Uchyłki w jelitach: Gdy dokucza ci ból
Czterdziestoletnia pacjentka skarżyła się na problemy z wypróżnieniami. Czasem miała kilkudniowe zaparcia, a później występowały luźne, wodniste stolce. Towarzyszyły im niewielkie bóle w dolnej części brzucha. W badaniu przedmiotowym nie stwierdziłem odchyleń. Także badanie USG brzucha nie wykazało nieprawidłowości. Zleciłem kolonoskopię. W badaniu opisano kilkanaście uchyłków jelita grubego.
Uchyłki to zagłębienia w ścianie jelita. Tworzą się na skutek przemieszczenia błony śluzowej przez warstwę mięśniową pod powierzchnię łącznotkankowej błony pokrywające jelita od zewnątrz. Mogą mieć rożną wielkość, od ziarna grochu do średnicy orzecha włoskiego. Najczęściej występują w końcowym odcinku jelita grubego.
Można je spotkać u każdego, choć ich powstawaniu sprzyjają pewne czynniki:
- wiek - wraz z nim rośnie częstość występowania uchyłków (ma je co trzecia osoba po 60. roku życia),
- predyspozycje genetyczne,
- dieta ubogoresztkowa z małą zawartością błonnika,
- niska aktywność fizyczna i siedzący tryb życia,
- palenie papierosów,
- nadużywanie leków przeciwzapalnych (NLPZ).
Ponieważ większość tych przyczyn jest związana z niewłaściwymi nawykami i trybem życia, uchyłkowatość jelit uważa się za chorobę cywilizacyjną.
Uchyłkowatość jelit u ok. 60 proc. chorych przebiega całkowicie bezobjawowo. Możesz dowiedzieć się o niej przypadkiem, w czasie badania kolonoskopowego wykonywanego z innego powodu. U pozostałych 40 proc. objawy choroby są niecharakterystyczne i mogą występować latami bez postawienia właściwej diagnozy. Są to:
- bóle w dolnej części brzucha, najczęściej po jego lewej stronie,
- zaburzenia wypróżnień, zwykle na przemian zaparcia i biegunki,
- wzdęcia
Powikłanie choroby
Jeśli w obrębie uchyłków zalegają resztki pokarmowe, może dojść do zapalenia. Jego objawy to: ostry ból w dolnej części brzucha po lewej stronie z promieniowaniem do pachwiny, gorączka, nudności, wymioty, guz w lewym dole biodrowym. W przypadku wystąpienia objawów należy jak najszybciej zgłosić się do szpitala. Trzeba wykluczyć inne ostre choroby brzucha, szczególnie zapalenie wyrostka robaczkowego. Leczenie zapalenia uchyłków obejmuje ścisłą dietę przez kilka dni, nawadnianie dożylne oraz antybiotykoterapię.
Diagnostyka
Jeśli masz takie dolegliwości, zgłoś się do lekarza rodzinnego. Po zebraniu wywiadu i badaniu przedmiotowym zdecyduje, czy konieczna jest dalsza diagnostyka lub skierowanie do gastrologa.
Specjalista przeprowadzi badanie przedmiotowe i skieruje cię na: USG brzucha i badania laboratoryjne - w przypadku niepowikłanej uchyłkowatości nie wykażą żadnych odchyleń, kolonoskopię - dzięki niej można dokładnie obejrzeć wnętrze jelita i jest podstawą rozpoznania uchyłkowatości.
Postępowanie
Leczenie niepowikłanej choroby uchyłkowej jelita polega na zmianie diety i trybu życia. Lekarz zaleci ci: pokarmy bogatoresztkowe, z dużą zawartością błonnika, wypijanie dużej ilości płynów, aktywność fizyczną i ograniczenie palenia tytoniu. W przypadku bólów brzucha specjalista przepisze leki rozkurczowe. Leczenie zachowawcze nie likwiduje uchyłków, a tylko zapobiega występowaniu objawów i powikłań.
Usunąć uchyłki można tylko chirurgicznie wraz z zajętym fragmentem jelita. Na leczenie operacyjne możesz zostać skierowana: gdy zapalenie uchyłków nie poddaje się leczeniu zachowawczemu, jeśli doszło do perforacji uchyłka, gdy nastąpiło krwawienie z uchyłka, w przypadku niedrożności przewodu pokarmowego
Jaka dieta?
Produkty wskazane w uchyłkowatości jelit: chude mleko, jogurty, soki owocowe i warzywne; pieczywo pełnoziarniste, grahamki, pumpernikiel, twaróg, chude wędliny, pasztet, dżem, masło, margaryna, chude wędzone ryby, chude gatunki mięsa (cielęcina, drób) i chude ryby, świeże i gotowane warzywa, świeże i suszone owoce; kasze; galaretki, mleczne musy.
Tego nie pij i nie jedz: mocna herbata, kawa, alkohol, zwłaszcza wytrawne białe wino; pieczywo; tłuste wędliny i konserwy mięsne, tłuste mięsa i ryby, warzywa strączkowe i wzdymające: kapusta, fasola, groch, ryż, świeży ogórek, czereśnie; czekolada, ciasta z dodatkiem kakao; ostre przyprawy jak chili, musztarda.
Zobacz także: