Co jeść, aby nadmiernie nie obciążać wątroby

Istnieje wiele przyczyn, które mogą spowodować uszkodzenie tego narządu m.in. wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C lub D, marskość polegająca na stopniowym niszczeniu jej komórek lub jej stłuszczenie, które może być rezultatem zatrucia lub nadmiernego spożycia alkoholu. Najczęściej powodem takiego stanu jest wysokotłuszczowa i wysokoenergetyczna dieta. Najbardziej groźne jest toksyczne uszkodzenie wątroby, które najczęściej wynika ze spożycia trujących grzybów, przedawkowania leków czy alkoholu.

W przewlekłych schorzeniach najczęściej zaleca się dietę lekkostrawną, ograniczającą tłuszcze oraz zawierającą większą ilość białka. Nie powinno się spożywać mięsa czerwonego, w którym znajdują się  niekorzystne aminokwasy. Należy również zrezygnować z tłustych mięs, serów dojrzewających i podpuszczkowych oraz tłustych twarogów. Potrawy należy gotować, piec w folii i pergaminie, natomiast nie wolno ich smażyć. Z diety należy wyeliminować produkty ciężkostrawne oraz wzdymające takie jak warzywa kapustne, cebulowe, rośliny strączkowe, szparagi, śliwki, gruszki, czereśnie, seler, buraki, ostre przyprawy, musztardę, chrzan, ketchup, alkohol, kawa, mocna herbata, czekolada i słodycze.

Ze względu na występujące niedobory składników pokarmowych dieta powinna zawierać odpowiednie ilości warzyw i owoców w formie gotowanej, puree, zup czy przecierów. Potas regulujący gospodarkę wodno-elektrolitową znajduje się w pomidorach, ziemniakach, bananach, cukinii. Ze względu na częsty deficyt cynku oraz selenu należy spożywać ryby, jajka (najlepiej na miękko), niskotłuszczowe mleko oraz lekko rozgotowane płatki owsiane, ponieważ są najlepiej tolerowane. Zaleca się jedzenie od pięciu do siedmiu posiłków w ciągu dnia. Powinny być one podawane na ciepło tj. w temperaturze ok. 40 st.Osoby będące na diecie w związku z przewlekłym schorzeniem wątroby często narzekają, że ich posiłki są monotonne i pozbawione smaku, tymczasem nasza propozycja śniadaniowa zawiera miętę, która go nada. Ponadto jest to zioło pobudzająca wydzielanie żółci i zapobiegające pojawianiu się uporczywych wzdęć. Twaróg w połączeniu z jogurtem dostarczy łatwo przyswajalnego białka, którego ilość powinna być w diecie zwiększona i nie istnieje w tym przypadku obawa, że dodatkowo dołoży tłuszcz, który jest niewskazany. W diecie są także bardzo mocno ograniczane świeże warzywa, jednak sałata jest akceptowana i z powodu zawartości żelaza warto włączyć ją w niewielkich ilościach do posiłków.

Drobiowe mięso z indyka to syty obiad, jednak nie obciąży on nadmiernie przewodu pokarmowego. Jest łatwostrawny, dostarcza witamin z gruby B oraz więcej żelaza niż mięso z kurczaka. Pietruszka oraz pomidory pomogą regulować gospodarkę wodno-elektrolitową, a świeże oregano ustrzeże przed wzdęciami. Posiłek ten zawiera dużo przyswajalnego białka, które sprzyja regeneracji wątroby.

Na kolację warto spożyć lekką potrawę, a taką jest z pewnością zupa marchwiowa z mlekiem kokosowym. To warzywo dobrze jest tolerowane przez układ pokarmowy, zawiera również B-karoten, który jako prekursor witaminy A, powinien być podawany w odpowiednich ilościach ze względu na zaburzone wchłanianie oraz magazynowanie przez wątrobę. Mleko kokosowe jest z kolei źródłem magnezu, potasu oraz żelaza. Są one szczególnie ważne w przypadku osób cierpiących na jej przewlekłe schorzenia. Mleko można wybrać w wersji niskotłuszczowej, aby nadmiernie nie obciążać chorego narządu.

Kanapka z twarożkiem i awokado (1 porcja)

Czas przygotowania: 5 minut | Poziom trudności: łatwe

Białko: 29,5g | Tłuszcze: 10,5g | Węglowodany: 39,1g | Kaloryczność: 360kcal

GDA*- Białko: 59% | Tłuszcze: 15% | Węglowodany: 14% | Kaloryczność: 18%

Składniki

- 1 bułka pszenna (np. kajzerka),

-  4 plastry chudego twarogu,

-  1 łyżka naturalnego jogurtu,

-   1/2 awokado,

-  świeża mięta lub melisa,

-  sałata.

Na bułce pszennej ułożyć ser wymieszany z jogurtem i miętą, a na wierzch plastry awokado. Bułeczkę ułożyć na liściach sałaty.

Spaghetti z indykiem i sosem ze świeżych pomidorów (1 porcja)

Czas przygotowania: 20 minut | Poziom trudności: łatwe

Białko: 49,1g | Tłuszcze: 8,3g | Węglowodany: 68,0g | Kaloryczność: 695kcal

GDA*- Białko: 98% | Tłuszcze: 12% | Węglowodany: 25% | Kaloryczność: 35%

Składniki

- 60 g makaronu spaghetti,

- 1 starta marchewka,

- 1 starta mała pietruszka,

- 2 pomidory świeże,

- 200g mielonego mięsa z indyka,

- 1 łyżeczka oliwy,

- oregano świeże.

Makaron ugotować, mięso poddusić na oliwie z warzywami, pod koniec dodać pomidory oraz oregano i dusić do miękkości.

Zupa marchwiowa z mlekiem kokosowym (1 porcja)

Czas przygotowania: 20 minut | Poziom trudności: łatwe

Białko: 5,7g | Tłuszcze: 21,4g | Węglowodany: 24,2g | Kaloryczność: 312kcal

GDA*- Białko: 11% | Tłuszcze: 31% | Węglowodany: 9% | Kaloryczność: 16%

Składniki

- 2 duże marchewki,

- 1/2 małej puszki mleka kokosowego light,

- 1/3 puszki mleka kokosowego,

- szczypta soli,

- szczypta przyprawy do piernika,

- 1 i 1/2 szklanki bulionu ugotowanego z włoszczyzny bez cebuli (marchewka, pietruszka seler).

Pokrojoną marchewkę ugotować w bulionie, dodać mleko kokosowe, przyprawić. Zmiksować.

Uwaga! Załączone przepisy są przykładami trzech głównych dań i nie są jednodniowym, pełnym jadłospisem - można je stosować razem lub osobno.

* % wskazanego dziennego spożycia (GDA), określonego dla osoby dorosłej na poziomie 2000 kcal/dzień.

Przepisy przygotowała dietetyk Alicja Kalińska - od 14 lat, jako jedyna w Polsce, wraz ze swoim zespołem rozwija amerykańską metodę SetPoint. Autorka i konsultantka publikacji oraz programów telewizyjnych nt. diety i żywienia. Tylko w ciągu ostatnich lat jej zespół pomógł 20 tys. klientów stracić łącznie ponad 50 ton tkanki tłuszczowej.