Z mlekiem czy bez?

W zależności od stopnia nietolerancji laktozy istnieje potrzeba całkowitego lub częściowego odstawienia produktów dostarczających ten cukier. Zaleca się jednak, aby w miarę możliwości nie rezygnować zupełnie z mleka i jego przetworów, ale zastosować kilka modyfikacji w diecie.

Dolegliwości związane z nietolerancją laktozy są nieprzyjemne - są to m.in. wzdęcia, uczucie pełności, napięcia, ból brzucha, niekiedy biegunki. Osoby, które mają takie problemy po spożyciu dużej, jednorazowej porcji produktów mlecznych, zawierających laktozę, powinny zmniejszyć jej dawkę. Przykładowo, przygotowując owsiankę lub koktajl owocowo-mleczny mogą zastosować połowę szklanki mleka zamiast całej. Warto wybierać żółty ser, który posiada mniejsze ilości laktozy lub skorzystać z produktów mlecznych - fermentowanych, które zużywają laktozę, przez co jest w nich obniżona zawartość tego składnika.

- Jeżeli będziemy spożywali mleko lub jego przetwory razem z innymi produktami niemlecznymi, zwłaszcza z tymi, które są dość długo trawione w przewodzie pokarmowym, takimi jak surowe warzywa, czy pełnoziarniste produkty zbożowe, to wydłużony zostanie proces trawienia. Enzym laktaza obecny w naszym przewodzie pokarmowym będzie miał dłuższy dostęp do cukru, laktozy, z produktów mlecznych i dolegliwości nie powinny występować, wyjaśnia Elżbieta Duda-Gmurczyk, dietetyk z poradni dietetycznej SetPoint.

Całkowita rezygnacja z mleka i produktów mlecznych sprzyja wystąpieniu niedoborów pokarmowych, w tym głównie wapnia. Należy wówczas zadbać o jego uzupełnienie z innych źródeł. Wapń odpowiada za mineralizację kości i zębów, w związku z czym jego długotrwały niedostatek w diecie prowadzi do osteoporozy.

W aptekach dostępne są preparaty farmaceutyczne zawierające naturalny enzym laktaza. Spożywanie takiego suplementu razem z nabiałem pomoże przewodowi pokarmowemu w trawieniu laktozy bez konieczności rezygnacji z mleka i przetworów mlecznych. Szczególnie ważne jest, aby nie ograniczać spożycia mleka i jego przetworów w diecie dzieci i młodzieży, jeżeli nie ma takiej konieczności.

- Dzieci, które przez długi czas nie spożywają odpowiedniej ilości wapnia, są narażone na krzywicę. U dorosłych z kolei może dochodzić do zmiękczenia i deformacji kości prowadzących do większej podatności na złamania i trudniejszą odbudowę kośćca. Wapń jest odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, krążenie, pracę serca, budowę hormonów, funkcjonowanie enzymów, krzepliwość krwi czy kurczliwość mięśni. Jego niedobór może powodować również zaburzenia rytmu serca, ostrzega Elżbieta Duda-Gmurczyk.

Osoby z nietolerancją laktozy mogą korzystać z produktów mlecznych pozbawionych tego cukru. Na rynku sprzedawane są bezlaktozowe mleko, jogurty, śmietana, masło i sery. Laktoza nie jest niezbędnym cukrem w diecie człowieka, dlatego spożycie przetworów mlecznych jej pozbawionych jest całkowicie bezpieczne dla zdrowia. Jednak tradycyjne mleko i jego produkty mają tę przewagę nad bezlaktozowymi odpowiednikami, że laktoza ułatwia wchłanianie wapnia w organizmie.