Sól i cukier jak narkotyk

Używamy ich na co dzień. I rzadko zastanawiamy się czy możemy i chcemy z nich zrezygnować, mimo że lekarze gorąco do tego namawiają. Dlaczego tak trudno się nam rozstać się ze słonymi i słodkimi przysmakami? Naukowcy zastanawiają się nad tym od ponad 20 lat. Koncepcja, że niektóre produkty spożywcze są jak narkotyk, staje się coraz bardziej popularna.

Badacze z Uniwersytetu Iowa w swojej publikacji z 2008 roku napisali, że sól jest podobna do "seksu, ćwiczeń fizycznych, tłuszczu, węglowodanów i czekolady - ma podobnie uzależniające właściwości". Lekarze podkreślają, że chociaż sól jest nam niezbędna do życia, to wcale nie musimy jeść słonych potraw.

Organizm potrafi doskonale oszczędzać sól i w normalnych warunkach rzadko dochodzi do jej niedoboru. Dzieci nie lubią soli w ogóle aż do wieku mniej więcej sześciu miesięcy, a później też trzeba ich do niej namawiać. A mimo to wciąż solimy ponad miarę.

Dlaczego? Z eksperymentów przeprowadzonych przez naukowców w USA niezbicie wynika, że solimy jedzenie... z przyzwyczajenia. Jeśli od dzieciństwa rodzice dawali nam doprawiane solą potrawy, słone przekąski, a nawet zwykły chleb, to w późniejszym wieku już nic, co nie jest słone, nie będzie nam smakować. A wszystko z dodatkiem soli zjemy aż do ostatniego okruszka. Jakie to może mieć konsekwencje?

Nadmierne spożycie soli prowadzi do nadciśnienia tętniczego. Choroba ta rozwija się bardzo podstępnie. Przez długie lata nie powoduje żadnych dolegliwości, a tymczasem wyrządza w organizmie ogromne szkody. Powoduje rozwój miażdżycy, która prowadzi do uszkodzenia serca, mózgu, nerek i oczu. Zwiększa bowiem ryzyko zawału serca, udaru mózgu, niewydolności nerek i uszkodzenia nerwu wzrokowego. W efekcie nieleczone nadciśnienie skraca życie średnio o ok. 15 lat.

Ograniczenie spożywania soli to jedyny sposób, aby uniknąć tych problemów. Nie wystarczy jednak przestać dosalać gotowe potrawy, czyli usunąć solniczkę ze stołu. Sól znajduje się bowiem w przetworzonej żywności: wędlinach, zupach w proszku, gotowych sosach.

Mnóstwo soli zawierają przekąski: chipsy, krakersy, popcorn. Dlatego warto postawić na świeżą, nieprzetworzoną żywność, zrezygnować z fast foodów. Już po miesiącu przestaniesz odczuwać chęć sięgnięcia po coś słonego.

Drugą substancją, która niezwykle nas uzależnia i szkodzi zdrowiu jest cukier. Naukowcy dowodzą, że działa jak kokaina. Obie substancje tak samo wpływają na mózg. Powodują bowiem podwyższenie poziomu serotoniny i dopaminy, czyli hormonów poprawiających nastrój, wywołujących uczucie szczęścia i pobudzenie.

Organizm z czasem przyzwyczaja się jednak do pierwszych dawek cukru i kolejne takie przyjemne doznania daje tylko dawka coraz większa. Tak zaczyna się uzależnienie. Tak właśnie działają narkotyki i tak samo - zdaniem lekarzy - oddziaływać ma cukier. Sięgasz więc po coś słodkiego, jesz coraz więcej i więcej słodyczy. Na skutki nie trzeba długo czekać.

Nadmierne spożywanie cukru prowadzi do otyłości. U osób z nadwagą często stwierdza się insulinooporność. Co to takiego? Insulina to hormon, który stanowi rodzaj klucza. "Otwiera" komórki, dzięki czemu mogą one wykorzystać krążącą we krwi glukozę i przetworzyć ją na energię.

Czasem jednak komórki nie "otwierają się" pod wpływem insuliny i glukoza nie przenika do ich wnętrza. Trzustka musi produkować coraz więcej insuliny. Wówczas cukier będzie w normie, ale insulina produkowana w nadmiarze spowoduje wiele skutków ubocznych, m.in. pobudzi gruczoły wydzielania wewnętrznego do zwiększonej produkcji androgenów (męskich hormonów płciowych). Pojawia się trądzik, nieprawidłowe owłosienie, przetłuszczanie się skóry i włosów.

Utrzymująca się insulinooporność może prowadzić do rozwoju cukrzycy typu 2.

Otyłość przyczynia się także do rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, miażdżycy i nadciśnienia, schorzeń układu oddechowego (np. zespołu bezdechu nocnego), niektórych nowotworów (np. piersi, macicy, jajnika i szyjki macicy, jelita grubego i prostaty), choroby zwyrodnieniowej kości i stawów spowodowanej ich obciążeniem;

Jedzenie słodyczy i innych produktów zawierających dużo cukru powoduje próchnicę.

Przede wszystkim musisz postanowić, że chcesz zerwać z uzależnieniem od cukru. Po drugie - usuń z domu wszystko, co słodkie: cukier, ciastka, czekoladę, cukierki itp. Po trzecie - nie kupuj słodyczy, lodów itp. Podczas zakupów ściśle trzymaj się przygotowanej listy. Po czwarte - jedz więcej naturalnych produktów, zwłaszcza pełnoziarnistych.