Mniszek lekarski i jego właściwości prozdrowotne
Mniszek lekarski powszechnie uznawany jest za chwast. Mimo to, dzięki swoim substancjom aktywnym, od lat używany jest jako środek leczniczy w przypadku wielu chorób.
Mniszek lekarski a mlecz polny
Mniszka lekarskiego błędnie nazywa się mleczem. Nic dziwnego, że dość często dochodzi do tej pomyłki. Występują na podobnych terenach i w dodatku mają żółte kwiaty. Najczęściej można je spotkać na poboczach dróg, nieużytkach, łąkach oraz trawnikach. Jak więc je rozróżnić?
Mlecz charakteryzuje się długą łodygą. Odchodzą od niej pędy boczne oraz drobne listki. Pędy mlecza wyrastają z łodygi, a jego kwiatostan po przekwitnięciu jest zwarty oraz szorstki.
Mniszek lekarski może mieć nawet kilka łodyg, które nie mają listków. Jego pędy wyrastają w ziemi. Po przekwitnięciu odznacza się puchatą kulką, którą powszechnie nazywa się dmuchawcem. Mniszek lekarski osiąga maksymalnie 40 centymetrów długości, natomiast mlecz rośnie nawet do 1,5 metra.
Mniszek lekarski i jego właściwości
Wszystkie części rośliny rośliny uznawane są za lecznicze. Można wykorzystać zarówno liście, kwiaty, jak i korzeń.
Mniszek lekarski jest źródłem inuliny, która ogranicza łaknienie, więc sprawdzi się u osób dążących do zrzucenia zbędnych kilogramów. Roślina ma działanie, które spowalnia wchłanianie cukru, a także obniża indeks glikemiczny potraw. Dodatkowo wspomaga trawienie i zwiększa wydzielanie soków trawiennych.
Po mniszka lekarskiego powinny sięgnąć osoby, które cierpią na choroby nerek. Wywar z ziela mniszka ma działanie moczopędne. W ten sposób pomaga oczyścić organizm. Działa pomocniczo przy dnie moczanowej.
Płyny moczopędne prowadzą często do niedoboru potasu. W tym przypadku nie należy się tego obawiać. Liście mniszka są bogate w potas i w ten sposób można uzupełnić niedobór tego związku.
Na problemy z wątrobą najlepsze są korzenie mniszka. Pozwalają ją oczyścić. Ponadto mniszek ma wpływ na woreczek żółciowy, usprawnia jego pracę, pobudza wydzielanie żółci, a nawet uważa się, że zapobiega kamicy żółciowej.
Jest dobrym rozwiązaniem na poprawę odporności. Bardzo dobrze sprawdzi się okresie przeziębieniowym. Na ataki kaszlu najczęściej wykorzystywany jest syrop z mniszka lekarskiego.
Mniszek lekarski to także źródło kwasu foliowego oraz flawonoidów. Dzięki nim roślina wykazuje działanie regulujące cykle miesiączkowe, a także pracę jajników. W tym przypadku polecany jest napar z kwiatów.
Działa przeciwzapalnie i antyoksydacyjnie, a także przeciwwirusowo, przeciwbakteryjnie oraz przeciwgrzybiczo. Wyciąg z mniszka oraz jego sok mają wpływ na skórę. Regenerują ją i przyspieszają bliznowacenie. Sprawdzą się w walce z brodawkami oraz kurzajkami.
Jak stosować mniszka lekarskiego?
Mniszka lekarskiego można stosować pod różną postacią. Dość popularne są napary. Do przygotowania potrzebna jest jedna łyżka mniszka lekarskiego, można użyć zarówno świeżego, jak i suszonego, a także szklanka wody.
Wodę należy zagotować w małym garnku lub rondlu. Gdy woda zacznie wrzeć, dodajemy do niej mniszka lekarskiego i pozostawiamy na ogniu przez trzy minuty. Następnie odcedzamy, przelewamy do kubka i zostawiamy pod przykryciem. Napar po pięciu minutach jest gotowy do wypicia. Zadba o zdrowie wątroby oraz nerek, a także poradzi sobie z infekcjami jamy ustnej.
Coraz częściej przygotowuje się nalewkę z mniszka lekarskiego. Żółte kwiaty mniszka zaraz po zerwaniu należy suszyć na słońcu przez dwie godziny. Po tym czasie przekładamy je do słoja, dodajemy plastry cytryny, którą wcześniej należy sparzyć. Zalewamy to 90% spirytusem i pozostawiamy na tydzień. Po tym czasie za pomocą sitka wyłożonego gazą odcedzamy płyn od kwiatów mniszka.
Do zagotowanej i ostudzonej wody z dodatkiem miodu dodajemy wcześniej odcedzony spirytus. Tak przygotowaną nalewkę przelewamy do butelek i zostawiamy w temperaturze pokojowej na miesiąc. Po przefiltrowaniu jest gotowa do spożycia. Wzmocni odporność i wspomoże podczas przeziębienia.
Z mniszka lekarskiego można przygotować syrop. Potrzebne będą jego kwiaty, ok. 100 sztuk, a także cytryna, litr wody oraz kilogram cukru. Zalane wodą kwiaty gotujemy przez 15 minut. Po tym czasie wywar należy odstawić na dobę w chłodne miejsce. Następnie odcedzamy go i dodajemy sok z cytryny oraz cukier. Całość należy gotować przez ok. dwie godziny. Po tym czasie powinniśmy uzyskać konsystencję płynnego miodu. Pomoże w walce z kaszlem i chrypką. Dodatkowo pobudzi trawienie i przyda się podczas infekcji dróg moczowych.
W przypadku syropu należy pamiętać o prawidłowym dawkowaniu. Dorosłym zaleca się dwie lub trzy łyżeczki syropu na dobę, natomiast dzieciom najlepiej tylko jedną.
Mniszek lekarski może być również spożywany na surowo np. jako dodatek do sałatek. Listki mniszka najlepiej spożywać wczesną wiosną, by uniknąć smaku goryczy, który może się pojawić w późniejszym czasie. Podobno świetnie smakuje ze słodkim dodatkiem.
Domowe wino z mniszka lekarskiego
Oprócz naparów oraz syropów leczniczych równie popularne jest przygotowywanie wina z mniszka lekarskiego. Istnieje sporo przepisów, zarówno proponujących wykorzystanie drożdży winiarskich, jak i nie.
W tym przypadku do przygotowania wina potrzebne będą żółte płatki mniszka lekarskiego, najlepiej cały dwulitrowy słoik. Do tego kilogram cukru, łyżeczka drożdży winiarskich oraz pożywka. Niezbędne będą cztery litry wody i dwie cytryny. Ponadto dwie pomarańcze oraz 200 gramów rodzynek.
Pierwszym krokiem jest przygotowanie garnka, w którym trzema litrami wrzącej wody należy zalać kwiaty, pokrojone w plastry cytryny oraz pomarańcze. Tak przygotowaną mieszankę należy odstawić na trzy dni, najlepiej w chłodne miejsce.
Cukier oraz pozostały litr wody są potrzebne do przygotowania syropu cukrowego. Wystarczy rozpuścić go w wodzie i odstawić do wystygnięcia.
Po upływie trzech dni oddzielamy wodę od kwiatów mniszka oraz owoców i przelewamy ją do balona, dodajemy chłodny syrop cukrowy. Ten etap to czas na dodanie drożdży oraz pożywki. Należy je przygotować zgodnie z instrukcją na opakowaniu.
Okres fermentacji wynosi siedem dni. Po upływie tygodnia płyn można przelać do butelek, na których dnie rozkładamy rodzynki. Wino można pić dopiero po pół roku, a najlepsze będzie nawet po 12 miesiącach.
Czy mniszek lekarski jest dla każdego?
Stosowanie mniszka lekarskiego przynosi korzyści zdrowotne. Istnieją jednak przypadki, w których zastosowanie tej rośliny jest niewskazane. Jest to przede wszystkim alergia na tę roślinę. Dodatkowo mniszka powinny unikać osoby zmagające się z niedrożnością jelit lub dróg żółciowych, wrzodami żołądka lub dwunastnicy oraz ropniakiem woreczka żółciowego. Nie zaleca się go również dla osób borykających się ze zgagą oraz wydzielaniem soków żołądkowych w nadmiernych ilościach.
Kiedy zbierać mniszka lekarskiego?
Decydując się na zbiory mniszka lekarskiego, warto pamiętać o kilku zasadach. Można zbierać tylko kwiaty, liście, korzeń lub całe ziele.
Kwiaty najlepiej zbierać w słoneczne dni, wtedy są rozwinięte. Najczęściej robi się to w kwietniu lub maju. W tych miesiącach jest ich najwięcej. Zbiory liści i ziela przypadają na końcówkę kwietnia i trwają aż do połowy września. Natomiast korzenie powinny być zebrane jesienią lub dopiero wczesną wiosną. Należy zwracać uwagę na to, skąd pochodzi mniszek. Odradza się zbierania z przydroży oraz miejsc, w których narażony jest na zanieczyszczenia. Najlepiej wybrać się po niego na nieużytki.
Mniszek lekarski dość często jest mylony z mleczem polnym. Wykazuje on liczne właściwości prozdrowotne. Sprawdzi się u diabetyków, poprawi odporność, a nawet wpłynie dobroczynnie na skórę.
Czytaj więcej:
Filip Chajzer wyznał, że walczy z depresją. "Tylko rodzina i przyjaciele wiedzieli, na jakie dno ludzkiej psychiki spadłem"