Żeby nic nie leżało na wątrobie

Wątroba jest jedną wielką fabryką chemiczną. W jej wnętrzu znajdują się tysiące komórek (hepatocytów). Każdego dnia wykonują ponad 500 różnych funkcji. Przetwarzają tłuszcze, białka, węglowodany, składniki mineralne i witaminy. Niszczą szkodliwe produkty, które trafiają do wątroby z pożywieniem lub lekami albo są odpadami przemiany materii, czyli odtruwają organizm. Czasami jednak nie nadążają z pracą....

Do intensywnego wysiłku wątrobę zmusza nadmiar tłuszczu, bo aby się go pozbyć, musi wytworzyć więcej żółci. Szkodzi jej też nadmiar białka i węglowodanów, które prowadzą do jej stłuszczenia. Bardzo nie lubi alkoholu, gdyż blokuje on pracę hematocytów. I choć sama nie boli, bo nie jest unerwiona, przeciążona obrzmiewa i zaczyna się rozpychać. To właśnie wtedy pojawia się ucisk pod prawym dolnym żebrem. Towarzyszą mu wzdęcia, mdłości, biegunka lub zaparcie i uczucie pełności.

Gdy wątroba zaczyna cię pobolewać, daj jej odpocząć. Przede wszystkim natychmiast przestań jeść. Odejdź od stołu, usiądź wygodnie albo się połóż i rozluźnij uciskające w pasie ubranie. Możesz sięgnąć po lekarstwo (zawsze warto mieć zapas w apteczce) lub zastosować któryś z domowych sposobów - patrz ramka obok. Gdy dolegliwości ustąpią, zachęć domowników i gości do spaceru. Ruch przyśpieszy przemianę materii i poczujesz się lżejsza.

Aby na drugi raz nie dopuścić do bólu, sięgaj po ziołowe przyprawy. Tłuszcze zwierzęce zastąp roślinnymi. Unikaj produktów, które sprzyjają wzdęciom (m.in. kapusty, fasoli). Najlepsze dla wątroby są warzywa gotowane. Ogranicz czosnek, bo może podrażniać wątrobę. Zrezygnuj z potraw smażonych, wybieraj gotowane, duszone, pieczone. Jadaj częściej, ale mniej.

Delektuj się jedzeniem! Nieśpieszne posiłki pozwolą wątrobie dostarczyć odpowiednią ilość żółci do trawienia oraz wyłapać szkodliwe substancje. Po alkohol, nawet najsłabszy, możesz sięgać tylko przy naprawdę wyjątkowych okazjach. Unikaj napojów gazowanych.

To prawda, że wątroba ma duże zdolności regeneracyjne. Można usunąć jeden z dwóch jej płatów, a ona nadal będzie pracować. Jednak zbyt duże i powtarzające się uszkodzenia mogą doprowadzić do stanu, w którym organ nie da już rady się odnawiać. Zdarza się też, że ból po jedzeniu jest tylko pretekstem do ujawnienia się istniejących od dłuższego czasu uszkodzeń, które wymagają podjęcia szybkiego leczenia.

Koniecznie idź do lekarza, gdy zaburzeniom trawienia towarzyszy ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia lub pojawia się stan podgorączkowy, gdy tracisz apetyt, na tułowiu zauważasz czerwone plamki, a skóra i białka przybierają żółty odcień. Takie objawy mogą wskazywać na wirusowe zapalenie wątroby albo nawet na rozwijającą się marskość. Skontaktuj się też z lekarzem, gdy wkrótce po tłustym, ciężko strawnym posiłku pojawił się ostry ból w nadbrzuszu, nudności i dreszcze - to najpewniej atak kolki żółciowej.

PRZYPRAWY Najlepsze są te, które pobudzają wydzielanie soków żołądkowych i ułatwiają trawienie tłuszczów: majeranek, tymianek, jałowiec i mięta, a także działające rozkurczowo, np. oregano i kminek.

CIEPŁO Na bolące miejsce przyłóż ciepły termofor. Pod wpływem temperatury rozszerzają się drogi żółciowe, a to ułatwi trawienie i złagodzi ból. Jeśli nie masz termoforu, połóż na brzuch koc.

MASAŻ Wykonuj go całymi dłońmi, zgodnie ruchem wskazówek zegara, lekko uciskając skórę - pobudzi jelita do pracy i przesunie zalegające w nich jedzenie. Do masażu możesz użyć olejku, np. lawendowego.

OSTRA DIETA Zrezygnuj z deserów (wątroba nie lubi tortów, bitej śmietany, czekolady) - skosztujesz ich następnego dnia. Przez kilka godzin pij małymi łykami przegotowaną wodę lub napary ziołowe (patrz niżej).

HERBATKI ZIOŁOWE Wypij napar z dziurawca lub szałwii (łyżeczkę suszu zalej 250 ml wrzątku, po 10-15 min napar przecedź). Wypij ciepły.