Powrót kalafiora na polskie stoły. Nie tylko gotowany z bułką tartą

Kalafior to roślina jednoroczna z rodziny kapustowatych, będąca jedną z odmian kapusty warzywnej. Wyróżnia się delikatnym smakiem, przypominającym nieco smak brokułów. Można go jeść pod różnymi postaciami — zarówno po upieczeniu, ugotowaniu, jak i usmażeniu. Nie wszyscy wiedzą, że to popularne warzywo wykazuje liczne właściwości zdrowotne. Jak wpływa na organizm i kto powinien go unikać?

Kalafiory znane były już w starożytnej Grecji i Rzymie. Najprawdopodobniej ojczyzną tego warzywa jest zaś Cypr. W naszym kraju warzywo to zaczęło być uprawiane na przełomie XVI i XVII wieku. 

Choć większość osób myśli, że kalafior został sprowadzony do Polski przez królową Bonę Sforzę, zachowane dokumenty pokazują, że warzywem tym zajadał się już Władysław II Jagiełło. Wówczas był jednak ciekawostką kulinarną, podczas gdy obecnie uprawa kalafiora jest rozpowszechniona, choć uznawana za wymagającą.

Czytaj też: Najlepsze przepisy na wiosenne zupy od Ewy Wachowicz. Rodzina będzie się zajadać 

Kalafior jest prawdziwą skarbnicą witamin i minerałów. Znajdziemy w nim między innymi:

• witaminy z grupy B,
• witaminę A,
• witaminę C,
• witaminę K,
• wapń,
• fosfor,
• potas,
• żelazo,
• magnez,
• cynk.

Warto dodać, że witamina C występuje w kalafiorach w tak dużej ilości, że 100 g tego warzywa pokrywa niemal całkowicie dzienne zapotrzebowanie na nią. Znajdziemy w nim również dużo błonnika, pozytywnie wpływającego na procesy trawienne i zapewniającego uczucie sytości. Kalafior jest niskokaloryczny i ma niski indeks glikemiczny.

Jeśli chodzi o właściwości zdrowotne kalafiora, wykazuje on następujące działanie:

• Zawiera sulforafan, czyli związek o silnych właściwościach antyoksydacyjnych. Kalafior to warzywo o silnym potencjalne antynowotworowym.
• Zmniejsza ryzyko rozwoju choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy, jak również stanu zapalnego błon śluzowych żołądka i przełyku.
• Pozytywnie wpływa na kondycję naczyń krwionośnych i poprawia krążenie krwi.
• Zmniejsza ryzyko rozwoju miażdżycy i nadciśnienia.
• Wspomaga leczenie reumatoidalnego zapalenia stawów, a także innych schorzeń o podłożu reumatycznym.

Czytaj również: Kupowanie kalafiora na wagę. Polacy obrywają liście i narzekają na drożyznę 

Kalafior uchodzi za warzywo pozytywnie wpływające na zdrowie, jednak nie wszyscy powinni go spożywać. Jak w każdym przypadku, istnieją pewne przeciwwskazania do zajadania się nim. Nie jest polecany przede wszystkim osobom zmagającym się z zespołem jelita drażliwego. 

Kalafiorów powinny też unikać kobiety w ciąży - zwłaszcza w jej trzecim trymestrze. Warzywo to jest bowiem ciężkostrawne i wykazuje właściwości gazotwórcze. Zaleca się unikać jego spożywania w godzinach wieczornych.

Kalafiorów nie powinny też spożywać osoby chorujące na niedoczynność tarczycy czy chorobę Hashimoto. Podobnie jak inne warzywa kapustne, kalafior wykazuje bowiem właściwości wolotwórcze. Specjaliści przekonują jednak, że okazjonalne spożywanie tych warzyw w niewielkiej ilości nie powinno zaszkodzić. Kalafior polecany jest jednak osobom chcącym schudnąć, a nawet diabetykom. Zawiera niewiele kalorii, jest bogaty w błonnik i ma niski indeks glikemiczny.

Czytaj też: Zrób to koniecznie w czerwcu. Takie ogrodu pozazdroszczą sąsiedzi 

Kalafiory najczęściej pojawiają się na stołach w postaci zupy oraz po ugotowaniu, z dodatkiem bułki tartej. Istnieje jednak wiele interesujących sposobów ich podania - zarówno po ugotowaniu, usmażeniu, jak i upieczeniu. Kalafiory można nawet grillować, czyniąc z nich pyszną i zdrową przekąskę na letnie spotkania z rodziną czy przyjaciółmi.

Wegetarianie i weganie przygotują z tych warzyw wyborne steki czy kotlety. Można podawać kalafiory w panierce, z dodatkiem młodych ziemniaków czy porcją ryżu. Alternatywą dla mięsnej przekąski są również warzywne nuggetsy z kalafiora.

Gotowany kalafior można też polać jakimś oryginalnym sosem, by w ten sposób urozmaicić danie. Przebojem na pewno będzie sos serowy lub czosnkowy. Ten pierwszy można z łatwością przygotować z serków topionych, a do wykonania sosu czosnkowego wystarczy majonez, śmietana, ząbki czosnku, bazylia oraz pieprz i sól do smaku.

Prawdziwym przebojem będzie też na pewno zapiekanka z kalafiorem i pieczony kalafior z parmezanem. Fani zupy krem ucieszą się, że kalafior świetnie nadaje się do jej przygotowania. Całość można doprawić odrobiną słodkiej papryki w proszku, kurkumy, a także mleka kokosowego.

Czytaj również: Zajadaj często. Sprzymierzeniec cukrzyków i osób przebywających na diecie 

Niektóre warzywa czy przyprawy lepiej się komponują z kalafiorami niż inne. Jeśli nie chcemy, by danie było jeszcze bardziej ciężkostrawne, lepiej unikajmy podawania kalafiora z innymi warzywami kapustnymi. Z jego smakiem idealnie będą się komponować takie przyprawy jak kminek, curry, oregano, bazylia, tymianek oraz słodka i ostra papryka. Kminek, imbir czy koperek uczynią danie z kalafiora bardziej lekkostrawnym. Warto wiedzieć, że kalafior może być też zjadany na surowo - będzie ciekawym dodatkiem między innymi do sałatek.

Czytaj też: 

Doskonałe źródło witaminy C, żelaza i błonnika. Unikaj w jednym przypadku 

Brokuł łagodzi stany zapalne i chroni przed rakiem. Ale nie każdy może go jeść 

Jedz dla zdrowia serca, odporności i dobrego wzroku. Unikaj przy problemach z tarczycą