergie. A problem, w związku z rosnącym zanieczyszczeniem środowiska, wciąż się pogłębia. Przewlekły katar, łzawiące oczy, wysypka, ból głowy i rozdrażnienie to tylko część możliwych objawów alergii. Nieleczona może przerodzić się w astmę. Wiesz, że reakcje alergiczne krzyżują się ze sobą? Na przykład alergia na lateks zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia reakcji uczuleniowej na śliwki, pomidory czy orzeszki ziemne. Co jeszcze trzeba wiedzieć o alergiach krzyżowych? Sprawdźmy!

Owoce, które często są skłądnikami sałatek owocowych, mogą wywoływać alergie krzyżowe123RF/PICSEL

Czym jest alergia?

Alergia, powszechnie nazywana też uczuleniem, jest nieprawidłową reakcją systemu immunologicznego na czynniki środowiskowe, które u zdrowej osoby nie dadzą żadnych dolegliwości. Takie substancje nazywane są alergenami. Gdyby wszystko działało jak należy, organizm zignorowałby alergen. Alergia jest reakcją nabytą, co oznacza, że pojawia się po kontakcie z alergenem i tylko wtedy, gdy komórki odpornościowe nauczą się go rozpoznawać.

Alergia krzyżowa - co to jest?

Krzyżowanie reakcji alergicznych powoduje, że u człowieka uczulonego na jeden alergen, występuje szereg niepożądanych reakcji w odpowiedzi na inny czynnik. Wynika to wprost z ich podobieństwa w budowie chemicznej. A pod uwagę trzeba wziąć alergeny wziewne, kontaktowe i pokarmowe. To nie jest zależność uniwersalna, ale są alergeny, które chętnie wchodzą w reakcje krzyżowe. I im się dziś przyjrzymy.

Nieleczona latami alergia może zaostrzać objawy astmy123RF/PICSEL

Alergia krzyżowa: objawy

Aż u 30 proc. osób z alergią wziewną pojawia się uczulenie na niektóre pokarmy. Do klasycznych reakcji krzyżowych dochodzi głównie między pyłkami roślin i produktami spożywczymi. Objawy dotyczą głównie alergicznego nieżytu nosa, ale przy uporczywym bagatelizowaniu choroby może dojść nawet do rozwoju astmy oskrzelowej.

Objawy mogą być zróżnicowane. Najczęściej pojawiają się zaburzeniami ze strony układu oddechowego, gdzie oprócz wspomnianego nieżytu nosa, wystąpić może kaszel, a nawet duszność oraz przewodu pokarmowego. Tu wymienić trzeba bóle brzucha, biegunki, nudności i wymioty. Często towarzyszy im ból głowy, osłabienie i drażliwość.

U osób uczulonych na pyłki roślin, po spożyciu reagujących z nimi krzyżowo owoców czy warzyw, może dojść do rozwoju zespołu alergii jamy ustnej, któremu towarzyszy świąd, pieczenie, mrowienie w gardle, a nawet obrzęk podniebienia, języka i warg.

Alergiczne reakcje krzyżowe mogą również wywołać symptomy skórne, takie jak pokrzywka, rumień lub zaostrzenie zmian wynikających z atopowego zapalenia skóry.

Aż u 30 proc. osób z alergią wziewną pojawia się uczulenie na niektóre pokarmy

Alergeny, które krzyżują najczęściej

Wspomniana alergia na lateks zwiększa możliwość wystąpienia objawów uczuleniowych po zjedzeniu owoców pestkowych, takich jak śliwki, awokado i brzoskwinie, a także bananów, kiwi czy kasztanów jadalnych.

Uczulenie na roztocza kurzu domowego to wyższe ryzyko alergii na owoce morza. Wieprzowina często alergizuje w duecie z sierścią kota. Alergii na laktozę mleka krowiego nie unikniemy wybierając mleko innych zwierząt - to te same cząsteczki białka laktozy. Analogicznie jest w przypadku jaj. Kurze, gęsie, kacze czy perlicze uczulają w równym stopniu.

Do alergicznych reakcji krzyżowych dochodzi często w ramach niespokrewnionych gatunków roślin. Alergii na pyłki brzozy nierzadko wtóruje leszczyna czy buk.