Choroba Hashimoto. Jak z nią normalnie żyć?

Niedawno odwiedziła mnie pani Grażyna (50), którą ostatnio bardzo martwiło gwałtowne przybieranie na wadze. W ciągu ostatnich kilku miesięcy przytyła 8 kilogramów. Do tego doszło jeszcze przemęczenie, spadki nastroju, a nawet stany depresyjne. Wyjaśniłem, że przyczyną takiego stanu mogą być zaburzenia pracy tarczycy, a zwłaszcza choroba Hashimoto, czyli pierwotna niedoczynność tarczycy.  Należy ona do grupy schorzeń autoimmunologicznych, czyli takich, w których organizm sam zwraca się przeciw sobie.Traci wtedy orientację i zaczyna atakować własne komórki. Prowadzi to do rozrostu wola, czyli powiększenia gruczołu tarczowego. Przyczyny nie są całkowicie wyjaśnione. Duże znaczenie mają predyspozycje genetyczne, a częstym czynnikiem wyzwalającym chorobę jest stres. Zwykle nawet przez kilka pierwszych lat chora nie wie, że coś jest nie tak. Proces chorobowy toczy się bowiem powoli, nie dając objawów. Dopiero, gdy funkcjonowanie tarczycy osłabnie na tyle, że liczba hormonów znacząco spadnie, zaczynają się nasze kłopoty ze zdrowiem.

Najbardziej charakterystycznym i alarmującym sygnałem są niemożliwe do opanowania problemy z przemianą materii. Rzadko łączymy je z chorobą, a częściej ze złą dietą i brakiem ruchu. Podobnie jest z pogarszającym się nastrojem, przemęczeniem, sennością, spadkiem koncentracji, za które częściej obwiniamy warunki życia, starzenie się. Nawet do głowy nie przyjdzie nam zwrócić uwagę na tarczycę. Dlatego tak ważny w leczeniu jest odpowiedni sposób odżywiania. Wbrew pozorom nie można jeść za mało. Mniej niż 1200 kcal dziennie może spowodować znaczny spadek tempa przemiany materii i tycie.

Typowymi symptomami choroby bywają też bóle mięśni, bóle i sztywność stawów, problemy z oddychaniem. Zapalenie tarczycy objawia się nie tylko powiększeniem gruczołu tarczowego, ale też bólem szyi promieniującym do uszu i żuchwy. Choroba Hashimoto jest często rozpoznawana podczas innych badań, gdy alarmują nas zawroty głowy, zaburzenia rytmu serca lub problemy z miesiączkami.

Postawienie diagnozy poprzedza proste badanie szyi. Lekarz dotykowo sprawdzi, czy gruczoł tarczowy nie jest podejrzanie mały. Podczas choroby Hashimoto tarczyca szybko się zmniejsza. Kolejnym krokiem będzie potwierdzenie niedoczynności tarczycy, które wymaga badań hormonalnych, czyli oznaczenia stężenia TSH we krwi. Jeżeli wynik przekroczy górną granicę normy, trzeba będzie oznaczyć stężenie wolnej tyroksyny (FT4). Jawną niedoczynność tarczycy rozpoznaje się, jeżeli zwiększonemu stężeniu TSH towarzyszy zmniejszone stężenie FT4. Dodatkowo lekarz może zlecić USG tarczycy.

Warto, przynajmniej raz na pół roku, oznaczyć stężenie TSH we krwi, dotyczy to zwłaszcza osób, u których stwierdzono w rodzinie chorobę Hashimoto, oraz u osób z chorobami autoimmunologicznymi, m.in. reumatoidalnym zapaleniem stawów, celiakią, bielactwem, toczniem rumieniowatym, anemią złośliwą. Choroby te mają tendencję do współwystępowania, ale zachorowanie na jedną nie przesądza o zachorowaniu na drugą. Podobnie leczenie jednej nie zapobiega zachorowaniu na inną. Jeżeli lekarz nie stwierdzi niedoczynności lub nadczynności tarczycy, pozostajemy pod obserwacją.

Symptomy choroby Hashimoto wiążą się z niedoczynnością lub nadczynnością tarczycy, które choroba powoduje. Dlatego nie leczy się przyczyn choroby, ale niedoczynność lub nadczynność tarczycy. Leczenie polega na przyjmowaniu hormonu tarczycowego w formie tabletki. Lek jest dobrze tolerowany i dzięki niemu organizm stabilnie funkcjonuje, jeśli zostanie odpowiednio dobrana dawka.

Łykamy lek na czczo, popijając wodą. Po jego przyjęciu trzeba też przez 20 minut powstrzymać się od jedzenia. Lek należy przyjmować do końca życia, wykonując raz na 3-6 miesięcy badania, które sprawdzają poziom tyroksyny we krwi. Pozwala to skorygować dawkę leku. Jeśli nie poddamy się leczeniu, z czasem mogą pojawić się poważne zaburzenia kardiologiczne, nadwaga, nadmiar cholesterolu, depresja, obniżenie aktywności intelektualnej i fizycznej. Z Hashimoto można normalnie żyć! W tym celu konieczne jest jednak systematyczne przyjmowanie leków i regularne badania. Oznacza to stałą opiekę lekarską już do końca życia.

Pamiętajmy

• Początkowo choroba przebiega bezobjawowo, chociaż w nielicznych przypadkach tarczyca może się znacznie powiększyć i dawać uczucie ucisku w gardle, przy czym jest zupełnie niebolesna.

• W miarę trwania choroby występują objawy niedoczynności tarczycy - zmęczenie, depresja, bóle mięśni, uczucie zimna, zaparcia, zwolnienie czynności serca, przybieranie na wadze przy obniżonym apetycie, obrzęki twarzy, dłoni, suchość skóry, słabe włosy i paznokcie.