Wielu Polaków o tym nie wie. Te dekoracje mają ukryte znaczenie
Wieniec adwentowy to popularna i elegancka ozdoba domów. Jednak dla katolika nie powinna być to jedynie dekoracja, a emblemat wiary. Nie tylko wieniec niesie z sobą wiele znaczeń, adwent pełen jest symboli, których wielu nie zauważa.
Kolory adwentu
Adwent w Kościele jest czasem refleksji, zadumy i umartwienia, które powinny poprzedzać głęboką zmianę i wkroczenie na drogę lepszego życia. Choć dziś podkreślany jest przede wszystkim radosny wymiar oczekiwania na przyjście Zbawiciela, to starsi czytelnicy pamiętają zapewne czasy, gdy adwent był “małym postem". W kościołach nie używano organów, a ołtarzy nie zdobiły kwiaty. Przed Bożym Narodzeniem, podobnie jak w wielkim poście, obowiązywał zakaz urządzania “zabaw hucznych i wesel", a księża zachęcali do postanowień adwentowych i odmawiania sobie w tym czasie przyjemności. Wyrazem takiego postrzegania adwentu był fioletowy kolor ornatu kapłana odprawiającego mszę.
Fioletowa barwa ma kierować myśli ku wieczności i pobudzać do refleksji nad kresem ziemskiej egzystencji oraz przejściem do wyczekiwanego przez chrześcijan życia wiecznego. Jest zatem fioletowy ornat wyrazem pokuty i umartwienia — dlatego księża wkładają go w czasie wielkiego postu; symbolem kresu i oczekiwania z nadzieją — z tego powodu fiolet jest kolorem adwentu oraz mszy pogrzebowych.
Zobacz również: Adwent i zakaz hucznych zabaw. Co dziś mówi Kościół?
Najrzadszy kolor liturgii, wierni nie znają jego nazwy?
Co do zasady szaty liturgiczne w adwencie mają kolor fioletowy, jest jednak od tej reguły dwa odstępstwa. Pierwsze podczas rorat, gdy kapłani wkładają białe ornaty, a drugie ma miejsce w trzecią niedzielę adwentu — nazywaną niedzielą Gaudete, czyli niedzielą radości. Tego dnia kościół celebruje bliskie nadejście Pana. Nazwa pochodzi od pierwszych słów antyfony (pieśni na wejście) śpiewanej podczas mszy: “Gaudete in Domino semper: iterum dico, gaudete", czyli:
Radujecie się zawsze w Panu, jeszcze raz powtarzam, radujcie się.
Od III niedzieli adwentu zmienia się charakter tekstów mszalnych. Do tej pory mówiły one powtórnym przyjściu Jezusa na świat podczas końca świata. Od niedzieli Gaudete odczytywane podczas mszy teksty mają przygotować wiernych na Boże Narodzenie.
Fioletowy to kolor refleksji i zadumy, niezbyt odpowiedni na tak radosną okazję. Dlatego kapłani podczas niedzieli Gaudete przywdziewają szaty, których barwa stanowi połączenie adwentowego fioletu i bieli symbolizującej w Kościele: światło, radość, czystość, zwycięstwo i nowe życie. W liturgii ten kolor występuje tylko dwa razy. Księża wkładają różowe ornaty w III niedzielę adwentu oraz w IV niedzielę wielkiego postu. W obu przypadkach symbolika koloru jest ta sama — przerwa w okresie zadumy i radość wynikająca ze zbliżającego się wielkiego wydarzenia.
Kolor ornatu na pierwszy rzut oka i zapewne dla większości wiernych ma kolor różowy, natomiast część ekspertów zajmujących liturgiką — badaniem nad liturgią — podkreśla, że nie jest to kolor różowy, a różany.
Wieniec adwentowy jest przepełniony symboliką
Znając znaczenie kolorów liturgicznych, łatwiej jest zrozumieć symbolikę wianków adwentowych, które są wspaniałą, przedświąteczną ozdobą mieszkań. Jednak dla katolików powinny być czymś więcej. Poszczególne elementy takich stroików nie są przypadkowe i niosą w sobie głębszą treść.
Wieniec adwentowy powinien mieć okrągły kształt, co przedstawia jedność chrześcijan. Nie mająca początku i końca figura geometryczna to także symbol nieskończoności Boga, który jest od zawsze i trwać będzie po wsze czasy.
Taki przedświąteczny stroik musi być też wykonany z jedliny. Wieczniezielone gałęzie drzew iglastych mają symbolizować odradzające się i trwające życie, wieczność i nadzieję.
Tradycyjnie wieńce adwentowe powinny być ozdabiane jedynie pochodzącymi z natury dekoracjami: szyszkami, jarzębiną, głogiem, trawami, laskami cynamonu czy kwiatami bawełny. Nie ma tu miejsca na błyszczące, brokatowe ozdoby choinkowe, bo adwent jest czasem radosnego oczekiwania, ale też czasem refleksji i o tym powinien przypominać adwentowy wieniec.
Świece adwentowe mają swoje nazwy
Wieniec adwentowy musi mieć też cztery świece, których światło symbolizuje nadzieję. Trzy z nich powinny mieć fioletowy, a czwarta różowy kolor. Symbolika tych barw ma takie samo znaczenie jak kolor ornatu księdza. Dlatego stroiki z czerwonymi czy białymi źródłami światła są piękną, ale mniej znaczącą dekoracją. Świece należy zapalać w odpowiedniej kolejności:
- W pierwszą niedzielą adwentu zapłonie fioletowa Świeca Proroka nazywaną też Świecą Nadziei. Ma ona być symbolem mędrców-proroków, którzy przepowiadali nadejście Chrystusa.
- Jako drugą należy rozpalić fioletową Świecę Betlejem zwaną również Świecą Pokoju. Ma ona symbolizować miejsca narodzenia Jezusa i pokój, który Zbawca przynosi ze sobą.
- Trzecia zapłonie Świeca Pasterzy, którzy jako pierwsi przybyli powitać Syna Bożego i dzielili się radosną nowiną ze światem. To źródło światła bywa też nazywane Świecą Radości i tak jak szaty liturgiczne w III niedzielę adwentu, ma kolor różowy.
- Jako ostatnia do życia zostaje wzbudzona fioletowa Świeca Aniołów lub Świeca Miłości. Jest to symbol aniołów, którzy pojawili się nad stajenką, gdzie narodził się Chrystus oraz miłości, którą przyniósł on na świat.
Tak powinien wyglądać wieniec adwentowy zgody z symboliką chrześcijańską. Oczywiście osoby, które traktują go wyłącznie jako dekorację, mają pełną dowolność w tworzeniu przedświątecznych stroików z jedliny.
