Kalendarz badań kobiety

Jakie badania profilaktyczne wykonywać i jak często? Zależy to m.in. od twojego wieku i stanu zdrowia. Inaczej bada się zdrowa dwudziestolatka, inaczej pani po menopauzie, gdy mogą już pojawić się problemy zdrowotne.J aki jest cel badań profilaktycznych? Warto je robić, by nie przeoczyć drobnych problemów ze zdrowiem i zadziałać zanim staną się poważne.

Cytologię powinna wykonywać każda kobieta po 20. roku życia (lub po rozpoczęciu współżycia), co rok, chyba że lekarz zaleci inaczej.

Uwaga! Badanie cytologiczne jest refundowane przez NFZ dla kobiet między 25. a 59. rokiem życia, które w ciągu ostatnich 3 lat nie miały pobranego wymazu cytologicznego. Badanie wykonywane w ramach Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy jest refundowane przez NFZ.

Po co się je wykonuje? Podczas badania cytologicznego specjalista ogląda pobrany wymaz pod mikroskopem. Może zidentyfikować wszelkie zmiany na szyjce macicy - od łagodnych stanów zapalnych po raka szyjki macicy w różnych stadiach. Wcześnie wykryty rak jest w 100 proc. wyleczalny.

Przygotowanie do badania. Na cytologię najlepiej zgłosić się w pierwszej połowie cyklu, 4-5 dni po zakończeniu krwawienia miesiączkowego. Przed badaniem nie należy stosować leków dopochwowych, irygacji ani dopochwowych środków antykoncepcyjnych (trzeba odczekać 3 dni). Dwie doby przed badaniem nie wolno współżyć.

W gabinecie. Lekarz (przeszkolona asystentka lub położna) pobierają wymaz specjalną trójkątną szczoteczką. Pozwala ona na pobranie komórek nie tylko z tarczy szyjki macicy, ale również z kanału szyjki - a to właśnie w tym miejscu rozwija się aż 70 proc. nowotworów tego narządu.

Na wynik cytologii trzeba poczekać od 7 do 14 dni. Podawany jest on w pięciostopniowej skali Papanicolau lub opisowym systemie Bethesda (informuje, czy ilość pobranych do badania komórek była wystarczająca, czy obraz cytologiczny jest prawidłowy, czy nie, a potem dokładny opis stwierdzonych zmian). W każdym przypadku wynik cytologii powinnaś pokazać ginekologowi.

Mammografia wykrywa zmiany w piersi: guzki, torbiele, zwapnienia. Pomaga wcześnie zdiagnozować raka piersi, w stadium, gdy jest całkowicie wyleczalny. Nie musisz płacić za badanie, jeśli masz 50-69 lat. Co dwa lata możesz wykonać mammografię bez skierowania i za darmo, we wszystkich placówkach, które mają podpisany kontrakt z NFZ. Badania kobiet młodszych lub starszych są finansowane przez urzędy gminy i inne instytucje (trzeba się dowiedzieć w swojej przychodni rejonowej). Badania mammograficzne są przeprowadzane bezpłatnie także u kobiet w wieku od 35. roku życia, jeśli lekarz stwierdzi indywidualne wskazania.

USG piersi jest zalecane paniom, które mają mniej niż 40 lat. U młodych kobiet to badanie jest bardziej miarodajne, ponieważ ich piersi zbudowane są głównie z tkanki gruczołowej, z tego powodu do ich diagnozy odpowiedniejsza jest ultrasonografia. Niestety, profilaktyczne USG piersi nie jest refundowane. Prywatnie kosztuje od 100 do 200 zł. Powinno być wykonywane zawsze przez tego same-go specjalistę, na tym samym sprzęcie. Tylko wtedy można porównać wcześniejsze badania z późniejszy-mi i zauważyć zmiany.

Badanie wzroku - po ukończeniu 18. roku życia należy badać się co 3-5 lat, a po czterdziestce - co roku. Test podstawowy to odczytywanie ze specjalnej tablicy zmniejszających się liter. Następnie przeprowadzane jest badanie ostrości wzroku z bliska. Polega ono na odczytywaniu tekstu każdym okiem osobno. Jeśli okulista stwierdzi wadę wzroku, to kolejnym etapem jest próba jej skorygowania poprzez wsuwanie odpowiedniej soczewki do ramki okularowej. Potem następuje badanie dna oka. Podczas niego lekarz za pomocą urządzenia rzucającego snop światła (oftalmoskopu) obserwuje naczynia krwionośne dna oka. W badaniu można wykryć m.in. wady wzroku (krótko-, daleko-, starczowzroczność, astygmatyzm), choroby siatkówki oraz nerwu wzrokowego, np. jaskrę, AMD. Do okulisty potrzebne jest skierowanie od lekarza rodzinnego.

Poziom cukru - powinien wykonać każdy po 18. roku życia. Test przeprowadzamy raz na 3 lata, a osoby chorujące na nadciśnienie lub miażdżycę - co roku. Polega na pobraniu próbki krwi z żyły i oznaczeniu stężenia glukozy w surowicy. Przekroczenie normy (powyżej 110 mg/dl) może być objawem początków cukrzycy i innych schorzeń. Potrzebne skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej.

Analiza moczu - po 18. roku życia przynajmniej raz w roku należy profilaktycznie wykonać analizę moczu (kieruje na nie lekarz rodzinny). Regularnie badania moczu (według zaleceń lekarza) powinny być wykonywane przez osoby cierpiące na nawracające infekcje układu moczowego, cierpiące na cukrzycę oraz osoby z niektórymi chorobami nerek i wątroby.