Cerkwie Wschodniej Małopolski - cuda Polski z listy UNESCO
Przetrwały dziejowe zawieruchy. Są pamiątką po świecie, który już nie istnieje.
W 2013 roku na listę UNESCO jednocześnie i wspólnie wpisano 16 świątyń. Osiem znajduje się na terytorium Polski, osiem na Ukrainie. Są świadectwem burzliwej historii tych ziem, świata, który bezpowrotnie odszedł...
Powroźnik
Cerkiew greckokatolicka św. Jakuba Młodszego w Powroźniku, obecnie kościół rzymskokatolicki, wzniesiono w 1600 r., jest uznawana za najstarszą w polskich Karpatach. Ściany zakrystii pokrywa polichromia z 1607 r. W bogatym wyposażeniu świątyni m.in. Sąd Ostateczny z 1623 r.
Informacje: miejscowość leży przy drodze nr 971 między Krynicą Zdrój a Muszyną. Zwiedzanie z przewodnikiem od połowy kwietnia do końca września od czwartku do soboty w godz. 10-18, w niedziele w godz. 13-18. Wstęp bezpłatny.
Brunary Wyżne
Cerkiew greckokatolicka św. Michała Archanioła jest dziś parafialnym kościołem rzymskokatolickim NMP Wniebowziętej. Datowana na 1797 r.
Informacje: z drogi nr 981 (Grybów – Krynica) skręcamy w drogę lokalną przed wsią Florynka. Stąd około 6 km. Zwiedzanie z przewodnikiem od połowy kwietnia do końca września od czwartku do soboty: 10-18, w niedziele: 12-18.
Kwiatoń
Cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskewy, obecnie kościół pomocniczy rzymskokatolickiej parafii w Uściu Gorlickim. Powstała w połowie XVII wieku, uważana za najpiękniejszą w Polsce.
Informacje: z drogi nr 28 Grybów – Gorlice skręcamy w drogę lokalną w miejscowości Ropa i jedziemy do Uścia Gorlickiego. Stąd około 6 km w stronę Koniecznej. Świątynię można zwiedzać z przewodnikiem od połowy kwietnia do końca września od czwartku do soboty: 10-18, a w niedziele: 12-18.
Owczary
Cerkiew greckokatolicką pw. Opieki Bogarodzicy zbudowano w roku 1653. Reprezentuje styl zachodniołemkowski. We wnętrzu zachowało się kompletne barokowe wyposażenie.
Informacje: Z drogi nr 977 z Gorlic do Koniecznej skręcamy w drogę lokalną w przysiółku Siary. Stąd około 5 km. Świątynię można zwiedzać z przewodnikiem od połowy kwietnia do końca września od czwartku do soboty w godz. 10-18, w nie- dziele w godz. 13-18. Wstęp bezpłatny.
Turzańsk
Cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła, obecnie cerkiew prawosławna, filia parafii w Komańczy. Budowana 1801-03.
Informacje: jadąc z Zagórza w kierunku Komańczy, w Rzepedzi skręcamy w lewo na drogę do Turzańska. Stąd około 1,5 km. Zwiedzanie po uzgodnieniu.
Smolnik
Cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła, obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pw. Wniebowzięcia NMP. Należy do nielicznie zachowanych trójdzielnych cerkwi kopułowych, powszechnych w Bieszczadach przed 1947 r., zniszczonych po wysiedleniu Bojków.
Informacje: jadąc drogą nr 896 z Lutowisk do Ustrzyk Górnych, w Smolniku skręcamy w lewo. Świątynia otwarta w soboty i niedziele, w dni powszednie możliwość zwiedzania po uzgodnieniu.
Chotyniec
Cerkiew Narodzenia Przenajświętszej Bogurodzicy. Świątynia greckokatolicka ma wyjątkową formę architektoniczną.
Informacje: jadąc z Radymna w stronę Korczowej, w Łapajówce skręcamy w prawo do Chotyńca. Cerkiew zamknięta, zwiedzanie tylko po umówieniu się telefonicznie.
Radruż
Cerkiew greckokatolicka pw. św. Paraskewy, obecnie filia Muzeum Kresów w Lubaczowie. Świątynia wzniesiona w końcu XVI w. Ma efektowny ikonostas.
Informacje: Z drogi nr 867 z Lubaczowa do Hrebennego skręcamy w Horyńcu w drogę lokalną. Stąd ok. 3,5 km. Muzeum otwarte od kwietnia do października codziennie w godz. 10-19; od listopada do marca oprócz poniedziałków w godz. 10-16.
Anna Ochremiak